SunnudagsMogginn - 13.06.2010, Síða 52

52 13. júní 2010
Ég keypti mér iPod Touch þegar ég var í
Bandaríkjunum ekki alls fyrir löngu, en
fyrir þá sem ekki þekkja til þá er þetta í
einföldu máli iPhone án símans. Þetta er
handtölva, sem hægt er að nota til að
vafra um netið, hlusta á tónlist, horfa á
myndbönd og spila leiki.
Ég keypti þetta aðallega af því að
tækið leit skemmtilega út. Apple hefur
einstakt lag á því að hanna útlit og not-
endaviðmót þannig að maður á í mesta
basli með að standast freistinguna sem
felst í að handleika og kaupa gripinn.
Alltént, hafði ég ekki bókalestur í
huga þegar ég gekk inn í Wal-Mart til
að kaupa iPodinn, en raunin hefur hins
vegar orðið sú að ég nota hann aðallega
til lesturs.
Ég hlóð niður forriti sem heitir Stanza
og nota það til að lesa bækur á rafrænu
formi. Í gegnum Stanza get ég farið á
bóksölur og keypt mér bækur, ef mér
svo hugnast, en
forritið er einnig
tengt við nokkur
ókeypis bóka-
söfn eins og
Project Guten-
berg, en þar má
finna gríðarstórt
safn bókmennta
sem dottin eru
úr höfundarétti.
Þarna hef ég
náð mér í öll
bindi sagnfræði-
stórverkanna
The History of The Decline and Fall of
The Roman Empire eftir Edward Gibbon
og The History of England, from the
Accession of James II eftir Thomas Bab-
ington Macaulay. Ritin eru stórkostleg
lesning, þrátt fyrir að höfundarnir eigi
það báðir sameiginlegt að vera ekki sér-
staklega góðir í að semja titla á bækur
sínar.
Ég nældi mér líka í kennslubók í lat-
ínu frá miðri nítjándu öldinni og er að
stauta mig í gegnum Aeneasarkviðu eftir
Virgilíus á frummálinu, þótt hægt gangi.
Ég hef einnig getað náð mér í slatta af
fantasíum og vísindaskáldsögum frá út-
gefandanum Baen Books. Jim Baen og
félagar hafa nefnilega komist að þeirri
niðurstöðu að heppilegt sé að gefa
fyrstu bækurnar í hverri seríu ókeypis á
netinu. Er pælingin líklega svipuð og hjá
eiturlyfjasölunum, sem gefa, eins og
frægt er, fyrsta skammtinn frían.
Ég hef verið spurður að því hvort það
sé ekki óþægilegt að lesa bækur á svona
litlum skjá, en merkilegt nokk er svo
ekki. Leturstærðin er svipuð og á bók
og ég get stillt birtustigið eftir hent-
ugleik. Ég hef aldrei fundið fyrir þreytu
í augunum, heldur nýt þess að geta
gengið með heilt bókasafn í buxnavas-
anum og gripið í bók hvenær sem mig
lystir.
Bóka-
safn í
vasanum
Orðanna
hljóðan
Bjarni Ólafsson
bjarni@mbl.is
’
Er pæl-
ingin
líklega
svipuð og hjá
eiturlyfjasöl-
unum, sem
gefa, eins og
frægt er, fyrsta
skammtinn
frían
Á
rásirnar á tvíturnana í New
York var Bandaríkjamönnum
mikið áfall og sennilega meira
áfall en Evrópubúar gera sér
almennt grein fyrir. Smám saman hafa
menn unnið úr áfallinu, fyrst með
byssum og sprengjum en síðan með
pennum og penslum. Fjölmargar bækur
hafa komið út þar sem atburðirnir koma
við sögu, stundum til þess að miða sögu
áfram, stundum sem baksvið atburða og
stundum sem þungamiðja bókar. Rit-
höfundurinn kunni Joyce Carol Oates
lét þau orð falla í viðtali á síðasta ári að
það væri enn of snemmt að búast við
bók sem fjallað gæti um þennan voðaat-
burð af einhverju viti, en þrátt fyrir það
halda menn áfram að skrifa slíkar bækur
og það með býsna góðum árangri.
Því til sannindamerkis má nefna bæk-
ur eins og Extremely Loud and Incre-
dibly Close eftir Jonathan Safran Foer,
Falling Man eftir Don DeLillo, A Dis-
order Peculiar to the Country eftir Ken
Kalfus, The Good Life eftir Jay McIner-
ney, The Zero eftir Jess Walter, Nether-
land eftir Joseph O’Neill og Let The
Great World Spin eftir Colum McCann,
en sú hlaut bókmenntaverðlaun Banda-
ríkjanna, National Book Award, í fyrra.
