Fréttablaðið - 04.10.2011, Qupperneq 25

ÞRIÐJUDAGUR 4. OKTÓBER 2011 5geðhjálp ●
Við þökkum stuðninginn
Varmahlíð
Akrahreppur Skagafirði
Akureyri
Bautinn og Smiðjan, veitingasala Hafnarstræti 92
Betra brauð veislubakstur Freyjunesi 8
Bifreiðaverkstæði
Bjarnhéðins ehf Fjölnisgötu 2a
Blikkrás ehf Óseyri 16
Félagsbúið Hallgilsstöðum Hallgilsstöðum
Friðrik Páll Jónsson,
háls, nef og eyrnalæknir Tryggvabraut 22
Hársnyrtistofan Samson Sunnuhlíð 12
Helgi Bergþórsson Klettaborg 39
Hlíðarból,
- leikskóli Hvítasunnukirkjunnar Skarðshlíð 20
Ísgát ehf Laufásgötu 9
Kjarnafæði hf Fjölnisgötu 1b
Myndlistaskólinn á Akureyri Kaupvangsstræti 16
Pípulagnaþjónusta
Bjarna Fannberg Jónassonar ehf Melateig 31
Rafröst ehf Gránufélagsgötu 49b
Raftákn ehf Glerárgötu 34
Samherji hf Glerárgötu 30
Slippurinn Akureyri ehf Hjalteyrargötu 20
Grímsey
Sigurbjörn ehf, útgerð Öldutúni 4
Sæbjörg ehf Öldutúni 3
Vélaverkstæði Sigurðar Bjarnasonar ehf, Grímsey
Hátúni
Húsavík
Fagranesbúið Fagranesi
Höfðavélar ehf Höfða 1
Sorpsamlag Þingeyinga ehf Víðimóar 2

Laugar
Kvenfélag Reykdæla
Mývatn
Eldá ehf Helluhrauni 15
Bakkafjörður
Hraungerði ehf Hraunstíg 1

Egilsstaðir
Hitaveita Egilsstaða og Fella ehf Einhleypingi 1
Verkfræðistofa Austurlands ehf Kaupvangi 5
Seyðisfjörður
Seyðisfjarðarkaupstaður Hafnargötu 44

