SunnudagsMogginn - 14.08.2011, Blaðsíða 44

44 14. ágúst 2011
Fæstir hafa farið mikið lengra en í gegnum skylduverkin hjá Joseph
Conrad sem eru Heart of Darkness og Lord Jim og kannski má setja
Nostromo í þann flokk. En fyrir tilviljun greip ég
í smásagnasafn hans sem var til sölu í bókabúð
Eymundssonar, útgefið af Wordsworth Classics.
Hann er engu síðri í smásögum sínum sem eru
með þessum rólynda, þunga tón sem lokkar við
Conrad. Sérdeilis er flott smásagan The Outpost
of Progress sem höfundurinn sjálfur flokkaði
sem sitt besta verk. Nafn sögunnar vísar til and-
stæðu sinnar, enda eru aðalhetjur verksins
hvorki fallegar né framfarasinnaðar. Hún fjallar
um tvo Belga sem eru settir af fyrirtæki sínu á
stöð sem er utan alfaraleiðar í frumskógum Afríku. Þeir höndla með
fílabein en eru mjög latir og þjást af verkefnaskorti. Með tímanum
verður andrúmsloftið þyngra og þyngra, þangað til þeir fara að rífast
svo heiftarlega uppúr engu í hitanum og leiðindunum að annar
verður hinum að bana.
Það er hinn þungi árniður stílsins hans Conrads sem er svo
heillandi. Hann sjálfur var pólskættaður Englendingur sem starfaði
sem sjómaður allan fyrri hluta ævinnar. Sögurnar sem hann skrifaði
seinni hluta ævi sinnar voru oftast tengdar sjómennsku og nýlendu-
stefnunni sem var allsráðandi í heiminum á þeim tíma. En Conrad
skrifaði bækur sínar í kringum næstsíðustu alda-
mót.
Sá síðan sama dag grein um ljóð Byrons lávarðar,
Childe Harold́s Pilgrimage, í Guardian og ljóðasafn
hans í öndvegi í bókabúð Eymundssonar og velti
fyrir mér hvort þar væri tenging á milli. Settist yfir
Byron-safn mitt um kvöldið til að lesa hið háróm-
antíska ljóð hans sem gerði hann frægan á einni
nóttu þegar hann var aðeins 24 ára gamall árið 1812.
En það er aðeins hægt að komast í gegnum það allt
ef menn eru á mjög rómantísku tímabili í lífi sínu.
Mæli einnig með bók George McDonald Fraser,
Flashman, sem er þægileg afþreying og nauðsyn-
leg þeim sem vilja skilja skrítnar en hnyttnar
vísanir breskra blaðamanna sem fjalla um
ástandið í Afganistan. Flashman er James Bond-
fígúra í stríðum Breta í Afganistan á 19.öldinni.
Síðar áttu eftir að koma út bækur þarsem hann
var miðpunktur í öllum átökum Breta á þeirri
öld. Bækurnar voru mjög vinsælar í Bretlandi og
á stundum heldur maður að kunnátta í þeim sé
hluti af inntökuprófum inná deildir erlendra frétta hjá helstu bresku
blöðunum.
borkur@mbl.is
Conrad, Byron og Fraser
Byron lávarður
Bóksölulisti
Eymundsson
1. I Shall Wear Midnight -
Terry Pratchett
2. Cross Fire - James Patter-
son
3. Fall of Giants - Ken Follett
4. The Search - Nora Roberts
5. Postcard Killers - Patter-
son & Marklund
6. The Leopard - Jo Nesbo
7. The Cobra - Frederick For-
syth
8. Full Dark No Stars - Steph-
en King
9. Port Mortuary - Patricia
Cornwell
10. Secrets of the Grave - Tami
Hoag
New York Times
1. The Help - Kathryn Stoc-
kett
2. Ghost Story - Jim Butcher
3. Full Black - Brad Thor
4. The Black Echo - Michael
Connelly
5. Now You See Her - James
Patterson & Michael Led-
widge
6. A Dance With Dragons -
George R.R. Martin
7. The Confession - John Gris-
ham
8. A Game of Thrones -
George R.R. Martin
9. Portrait of a Spy - Daniel
Silva
10. Sarah’s Key - Tatiana de
Rosnay
Waterstone’s
1. Inheritance - Christopher
Paolini
2. Sky Sports Football Ye-
arbook 2011-2012 - Jack
Rollin & Glenda Rollin
3. Ghost Story - Jim Butcher
4. Worth Dying For - Lee Child
5. The Power of Six - Pittacus
Lore
6. People’s Republic - Robert
Muchamore
7. The Affair - Lee Child
8. Lord of the Flies - William
Golding
9. The House of Silk - Ant-
hony Horowitz
10. Last Breath - Rachel Caine
Listinn er byggður á upplýsingum frá Bókabúð Máls og menningar,
Bókabúðinni Eskju, Bókabúðinni Hamraborg, Bókabúðinni Iðu, Bóka-
búðinni við höfnina Stykkishólmi, Bóksölustúdenta, Bónus, Hag-
kaupum, Kaupási, N1, Office 1, Pennanum-Eymundssyni og Sam-
kaupum. Rannsóknasetur verslunarinnar annast söfnun upplýsinga
fyrir hönd Félags íslenskra bókaútgefenda.
