SunnudagsMogginn - 13.06.2010, Blaðsíða 55

13. júní 2010 55
H
erman Koch er hol-
lenskur metsöluhöf-
undur. Hann hefur
skrifað þrettán bæk-
ur og hans nýjasta verk, Kvöld-
verðurinn, sem kom út í fyrra,
var metsölubók í Hollandi og
það er ekki að ástæðulausu. Þar
er tekist á við erfið vandamál í
grípandi og vel skrifaðri sögu.
Koch á auðvelt með að byggja
upp spennu og við lesturinn
kemur upp í hugann líking
Günters Grass á lífinu við lauk. Í
hvert skipti sem einu lagi er
flett í burtu tekur annað við.
Ekkert er sem sýnist, enginn er
fullkomlega heiðarlegur, allir
hafa eitthvað að fela. Í hvert
skipti sem lesandinn heldur að
kominn sé botn í tiltekið mál
koma nýjar flækjur. Þannig er
bókin, full af nýjum og óvænt-
um vendingum, sem halda les-
andanum við efnið þannig að
erfitt er að leggja hana frá sér.
Sögusviðið er veitingastaður.
Tveir bræður og konur þeirra
hittast til að borða saman
kvöldmat. Annar bróðirinn,
sögumaður, er kennari, hinn
stjórnmálamaður með forsætis-
ráðherravæntingar. Borðhaldið
fer fram í skugga ódæðis, sem
drengirnir hafa framið og hefur
valdið uppnámi í landinu. Mál-
tíðin er hins vegar umgjörðin
um söguna og lýsingarnar á
hinum uppskrúfaða lúxusveit-
ingastað þar sem hún fer fram
eru hárbeittar og oft og tíðum
bráðfyndnar.
Inn í þetta blandast andúð
kennarans á bróðurnum, sem
framtíðin blasir við, og frásögn
hans af lífsbaráttu sinni þar sem
hann smám saman fer halloka -
nokkuð sem ekki fer fram hjá
lesandanum þótt sögumaðurinn
geri sér vitaskuld enga grein
fyrir því.
Í mjög skemmtilegu hlið-
arspori er fjallað um sumarhús,
sem stjórnmálabróðirinn hefur
keypt sér í sveitum Frakklands.
Fleiri velmegandi Hollendingar
hafa keypt sér hús á sömu slóð-
um og þeir ímynda sér að þeir
séu komnir í beint samband við
franska bændastétt, en í raun
eru þeir fyrirlitnir og gera að-
eins gagn á meðan hægt er að
féfletta þá.
Foreldrarnir þurfa að komast
að niðurstöðu um hvernig þeir
eigi að bregðast við. Eiga dreng-
irnir að gangast við glæpnum
eða á að hjálpa þeim að hylma
yfir hann? Hvert er hlutverk
foreldranna? Svíkja þeir börnin
sín með því að segja til þeirra,
eða með því að reyna að hjálpa
þeim að halda áfram eins og
ekkert hafi í skorist?
Um leið eru settar fram
óþægilegar spurningar um það
hvað tveimur venjulegum
drengjum, sem búa við alls-
nægtir, gekk til og hvaða áhrif
verknaðurinn hafði á sálarlíf
þeirra, ef einhver. Heimspek-
ingurinn Hannah Arendt talaði
um hversdagsleika hins illa, the
banality of evil. Samkvæmt því
þarf hið illa ekki að vera sprott-
ið af djöfullegu og sjúklegu
samsæri, heldur hugsunarleysi,
að úr hversdagslegu og venju-
legu umhverfi geti sprottið
óskiljanlegir verknaðir. Það
getur verið erfitt að kyngja
þessari hugsun af þeirri ein-
földu ástæðu að þá er ekki leng-
ur hægt að klæða hið illa í bún-
ing skrýmslis, heldur eru
gerendurnir alveg eins og „við“.
Þessi tilhugsun ýtir undir
óhugnaðinn við lestur Kvöld-
verðarins, en síðan veikir sög-
una þegar vangaveltur um
erfðagalla koma til sögunnar. Er
hið illa þá kannski ekki svo
hversdagslegt eftir allt saman?
Hversdagsleiki hins illa
Bækur
Kvöldverðurinn
bbbmn
Eftir Herman Koch, þýðing Jóna Dóra
Óskarsdóttir. JPV útgáfa, 2010. 295
bls.
Hollenski rithöfundurinn Herman
Koch tekst á við erfið vandamál.
Karl Blöndal
LISTASAFN ÍSLANDSÞJÓÐMINJASAFN ÍSLANDS
Sögustaðir - Í fótspor W.G. Collingwoods
Myndir Einar Fals Ingólfssonar og W.G. Collingwoods
Sýningin er hluti af Listahátíð í Reykjavík
Klippt og skorið – um skegg og rakstur
Endurfundir – Fornleifasýning fyrir alla fjölskylduna!
