SunnudagsMogginn - 13.06.2010, Page 47

13. júní 2010 47
LÁRÉTT
1. Svara um haf og fisk. (7)
4. Prestur dó með próf hjá rugluðum rusta. (12)
8. Svört biluð hjá fylltum. (7)
9. Festi megnaði að finna við að spillast. (7)
11. För lokið hjá tilbúinni. (8)
12. Sleppa hestar frá daufum. (6)
13. Vera tilleiðanlegur til að finna frægan Þjóðverja. (4)
15. Viðkunnanleg ástundun. (5)
17. Hálfgrófur karl fær meiðsli og verður frægur af.
(11)
18. Ekki ánægjan af klígjunni. (7)
20. Fær ekki hró frá erlendum nema flækja málin. (9)
21. Fordansari svarar. (5)
23. Ná fræ ennþá til Akureyrar og ættingja þar? (8)
24. Sjá dans ennþá einu sinni af dútli. (5)
26. Það að missa mótstæðan lit með lögun líkams-
hluta. (11)
29. Kleip smá af einhvers konar gáfulegum ummæl-
um. (8)
30. Skóf úr hálfgerðum söng með verkfæri. (6)
32. Sjá rum án þess að snúa sér við í svæði fullu af
göngum. (5)
33. Finna stað í sumar á nokkrum stöðum. (9)
LÓÐRÉTT
1. Allsnakið hjá manni. (6)
2. Lítill fær kastið yfir smotteríinu. (8)
3. Sé rádýrstarf á sandi með andrúmslofti. (10)
4.Úps, drapst mín í leikriti. (6)
5. Með sál skoða einfaldan ávöxt. (9)
6. Ljós mýri er lituð. (7)
7. Já, furðið ykkur, þetta er grill fyrir sár. (7)
10. Felli skapvondar spendýr að því sagt er. (12)
13. V-óp gefur af sér pening. (8)
14. Kærustuparið missir það sem er kært til forföður
mannsins. (8)
16. Samkynhneigð kona fær kafla með slettu. (6)
17. Þurrka út merki eftir fugla. (5)
18. Við mynni kastar næstum því einn töfrahlut. (10)
19. Fiðlarinn getur skapað málfræðifyrirbæri. (9)
22. Par í SS verður fyrst að loknu Evrópumeistaramóti
í sparnaði. (8)
25. Læra lokaorð aftur. (4)
27. Sá sem hefur verið látinn detta fær loðskinn að
sögn. (6)
28. Lýsistafla verður bjartari. (6)
31. Hljómar eins og maður. (4)
Verðlaun eru veitt fyrir rétta lausn
krossgátunnar. Senda skal þátt-
tökuseðilinn ásamt úrlausninni í
umslagi merktu: Krossgáta Morg-
unblaðsins, Hádegismóum 2,
110 Reykjavík. Frestur til að skila
úrlausn krossgátu 13. júní rennur
út fimmtudaginn 17. júní. Nafn
vinningshafans birtist í blaðinu
20. júní. Heppinn þátttakandi hlýt-
ur bók í vinning. Vinningshafi krossgátunnar 6. júní
er Baldur Símonarson. Hann hlýtur í verðlaun bók-
ina Morgnar í Jenín eftir Susan Abulhawa. Forlagið
gefur út.
Krossgátuverðlaun
Fyrr á þessu ári, nánar tiltekið
hinn 26. janúar sl., varð fyrsti ís-
lenski stórmeistarinn Friðrik
Ólafsson 75 ára. Af því tilefni
mun Hrókurinn efna til afmæl-
ishátíðar sem fram fer í Djúpavík
og Norðurfirði í Árneshreppi um
næstu helgi. Aðalmótið fer fram
laugardaginn 19. júní í gömlu
síldarverksmiðjunni í Djúpavík.
Heiðursgestur er afmælisbarnið
sjálft Friðrik Ólafsson en búist er
við þátttöku fjölmargra öflugra
skákmanna.