Reyðarfjörður
Launafl ehf Hrauni 3
Eins og undanfarin ár verður dagurinn haldinn
hátíðlegur og núna verður dagskráin haldin í
Tjarnarsal Ráðhúss Reykjavíkur,“ segir Berg-
þór G. Böðvarsson, verkefnastjóri Alþjóða geð-
heilbrigðisdagsins í ár. „Við stefnum á að ganga
fylktu liði, með lúðrablæstri og söng, frá Hall-
grímskirkju niður í Ráðhús þar sem í boði verður
fjöldi skemmtiatriða frá kortér í fimm til sex.“
Alþjóða geðheilbrigðisdagurinn er haldinn
víðs vegar um heim á sama degi ár hvert. Al-
þjóðasamtök um geðheilsu hrundu honum fyrst
af stað 1992 til að vekja athygli á geðheilbrigðis-
málum, fræða almenning um geðrækt og geð-
sjúkdóma og sporna gegn fordómum í garð geð-
sjúkra. Árið 1995 ákvað þáverandi heilbrigðis-
mála ráðherra, Ingibjörg Pálmadóttir, að
dagurinn skyldi helgaður geðheilbrigðismálum
á Íslandi.
„Þarna var mikilvægt skref tekið í réttinda-
baráttu notenda þjónustunnar. Baráttan stendur
enn, því þótt mikið hafi áunnist vantar töluvert
upp á að réttindin séu virt,“ bendir Bergþór á.
Hann segir mikilvægt að fólk staldri við og velti
aðeins eigin geðheilsu fyrir sér. „Þetta er jú auð-
vitað dagur allra því það getur enginn skorast
undan því að vera eitthvað geð-, hvort sem það er
geðheilbrigður, -raskaður, -fatlaður eða -veikur.“
Að sögn Bergþórs hefur verið gripið til ýmissa
bragða til að vekja athygli á málstaðnum í gegn-
um tíðina en dagskrá síðustu ára má sjá á vefsíðu
félagsins www.10okt.com. „Að þessu sinni viljum
við hvetja alla til að taka þátt, með okkur eða á
sinn hátt og sýna þannig fram á eigið fordóma-
leysi. Við viljum að vinnuveitendur, fyrirtæki
og stofnanir bjóði starfsfólki sínu að njóta dag-
skrárinnar, með okkur, eða geri eitthvað í tilefni
dagsins eins og að vera með fræðslu tengt geð-
heilbrigði á sinum vinnustað, skóla eða annað.“
Bergþór veitir nánari upplýsingar í síma 824
5315 eða bergbo@lsh.is.
Dagur án fordóma
„Að þessu sinni viljum við hvetja alla til að taka þátt í deginum, með okkur eða á sinn hátt,
og sýna þannig fram á eigið fordómaleysi,“ segir Bergþór Grétar Böðvarsson, verkefnastjóri
Alþjóða geðheilbrigðisdagsins. MYND/HAG
Björt Ólafsdóttir er nýr
formaður Geðhjálpar. Hún
hlakkar til að leggja sitt
á vogarskálarnar og vera
öflugur málsvari þeirra sem
ekki eru í stakk búnir til að há
lífsbaráttuna einir.
É
g hef frá blautu barns-
beini verið viðriðin með-
ferð og stuðning við marg-
víslegt fólk, og er á vissan
hátt aðstandandi margra fóstur-
systkina sem áttu við geðræn veik-
indi að stríða,“ upplýsir Björt, sem
er fædd og uppalin á Torfastöðum í
Biskupstungum, þar sem foreldrar
hennar ráku meðferðarheimili fyrir
unglinga.
Björt segist fljótt hafa áttað sig á
að börnin sem bættust við heimilis-
lífið á Torfastöðum ættu bágt. „Börn
eru skynug og við bræður mínir
þekktum ekki annað en að vera með
geðræn vandamál í kringum okkur.
Okkur þótti það hvorki skrýtið né til-
tökumál en unglingarnir voru eins
misjafnir og þeir voru margir og
sumir með alvarleg geðræn veik-
indi og félagsleg vandamál.“
Hún segir upprunann hafa mótað
sig mjög og barátta geðfatlaðra
fljótt orðið henni hugleikin. „For-
eldrar mínir voru flinkir við að láta
heimilislífið ganga upp þrátt fyrir
að heimilisfólkið væri mismunandi.
Því er lærdómurinn að heiman dýr-
mætastur, þar sem ég lærði mest um
samskipti fólks og að fást við marg-
breytileika þess, ásamt því að vera
leiðbeinandi og félagslegur leiðtogi
jafnaldra minna.“
Björt er með prófgráður í sál-
fræði og mannauðsstjórnun. Með-
fram sálfræðináminu starfaði hún
á geðdeild með mjög veikum ein-
staklingum.„Ég fann fljótt að þetta
skipti mig miklu máli og það snýst
um réttlætiskennd. Þegar maður
er kominn með dýpt og skilning á
ástandi fólks, vandamálum þess og
erfiðleikum, vill maður einfaldlega
hjálpa til,“ segir Björt og tekur fram
að margt sé heillandi við starf með
geðfötluðum.
„Fjölbreytileikinn sem kemur
fram í geðsjúkdómum er upplífg-
andi og viðbót við mannlífs flóruna.
Hún væri enda einsleit ef við værum
öll eins. Mér finnst því eðlilegt að
vera ekki eðlilegur, því ég þekki
það svo vel í gegnum leik og störf. Á
sama hátt er heillandi að geta hjálp-
að þegar fólk verður mikið veikt
og þjakað af veikindum sínum, að
styðja það og aðstoða við að lifa góðu
lífi eins og það er.“
Á stefnuskrá nýs formanns er
aðgerðar áætlun fyrir vinnustaði,
svo hægt sé að takast á við geðræn
veikindi sem upp koma hjá starfs-
fólki. „Við fáum iðulega til okkar
mál þar sem vinnuveitendur kunnu
ekki að taka farsællega á geð röskun
starfsfólks síns. Alla jafna þykir
sjálfsagt að fólk taki veikindafrí
vegna líkamlegra kvilla, en hvergi
er til áætlun um hvernig æskilegt
væri að koma til móts við fólk þegar
upp koma geðræn veikindi,“ segir
Björt, sem í starfi sínu sem mann-
auðsráðgjafi hjá Capacent sér þetta
gerast æ ofan í æ á vinnustöðum.
„Í vetur munum við einnig ein-
beita okkur að landsbyggðinni,
því Geðhjálp er jú landssamtök.
Með yfir færslu málefna fatlaðra
til sveitar félaga hefur skapast gott
tækifæri til að kippa í fólk og skoða
vel geðheilbrigðisþjónustu utan
höfuðborgar svæðisins, leggja til
úrbætur og koma til aðstoðar. Við
byrjum með greiningu á umfangi
þjónustunnar og sjáum strax að það
fer ljóslega eftir því hvar fólk býr
hvernig þjónustu það hlýtur, en vita-
skuld er hvergi boðlegt að þurfa að
bíða mánuðum saman eftir viðtali
við sálfræðing eða geðlækni.“
Björt kallar eftir heildrænni
stefnu stjórnvalda þegar kemur að
þjónustu við geðfatlaða, en sá hópur
stækkar ört og er nú langstærsti
hluti öryrkja á Íslandi. „Viðkvæði
stjórnvalda er oft og tíðum að lítið
fjármagn sé til, en viljum kostnaðar-
og nytjagreina hversu dýrt það er að
veita ekki nauðsynlegan stuðning og
hafa fólk veikt. Það hlýtur að vera
miklu hagkvæmara fyrir samfélagið
í heild að fólk sé frískt og geti stund-
að vinnu sína, greitt til samfélags-
ins, líði vel og geti stutt við sína fjöl-
skyldu. Það leiðir einnig af sér betra
líf og meiri hamingju hjá fólki með
geðræn vandkvæði.“ - þlg
Eðlilegt að vera ekki eðlilegur
Björt Ólafsdóttir við tignarlegt hús Geðhjálpar að Túngötu 7. Þar er veitt ráðgjöf og
stuðningur við geðfatlaða og aðstandendur þeirra, en Björt segir aðsókn hafa aukist
gífurlega á síðustu misserum. MYND/VALLI