Let The Great World Spin segir frá
tvíturnunum eða notar þá og örlög
þeirra sem einskonar táknmynd fyrir
það hvernig menn talast á við hörm-
ungar og vinna úr þeim, sækja gleði í
sorgina. Bókin hefst þar sem franskur
ofurhugi gengur á línu á milli turnanna
og á sér rætur í því er Philippe Petit
strengdi línu á milli þeirra í ágúst 1974
og gekk fram og aftur, átta ferðir alls.
Að þeim inngangi loknum hefst svo
sagan, eða sögurnar því bókin byggist á
ellefu aðalpersónum sem hver hefur sitt
hlutverk.
Byrjaði í blaðamennsku
Colum McCann er Íri, hálffimmtugur og
hefur skrifað nokkrar skáldsögur. Hann
ólst upp í Dyflinni og hneigðist snemma
til blaðamennsku og gekk allt í haginn á
því sviði, vann til að mynda til verð-
launa fyrir greinaflokk um heimilis-
ofbeldi í Dyflinni þá bráðungur blaða-
maður. Meðfram vinnu lauk hann námi
í blaðamennsku og fór til New York í
útskriftarferð þar sem hann dvaldi heilt
sumar og framfleytti sér sem vikapiltur
á fréttaþjónustu og síðan sem blaða-
maður. Hann tók upp þráðinn við kom-
una heim til Dyflinnar og starfaði hjá
ýmsum blöðum á næstu árum þar til
hann var ráðinn til að skrifa fastan slúð-
urdálk í dagblaðið Evening Press sem
hann segir að hafi eiginlega losað hann
við alla löngun til að starfa sem blaða-
maður.
Sumarið 1986 hélt hann aftur til
Bandaríkjanna og nú ætlaði hann að
sitja við skriftir um sumarið og skrifa
írskt-amerískt meistaraverk eins og
hann lýsir því sjálfur. Hann keypti sér
ritvél við komuna út, en náði ekki að
klára eina blaðsíðu allt sumarið. Hæng-
urinn var sá að hann hafði ekki upplifað
neitt, hafði ekki frá neinu að segja og til
að bæta úr því fékk hann sér reiðhjól og
hélt af stað. Næsta hálft annað árið hjól-
aði hann 20.000 kílómetra og kom til
450 fylkja. Hann staðnæmdist um tíma í
Texas og starfaði á búgarði fyrir vand-
ræðaunglinga, en fór síðan í háskóla í
Texas. Eiginkonuna fann hann í skyndi-
ferð til New York og bjó með henni um
tíma í Japan. Hún lærði japönsku, en
hann skrifaði bækur, lauk við smá-
sagnasafn og byrjaði á sinni fyrstu
skáldsögu, Songdogs, sem kom út 1998.
Bækurnar eru orðnar nokkrar síðan, Let
the Great World Spin er sú sjöunda og
kom út á síðasta ári eins og getið er.
Engill og venjulegt fólk
McCann hefur látið þau orð falla í viðtali
að þegar ráðist var á tvíturaturnana hafi
menn rifjað upp ýmislegt tengt þeim og
þar á meðal línudans Petits, þar sem
hann fór á milli á línu sem var svo
grönn að áhorfendur sáu hana ekki.
Fyrir vikið var Petit eins og hann væri
að ganga í loftinu, eins og engill. Upp-
hafleg hugmynd McCanns að bók hafi
því snúist um það, en þar sem hann var
að skrifa aðra skáldsögu lagði hann hana
til hliðar um tíma. Þegar hann svo tók
svo upp þráðinn nokkrum árum síðar
fannst honum fólkið sem var að fylgjast
með línudansinum forvitnilegra, fólki á
götunni, venjulegt fólk. „Mig langaði að
fanga borgina og um leið það hvar við
erum stödd í dag. Í stað þess að línu-
dansarinn sé burðarás bókarinnar er það
vændiskona og prestur og vörubílstjóri
– allt venjulegt fólk sem talar með rödd
borgarinnar.“
Írski rithöfundurinn Colum McCann lagðist í ferðalög til að hafa eitthvað til að skrifa um.
Raddir borgarinnar
Írski rithöfundurinn
Colum McCann hélt til
Bandaríkjanna að
skrifa mikla skáldsögu
sem gerast myndi þar í
landi. Það tók hann
nokkrum árum lengri
tíma en hann ætlaði.
Árni Matthíasson arnim@mbl.is
Lesbók