Bóksölulistinn
Lesbókbækur
Í
Hefndargyðjunni eftir hina dönsku Söru
Blædel er aðalpersónan Louise Rick, en ís-
lenskir lesendur ættu að þekkja hana úr
bókunum Kallaðu mig prinsessu og Aldrei
framar frjáls. Lögreglukonan Louise þarf í Hefnd-
argyðjunni að glíma við ýmis erfið verkefni. Ung
stúlka deyr eftir að ofbeldisfullir unglingar hafa
ráðist að móður hennar og skólafélögum og ung
kona er skelfingu lostin eftir að hópur ofbeldis-
manna skaut mann hennar til bana.
Hefndargyðjan er dæmigerð seríubók að því
leyti að langheppilegast er fyrir lesandann að hafa
lesið fyrir bækur um aðalpersónuna. Reyndar ger-
ir höfundur ráð fyrir að svo sé, því sagan er bein-
línis skrifuð með það í huga að lesandinn viti
ákveðna forsögu. Sá sem gerir það ekki fær að vísu
nokkrar bakgrunnsupplýsingar sem hann verður
svo að raða saman til að fá heildarmynd: „Já, þessi
missti pabba sinn í síðustu bók. Já, þetta er senni-
lega besta vinkonan sem hefur komið fram í fyrri
bókum“ og svo framvegis. Helst minnir þetta á að
ráða krossgátu.
Konur í forgrunni
Í Hefndargyðjunni eru þrjár konur í forgrunni:
Lögreglukonan, vinkona hennar og móðir stúlk-
unnar sem var myrt, og reyndar kemur sú fjórða,
unga óttaslegna ekkjan, einnig allnokkuð við
sögu. Það er ljómandi gaman að lesa bók þar sem
konur eru í helstu aðalhlutverkum – og þar sem
konur eru þar eru yfirleitt börn. Þau eru nokkur í
þessari bók og þarfnast verndar í margvíslegum
skilningi. Reyndar er eftirminnilegasti þáttur sög-
unnar samband Louise við fósturson sinn, Jónas.
Söru Blædel tekst langbest upp í lýsingum á þess-
um hlédræga og yndislega dreng og sambandi
hans við Louise sem er flókin manngerð.
Aðalpersónan í norrænum sakamálasögum er
oft einfari sem er sjálfum sér verstur og á erfitt
með að mynda varanleg tengsl við aðra. Yfirleitt er
þessi aðalpersóna karlmaður, en hér er kona sem
er einmitt þessarar gerðar. Stundum er beinlínis
eins og hún sé að neita sjálfri sér um það að verða
hamingjusöm. Og einmitt þetta á sinn þátt í því að
lesandinn les bókina af áhuga. Það er alltaf merki-
legt að lesa um fólk sem er sjálfu sér verst.
Börn í hættu
Það virkar líka alltaf á lesandinn þegar börn eiga í
vanda því hann ber eðlilega og sjálfsagða um-
hyggju fyrir því að þau njóti öryggis. Hræðsla um
að illa kunni að fara fyrir þeim skapar vissa
spennu við lesturinn. Sara Blædel er sannarlega
ekki eini norræni glæpasagnahöfundurinn sem
veit af þessu. Börn eru áberandi persónur í þó
nokkrum norrænum glæpasögum sem hafa nýlega
komið út. Ófreskjan eftir Roslund og Hellström er
sennilega mest hrollvekjandi bókin af þessu tagi,
en þar er að finna ansi nákvæmar lýsingar á at-
höfnum barnaníðings. Í Skindauða eftir Thomas
Enger er aðalpersónan stöðugt með hugann við lát
ungs sonar síns og börn eru sjálfsagður hluti af
sögusviðinu í hinni stórfínu glæpasögu Náttbáli
eftir Johan Theorin. Og sköpunarverk Jo Nesbø,
Harry Hole, verður helst meyr þegar hann er með
fóstursyni sínum, sem hann hefur reyndar tak-
markaðan aðgang að.
Kannski eru það börnin sem eru það mannleg-
asta og bjartasta í mörgum norrænum spennusög-
um þar sem drungi og grimmd er í fyrirrúmi og of
margir fullorðnir hafa glatað sakleysi sínu.
Hefndargyðjan er ekki sérlega vel skrifuð bók,
engin tilþrif í stíl sjáanleg. Hún er hins vegar við-
burðarík og spennandi. Fremur góð afþreying og
ágæt viðbót í hina mjög svo auðugu glæpasagna-
flóru. Það er svo aukabónus fyrir íslenska lesendur
að í bókinni koma fram íslenskar persónur, sem
eru reyndar ekki með öllu geðfelldar.
Sara Blædel Skrifar um lögreglukonuna Louise Rick í Hefndargyðjunni.
Ljósmynd/Jesper Sunesen
Konur og spenna
Hefndargyðjan er nýútkomin glæpasaga eftir Söru Blædel
og þar er að finna íslenskar persónur.
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@mbl.is