Morgunblaðið - 17.11.2009, Blaðsíða 27

Menning 27FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. NÓVEMBER 2009
RÚSSNESKAN við Háskóla
Íslands sýnir klassíska mynd,
Ekki einu sinni í draumi … í
stofu 101 í Lögbergi í dag kl.
16. Myndin er frá 1980 og segir
frá unglingunum Kötju og
Róman sem fella hugi saman.
Móðir Kötju og faðir Rómans
höfðu átt í ástarsambandi fyrir
löngu og nú reynir móðir Róm-
ans að gera allt sem hún getur
til að stía unga fólkinu í sundur.
Ung kennslukona, sem sjálf á við sín vandamál að
stríða, reynir að koma þeim til hjálpar með ófyr-
irsjáanlegum afleiðingum. Hér skapa mynd og
tónlist órjúfanlega heild. Leikstjóri er Ilja Frez en
tónlist samdi Aleksej Rybnikov. Enskur texti.
Kvikmyndir
Ekki einu sinni
í draumi …
Ekki einu sinni
í draumi …
TVÆR stærstu lúðrasveitir
Reykjavíkur, Lúðrasveitin
Svanur og Lúðrasveit Verka-
lýðsins, munu sameinast og
halda saman glæsilega marsa-
tónleika í Ráðhúsi Reykjavíkur
annað kvöld, miðvikudags-
kvöldið 18. nóvember, kl. 20.
Sveitirnar spila hvor í sínu lagi
og líka saman.
Stjórnandi Lúðrasveitar-
innar Svans er Matthías V. Baldursson en stjórn-
andi Lúðrasveitar verkalýðsins er Snorri Heim-
isson. Í frétt frá sveitunum segir að oft hafi verið
kvartað yfir því að lúðrasveitir spili fáa marsa á
tónleikum sínum, en nú verði bætt úr því! Að-
gangur er ókeypis.
Tónlist
Lúðramarsar
óma í Ráðhúsinu
Svanur á æfingu.
ÓLAFUR Egilsson, fyrrver-
andi sendiherra í Kína, heldur
fyrirlestur á vegum Konfúsíus-
arstofnunar á morgun í tilefni
af 60 ára afmæli Alþýðu-
lýðveldisins Kína. Ólafur talar
m.a. um múmíur í Vestur-Kína
af bláeygðu og ljóshærðu fólki
er bent gætu til ferða norræns
fólks á þær slóðir áður fyrr. Þá
verður stiklað á stóru í sam-
skiptum við Kína síðan Árni Magnússon frá Geita-
stekk fór þangað á síðari hluta 18. aldar. Einkum
verður þó farið yfir vaxandi samstarf þjóðanna
eftir stofnun formlegs stjórnmálasambands milli
þeirra 1971 og síðan íslenskt sendiráð tók til
starfa í Beijing 1995.
Hugvísindi
Um bláeygar
múmíur í Kína
Ólafur Egilsson
Nú er þetta mun
ákveðnara og þétt-
ara, meira líf í því … 28
»
„SJÁIÐI bara mynd sem hann kall-
ar Maður með dagblað. Í hringiðu
mannlífsins í Bologna mætir Karl
R. Lilliendahl manni með fallegan
trefil, bíllykla og blað sem hann
heldur þétt að sér. Hann snýr sér að
ljósmyndaranum sem fangar
augnablikið með linsunni. Barnið á
myndinni í dagblaðinu horfir á
sama hátt beint á ljósmyndarann. Á
minna en einu augnabliki er allt bú-
ið, engin dramatík lengur; bara
tveir fótgangandi menn sem mæt-
ast og taka hvor eftir öðrum.“
Svo skrifar Christina Hedquist
gagnrýnandi um ljósmyndasýningu
Karls R. Lilliendahl sem nú stendur
yfir í Galleri Mazarin í Söderhamn í
Svíþjóð. Sýning Karls sem gagn-
rýnandinn hrífst svo af heitir Uno
og sýnir myndir frá Ítalíu.