Baldur Möller Norðurlanda-
meistari 1948 og 1950 lét þau orð
eitt sinn falla að líta mætti á Frið-
rik sem brúna milli gamla tímans
og hins nýja. Friðrik haslaði sér
ótrauður völl á alþjóðavettvangi
snemma á sjötta ártug síðustu
aldar og vann hvert afrekið á fæt-
ur öðru. Tilþrifin á millisvæða-
mótinu í Portoroz 1958 þar sem
Friðrik komst í hóp áskorenda
eru enn í minnum höfð. „Frið-
riks-kynslóðin,“ eins og hún var
samansett í hugum manna hér á
landi kom þar fram að hluta með
Tal fremstan í flokki, Petrosjan,
Fischer, Gligoric og Larsen.
Meðal Íslenskra skákmanna
voru aðeins Ingi R. Jóhannsson
og mörgum árum síðar Guð-
mundur Sigurjónsson sem áttu
einhverja möguleika gegn Frið-
riki á sjötta og sjöunda áratug
síðustu aldar.
Sá danski, Bent Jörgen Larsen
var með honum alla leið, allt frá
því að þeir hittust fyrst á heims-
meistaramóti unglinga í Birm-
ingham 1951. Á meira en 40 ára
tímabili tefldu þeir 30 kapp-
skákir. Sú síðasta var háð á 60 af-
mælismóti Friðriks í Þjóð-
arbókhlöðunni 1995. Bent vann
og komst þá loks yfir, 15½ : 14½.
Framan af á ferli þeirra var Frið-
rik greinilega fremri þó að hann
hefði tapað einvíginu um Norð-
urlandameistaratitilinn 1956.
Merkilegt er tímabil frá einvíginu
’56 til viðureignar þeirra á Ól-
ympíumótinu í Havana 1966 er
þeir tefla 14 skákir og allar vinn-
ast á svart.
Ég hygg að töfrar Friðriks hafi
ekki síst legið í þeirri ógn-
arspennu sem hann náði að
byggja upp í skákum sínum.
Ókunnugum virtist hann stund-
um sólunda tíma sínum í furðu-
legustu atriði; aðrar skákir voru
komnar vel af stað en Friðrik
kannski að hugsa fyrsta leikinn.
Kringum þetta spannst mikil
umræða meðal hinna staðföstu
fylgismanna Friðriks: Bergur
Pálsson, Magnús Sigurjónsson og
Jakob Hafstein svo nokkrir séu
nefndir voru yfirleitt mættir og
fögnuðu með Friðriki þegar vel
gekk og það var oft.
Þegar Friðrik var kosinn forseti
FIDE 1978 urðu ákveðin þáttaskil
hjá honum hvað taflmennskuna
varðaði. Fyrr á árinu höfðu
áhorfendur flykkst í Kristalsal
Hótel Loftleiða til að fylgjast með
honum á Reykjavíkurskák-
mótinu. Þar laust þeim Bent Lar-
sen enn og aftur saman og nið-
urstaðan varð einn frækilegasti
sigur Friðriks yfir hinum glað-
beitta andstæðingi sínum:
8. Reykjavíkurskákmótið 1978:
Friðrik Ólafsson – Bent Larsen
Aljékíns-vörn
1. e4 Rf6 2. e5 Rd5 3. d4 d6 4.
Rf3 g6 5. Bc4 Rb6 6. Bb3 Bg7 7.
Rg5 d5 8. 0-0 Rc6 9. c3 Bf5
Hér var sennilega best að leik
9. … f6 t.d. 10. exf6 exf6 11. He1+
Kf8 o.s.frv.
10. g4 Bxb1 11. Df3 0-0 12. Hxb1
Dd7
Hér og í næsta leik þráast Lar-
sen við að reka riddarann af
höndum sér með 12. … h6.
13. Bc2 Rd8 14. Dh3 h6 15. f4!
Of seinn!
15. … hxg5 16. f5 Re6 17. fxe6
dxe6 18. Bxg5 c5 19. Kh1 cxd4 20.
cxd4 Hfc8
( STÖÐUMYND )
21. Bf5! gxf5 22. gxf5 Dc6 23.
Hg1! Dc2 24. Hbe1 Kf8 25. f6
– og Larsen gafst upp enda
stutt í mátið.
Helgi Ólafsson
helol@simnet.is
Afmælismót Friðriks Ólafssonar haldið í Djúpavík
Skák
Nafn
Heimilisfang
Póstfang