SunnudagsMogginn - 07.02.2010, Blaðsíða 54

Ætli helgin mín verði ekki bara nokkuð svipuð mínum
hefðbundnu helgum: Varið að mestu leyti við vinnu að
einhverskonar tónlistartengdum verkefnum. Laug-
ardeginum eyði ég væntanlega heima hjá mér við að
leggja lokahönd á að hljóðblanda nýju plötuna mína
The Devils. Ég er búinn að vera að dunda mér við að
taka hana upp heima hjá mér í janúar og er núna alveg
við það að klára hana. Hún ætti að koma út í mars ef
allt gengur eftir.
Á sunnudaginn fer ég svo sjálfsagt í Kolaportið að
fara í gegnum vínilkassana og bókamarkaðina að leita
að einhverju í safnið áður en ég fer á æfingu með
hljómsveitinni minni The Deathmetal Supersquad. Eft-
ir þá æfingu gæti ég þó farið á aðra æfingu þar sem
Fannar félagi minn ætlar að spila
með mér á nokkrum My Summer as
a Salvation Soldier-tónleikum á
næstunni.
Á sunnudagskvöldum höfum
svo ég og kærastan mín gjarn-
an reynt að kíkja í bíó og
hugsa ég að þessi helgi
verði engin undantekn-
ing.
Inni á milli mun ég svo
reyna að elda góðan mat,
lesa aðeins í bók, hlusta á
plötur og jafnvel, ef tími
gefst, kíkja í einhverja af
sundlaugum borgarinnar.
Helgin mín Þórir Georg Jónsson
tónlistarmaður
Vinna við tónlist-
artengd verkefni
54 7. febrúar 2010
É
g sé fyrir mér listamann uppalinn í Geitavík í
Borgarfirði eystra fyrir aldamótin 1900. Daglega
bar hann Dyrfjöll augum og af og til eyddi hann
dýrmætum stundum við Hengifoss, og horfði á
fossinn falla 130 metra niður stuðlaberg og ofan í rauðlit-
að gljúfur. Þessar náttúruímyndir urðu hluti af hug-
myndaheimi hans, þær tóku sér bólfestu í undirvitund-
inni, og þegar hann eltist og hóf að leggja stund á
listsköpun þá fann listin sér farveg í náttúruímyndunum.
Þær leituðu upp á yfirborðið vegna nálægðar hans við
náttúruna í æsku.
Ég sé fyrir mér annan listamann uppalinn í Reykjavík á
tímum áskriftarsjónvarps. Daglega sat hann við tækið og
horfði á teiknaðar skjaldbökur sem kunnu sitthvað fyrir
sér í karate og þrjár stúlkur sem flugu um háloftin og
börðu á bófum. Af og til eyddi hann dýrmætum stundum
í tölvuspili og var þá sjálfur ofurhetja á skjá sem forðaðist
eldkúlur og laser-skot. Þessar ímyndir urðu hluti af hug-
arheimi hans, þær tóku sér bólfestu í undirvitundinni, og
þegar hann eltist og hóf að leggja stund á listsköpun þá
fann listin sér farveg í teiknimynda- og tölvuímynd-
unum. Þær leituðu upp á yfirborðið vegna nálægðar hans
við teiknimyndaheiminn.
Listin verður seint aðskilin þeim menningarheimi sem
listamaðurinn býr eða elst upp við og erum við því farin
að sjá yfirþyrmandi áhrif teiknimynda og tölvuleikja í
samtímalist. Listamenn á borð við Arturo Herrera, Inka
Essenhigh, Takashi Murakami, Michel Majerus, Carroll
Dunham og Martin Maloney eru á meðal þeirra sem horft
er til þegar þessi bylgja er skrásett í samtímalistasöguna,
en þeir hafa átt við þetta myndefni í allnokkur ár. Á Ís-
landi gaf sýningin Nói át í Nýlistasafninu okkur tóninn
fyrir þremur árum og sýndi hvert íslenskir listmálarar
sem ólust upp við áskriftasjónvarp stefndu.
Listasafn Reykjavíkur hefur nú tekið upp þráðinn frá
Nóa með tilraun til að gera þessum áherslum yfirgrips-
meiri skil í Errósafninu, sem er vissulega viðeigandi stað-
setning því þar er grunnurinn, hjá Erró, Lichtenstein,
Wesley o.fl. sem sóttu myndefni í teiknimyndablöð síns
tíma, Agga, Stjána bláa, Dag og hvað þær nú hétu hvunn-
dagshetjurnar á sjöunda áratugnum. Sýningin ber heitið
Ljóslitlífun og skartar ellefu listamönnunum sem eiga það
sameiginlegt að vera ekki aldir upp undir fjalli í Geitavík
og leita þess vegna í smiðju Cartoon Networks og Boo-
merang.
Þetta eru listamennirnir sem erfa munu pensilinn og
teljast til nýrrar kynslóðar sem tjáir sig í málverki.
Reyndar er Gabríela Friðriksdóttir rótgróin í bransanum
og Jón Henrysson hefur verið lengi að en haft allt of hægt
um sig. Bæði eiga þau samt erindi inn í þetta samhengi.
Heimur Gabríelu á sér rætur í sögum um múmínálfa og
Jón blandar saman þekktum teiknimyndafígúrum í sex
mynda röð þar sem hver mynd er eins og rammi í teikni-
myndasögu. Líkt og hjá Gabríelu og Jóni er frásögnin í
fyrirrúmi hjá Söru Riel og Þórdísi Aðalsteinsdóttur. Og
þótt ég vilji forðast að pikka einn og einn listamann út
(sýningin snýst ekki um fegurðarsamkeppni þeirra á milli
heldur er meira lagt í að finna samhljóm) þá stenst ég ekki
freistinguna að hampa innleggi Söru sem og Helga Þórs-
sonar, sem á það sammerkt með Siggu Björg Sigurð-
ardóttur og Sigtryggi Berg Sigmarssyni að tefla saman
fjölda mynda sem út af fyrir sig eru ekki frásagn-
arkenndar en saman skapa þær heildsteyptan myndheim.
Heimir Björgúlfsson kemur nokkuð á óvart með
skrautmiklum málverkum með graffití-ívafi og svo eru
það Nóa-listamennirnir þrír sem gáfu tóninn í Ný-
listasafninu, þeir Davíð Örn Halldórsson, Ragnar Jón-
asson og Guðmundur Thoroddsen, sem hafna frásögninni
og hallast í áttina að svokölluðu skrípa-abstrakt (comic
abstraction).
Þetta er frískleg sýning og vel samstillt litabomba. Hún
hefur of mikið af öllu en samt fær maður ekki nóg. Þá
velti ég því fyrir mér hvers vegna vídeó og skúlptúr hafi
ekki fengið að fljóta með (Helgi og Guðmundur eru þeir
einu sem færa sig út á gólfið), því teiknimyndaáhrifin
einskorðast ekki við málverk. En það er kannski önnur
saga.
Of mikið af
öllu en samt
fær maður
ekki nóg
MYNDLIST
Ljóslitlífun – Samsýning
bbbbn
Listasafn Reykjavíkur – Hafnarhús
Opið alla daga kl. 10:00-17:00, fimmtudaga til kl. 22.00. Sýn-
ingu lýkur 11. apríl. Aðgangur ókeypis.
Jón B.K. Ransu
Helgi Þórsson teflir saman fjölda verka, sem skapa heildsteyptan teiknimyndaheim sem á rætur í alþýðulist.
L
okatónleikar Myrkra músíkdaga hófust á litríku
verki eftir Markus Zahnhausen, Sakura sem
Sigrún Eðvaldsdóttir fiðluleikari flutti með
glæsilegum tilþrifum. Tónlistin var skemmtileg
blanda af virtúósagöldrum og japanskri þjóðlagahefð;
þetta var frábær byrjun á tónleikunum.
Nokkuð síðri var Bildnis, (Portrett), fyrir einleiksselló
eftir sama tónskáld. Það var vissulega fallega ljóðrænt,
en vandamálið var að sellóleikarinn, Sigurgeir Agn-
arsson, átti að syngja um leið og hann spilaði. Sigurgeir
er einstakur sellóleikari, en hann er ekki söngvari.
Söngurinn var ámátlegur og veiklulegur og skemmdi
heildarmyndina.
Tvær tónsmíðar eftir þá Atla Heimi Sveinsson og Þor-
kel Sigurbjörnsson heyrðust í fyrsta sinn á tónleikunum.
Þær voru báðar fyrir blokkflautu og leiknar af Zahn-
hausen, sem ekki aðeins er tónskáld. Verk Þorkels, For
Markus, átti greinilega að vera fyndið, en var það ekki
nema kannski í lokin, þegar áheyrendur flissuðu nokk-
uð áberandi. Það veltist samt enginn um af hlátri.
Atli Heimir átti mun einlægari tónlist, Og hafið kast-
aði nóttum á land. Titillinn er fenginn úr ljóði eftir Paul
Celan; tónlistin var fallega innhverf, samspil áleitinna
tónahendinga og þagna sem skapaði heillandi andrúms-
loft. Zahnhausen lék það líka af mikilli tilfinningu.
Tónleikarnir voru býsna efnismiklir og hér er ekki
pláss til að gera grein fyrir öllu sem bar fyrir eyru. Sum-
um verkunum var ekki gerður neinn greiði með því að
troða þeim að á eftir öðrum krefjandi tónsmíðum. Hinn
voldugi strengjakvartett nr. 3 eftir John Pickard naut sín
t.d. ekki sem síðasta atriði fyrir hlé, þrátt fyrir góðan
leik Helgu Þórarinsdóttur og Zbigniew Dubik, auk
þeirra Sigrúnar og Sigurgeirs. Maður hefur ekki lyst á
nautasteik eftir að vera búinn að borða áður kjúkling,
kótelettur og kartöflukarrí.
Ein allrabesta tónsmíðin á tónleikunum var String Q –
Mozaik IV eftir Kjartan Ólafsson. Grunnhugmyndirnar
voru eldgamlar tónhendingar, sem voru unnar og þró-
aðar með nútímaaðferðum. Tónlistin var einstaklega
falleg, það var einhver heiðríkja yfir henni sem erfitt er
að lýsa með orðum. Maður getur auðvitað sagt að mis-
munandi hliðar og kaflar verksins hafi verið í góðu jafn-
vægi, að innra samræmi þess hafi verið sterkt og sann-
færandi. Sem er rétt, en tónlistin var bara meira en það.
Þetta var án efa eitt besta verk Kjartans og verulega til-
komumikill endir Myrkra músíkdaga.
Heiðríkja í
myrkrinu
TÓNLIST
Kammertónleikar
bbbmn
Listasafn Íslands
Verk eftir Zahnhausen, Pickard, Þorkel Sigurbjörnsson, Atla Heimi
Sveinsson og Kjartan Ólafsson. Flytjendur: Sigrún Eðvaldsdóttir,
Zbigniew Dubik, Helga Þórarinsdóttir og Sigurgeir Agnarsson.
Sunnudagur 31. janúar.
Rýnirinn hrósar String Q – Mozaik IV eftir Kjartan Ólafsson.
Jónas Sen
Lesbók