Skemmtileg safnbúð og Kaffitár!
Opið alla daga 10-17. Aðgangur ókeypis fyrir börn.
www.thjodminjasafn.is – s. 530 2200
Söfnin í landinu
Verið velkomin
Sýningar til 20. júní
Staðir - Friederike von Rauch
Það er erfitt að vera listamaður
í líkama rokkstjörnu -
Erling T.V. Klingenberg
Opið 12-17, fimmtudaga 12-21,
lokað þriðjudaga
www.hafnarborg.is
sími 585 5790
Aðgangur ókeypis
AÐ ÞEKKJAST ÞEKKINGUNA
15 samtímalistamenn
Umræðudagskrá
lau. 5. júní kl. 15
Kaffistofa – leskró
Barnahorn
OPIÐ: alla daga. kl. 12-18
AÐGANGUR ÓKEYPIS
www.listasafnarnesinga.is
Hveragerði
ÓNEFND KVIKMYNDASKOT, Cindy Sherman 16.5. - 5.9. 2010
ÁFANGAR, verk úr safneign 16.5. 2010 - 31.12. 2012
Sunnudagsleiðsögn kl. 14 í fylgd Rakelar Pétursdóttur
safnafræðings.
EDVARD MUNCH 16.5. - 5.9. 2010
HÁDEGISLEIÐSAGNIR þriðjudaga og föstudaga kl. 12.10-12.40
Fríkirkjuvegi 7, 101 Reykjavík, sími 515 9600
OPIÐ daglega kl. 11-17, lokað mánudaga. Allir velkomnir!
www.listasafn.is
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ
Handritin – Saga þeirra og hlutverk um aldir.
ÍSLAND::KVIKMYNDIR 1904-2009. Þróun kvikmyndagerðar á Íslandi.
Um 100 íslenskar kvikmyndir, sem hægt er að skoða í fullri lengd.
„Íslendingar“. Ljósmyndasýning Sigurgeirs Sigurjónssonar og Unnar
Jökulsdóttur. Þjóðarsálin fönguð í myndum og texta.
Þjóðin og náttúran. Íslensk dýralífsmynd fyrir börn og fullorðna. Mynd-
gerð: Páll Steingrímsson.
Í ljósi næsta dags. Sýning um þýðingarstörf, skáldverk og baráttumál
Sigurðar A. Magnússonar, rithöfundar.
ÞJÓÐMENNINGARHÚSIÐ, Hverfisgötu 15, Reykjavík
Opið daglega kl. 11.00 -17.00. www.thjodmenning.is
Listasafn Reykjanesbæjar
Efnaskipti/Metabolism:
Anna Líndal, Guðrún Gunnarsdótt-
ir, Hildur Bjarnadóttir, Hrafnhildur
Arnardóttir,
Rósa Sigrún Jónsdóttir.
Sýningin er á dagskrá Listahátíðar
Byggðasafn Reykjanesbæjar
Bátasafn Gríms Karlssonar
Opið virka daga 11.00-17.00
helgar 13.00-17.00
Aðgangur ókeypis
reykjanesbaer.is/listasafn
VÍKINGAHEIMAR
Skipið Íslendingur og
sögusýning
- Söguleg skemmtun
VÍKINGABRAUT 1
- REYKJANESBÆ
Opið alla daga
frá 11:00 til 18:00
Sími 422 2000
www.vikingaheimar.com
info@vikingaheimar.com
„Úr hafi til hönnunar“
27.5. - 5.9. 2010
Sýning á íslenskri og erlendri
hönnun úr íslensku sjávarleðri.
„Sýnishorn úr safneign“
Opið alla daga nema mánudaga
kl. 12-17.
Verslunin Kraum í anddyri og
kaffiveitingar.
Garðatorgi 1, Garðabær
www.honnunarsafn.is
LISTASAFN
EINARS JÓNSSONAR
v/Hallgrímstorg og Freyjugötu
Opnunartími safnsins
1. júní–15. sept.: 14:00-17:00
alla daga nema mánudaga.
Aðgangur ókeypis á sunnudög-
um.
Höggmyndagarðurinn við Freyj-
ugötu alltaf opinn.
Sími: 551 3797,
netfang: skulptur@skulptur.is
GEYSISSTOFA–
MARGMIÐLUNARSÝNING
Í nútímalegu margmiðlunarsafni
á Geysi er að finna margskonar
fróðleik um náttúru Íslands.
OPIÐ: alla daga 10.00-17.00.
AÐGANGSEYRIR: 1.000 KR
Afsláttur fyrir námsmenn, eldri
borgara og hópa
Geysir í Haukadal, sími: 480 6800
www.geysircenter.is