„Þetta er mjög flott og rosalega
gaman að fá svona góð viðbrögð, og
að það skili sér sem ég var að hugsa
þegar ég tók myndirnar,“ segir
Karl. „En svo sér fólk myndirnar
líka öðruvísi – sér kannski eitthvað
nýtt sem ég hafði sjálfur ekki áttað
mig á. Það er gaman.“
Karl hélt sína fyrstu ljósmynda-
sýningu á Íslandi haustið 2007.
„Sænskur ljósmyndari sem var hér
að mynda kom á sýninguna. Hann
varð hrifinn af myndunum og kom
mér í samband við fólk úti,“ segir
Karl, en sýningin hans í Söderhamn
er sú fjórða í Svíþjóð.
Mynd Karls Maður með dagblað.
Gaman
að fá góð
viðbrögð
Karl R. Lilliendahl fær
góða dóma í Svíþjóð
Eftir Bergþóru Jónsdóttur
begga@mbl.is
PAPA Jazz, Lífshlaup Guðmundar
Steingrímssonar heitir ný bók, rituð
af Árna Matthíassyni blaðamanni
um þennan atkvæðamikla djass-
trommuleikara okkar. Kynni þeirra
Árna og Guðmundar tókust á sér-
stæðan hátt.
„Ég keypti æskuheimili Guð-
mundar í Hafnarfirði, og upp úr því
urðum við ágætis vinir,“ segir Árni.
„Hann kom svo til mín fyrir nokkr-
um árum og bað mig að hjálpa sér að
skrifa ævisögu. Ég var ekki á því,
vegna þess að mig langar ekki að
skrifa bækur. Guðmundur byrjaði
þó á verkinu, en þegar hann kom til
mín í annað sinn gat ég ekki sagt nei
og skrifaði þessa bók.“
Alltaf með þeim ungu
Árni segir það merkilegt við feril
Guðmundar, að hann hafi varla
nokkurn tíma lagt niður kjuðana.
„Við þekkjum það í músíkbrans-
anum, að menn eiga sín tímabil og
hverfa svo af sjónarsviðinu. Ungu
mennirnir vilja ekki vinna með
gamla settinu. Þannig hefur þetta
alltaf verið og hver kynslóð þarf að
skapa sér sess. Guðmundur hefur þó
alltaf haldið áfram, öll þessi ár.“
Árni kann skýringu á þessu. Þeg-
ar Guðmundur Ingólfsson píanóleik-
ari fluttist heim til Íslands náðu þeir
nafnarnir strax mjög vel saman.
„Guðmundur Ingólfs var virtúós
sem allir vildu spila með. Það sam-
starf varð til þess að þeir spiluðu
mikið með ungu fólki, og allir vildu
spila með Guðmundunum tveimur.
En það er fleira sem spilar inn í.
Guðmundur Steingrímsson er bæði
duglegur og skipulagður maður og
mjög kraftmikill. Hann keyrir menn
áfram og skapar þeim tækifæri.
Þannig hafa margir félagar hans ef-
laust spilað mun meira en þeir ella
hefðu gert.“
Trommusettið var kallað djass
Árni segir að í íslenskri tónlistar-
sögu sé aldrei talað um djass og
dægurtónlist. „Það er sú saga sem
ég hef reynt að draga fram í bókinni.
Þar er margt smálegt og skemmti-
legt sem kemur í ljós. Í elstu heim-
ildum um djassmúsík á Íslandi kem-
ur fram að það sem kallað var
djasshljómsveit var hljómsveit með
trommusetti, og trommusettið kall-
að djass. Áður en Ríkisútvarpið hóf
útsendingar voru hér tilraunaút-
sendingar þar sem mikið var um lif-
andi tónlist.“
Guðmundur hefur kennt fjölda ís-
lenskra trommuleikara, og Árni seg-
ir áhrif hans mikil.
„Guðmundur er svo góður tromm-
ari tæknilega séð. Hans áhrif á því
sviði hafa verið gríðarleg. Guðmund-
ur er ekki fútúrískur eða módern-
ískur trommari, en getur spilað allan
andskotann. Ég tel að áhrif hans séu
miklu meiri í tækni en stíl.“
Árni segir að talsvert sé til af bók-
um um íslenska tónlistarmenn.
„Flestir eru þeir úr klassíkinni, en
spiluðu sumir dægurtónlist í bland,
til að hafa fyrir salti í grauninn. En
þeir tala ekki um það. Í ævisögu eins
þeirra segir frá því þegar hann spil-
aði á Borginni. Hann segir frá því
hvaða fræga fólk hann sá á borginni,
en ekki orð um músíkina, með hverj-
um hann spilaði og hvaða músík. Það
var fyrir neðan virðingu margra að
spila dægurtónlist og því er ekki
auðvelt að finna heimildir í bókum.“
Lífshlaup Guðmundar Steingrímssonar
Morgunblaðið/RAX
Papa popp og Papa jazz Árni og Guðmundur, sem varð áttræður í haust.
Í HNOTSKURN
» Ítarefni með bók Árna umGuðmund er margvíslegt.
Þar má nefna lista yfir erlenda
listamenn sem hann hefur
leikið með, lista yfir plötur
sem hann leikur á, tölu yfir
helstu viðburði íslenskrar
djasssögu, lista yfir tímarit
sem fjallað hafa um djass, ít-
arefni úr dagblöðum, lista yfir
tónleika erlendra listamanna
á vegum Jazzvakningar,
nafnaskrá og heimildaskrá.
Tabula gratulatoria fylgir í
bókarlok.
Allir vildu
spila með þeim
ÞORSTEINN frá Hamri hlýtur verðlaun Jónasar
Hallgrímssonar að þessu sinni. Þau voru veitt á
hátíðardagskrá í tilefni dags íslenskrar tungu í
Ketilhúsinu á Akureyri í gær. Auk þess voru veitt-
ar tvær sérstakar viðurkenningar fyrir störf í
þágu íslenskrar tungu og hlutu þær Þórbergs-
setrið á Hala í Suðursveit og Baggalútur.
„Það er mér mikill heiður og ánægja að verð-
launin skuli hafa fallið í minn hlut, ekki síst af því
að þau eru tengd nafni Jónasar Hallgrímssonar,
sem er okkur sífellt hugstæður og verður alltaf
stærri, hvernig og hvar sem maður nálgast hann,“
sagði Þorsteinn frá Hamri við Morgunblaðið.
Katrín Jakobsdóttir mennta- og menningar-
málaráðherra nefndi að Þorsteinn hefði kvatt sér
hljóðs fyrir hálfri öld og væri meðal fremstu
skálda Íslendinga. „Á miðri atómöld orti hann tví-
tugur að aldri undir dróttkvæðum hætti í bland
við yngri og frjálsari form. Á mótunarárum Þor-
steins tókust á gamall og nýr siður í skáldskap og
hann hefur glímt við þessi siðaskipti með sér-
stökum hætti,“ sagði ráðherrann.
Þorsteinn vék í þakkarávarpi sínu að hugmynd,
sem varpað var fram fyrir nokkrum árum; að
dregið yrði úr vægi íslenskrar tungu í viðskiptalíf-
inu. „Mér finnst stóreinkennilegt að mönnum
skuli hafa dottið þetta í hug,“ sagði Þorsteinn við
Morgunblaðið. Þjóðinni hefði tekist að varðveita
tunguna og þróa í gegnum aldirnar, „hún er því
líftaug okkar og helsti menningargrunnur“.
Í ráðgjafarnefnd um verðlaun og viðurkenn-
ingar á degi íslenskrar tungu sitja Kristín Helga
Gunnarsdóttir, Kristján Árnason og Þórarinn
Eldjárn. skapti@mbl.is
Þorsteinn frá Hamri hlýtur verðlaun Jónasar Hallgrímssonar
Tungan er líftaug og
menningargrunnur
Heiður Þorsteinn frá Hamri á Akureyri í gær.
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson