Morgunblaðið - 18.08.2010, Side 14
haldið sjó og vel það. Það séu helst
verslanir með verðlag og vöruúrval
í meðallagi sem finni fyrir sam-
drætti.
Magnið í körfunni svipað
Guðmundur Marteinsson, fram-
kvæmdastjóri Bónuss, segist ekki
hafa fundið fyrir miklum samdrætti
hjá verslunarkeðjunni, fólk kaupi
hins vegar öðruvísi inn. Það leiti eft-
ir ódýrari valkostum og sleppi frek-
ar svokölluðum „óþarfa“ við inn-
kaupin. „Samdrátturinn felst því
frekar í ódýrari vörukörfu en ekki
mikilli fækkun stykkja í körfunni.
Okkar viðskiptavinir velja til dæmis
ódýru Euroshopper-vörurnar í
meiri mæli en áður,“ segir Guð-
mundur. Gunnar Ingi Sigurðsson,
framkvæmdastjóri Hagkaupa, segir
verslunina vel í stakk búna til að
mæta sveiflum, enda sé fjöldi vöru-
flokka mikill.
Ekki samdráttur alls staðar
Kristinn Skúlason, rekstrarstjóri
Krónunnar, segist ekki geta verið
annað en ánægður með gengi versl-
ananna á árinu. Þrátt fyrir heildar-
samdrátt í dagvöruverslun á land-
inu hafi Krónan fundið fyrir
talsverðri aukningu hjá sér, um 15-
20% á milli ára undanfarna mánuði,
á meðan heildaraukning á mark-
aðnum hefur verið um 2%. Í júní
síðastliðnum dróst velta í dagvöru-
verslun saman um 1,7%, miðað við
sama mánuð í fyrra, en jókst um
2,9% á breytilegu verðlagi.
Sveinn Sigurbergsson, verslunar-
stjóri Fjarðarkaupa, segir versl-
unina hafa fundið fyrir því að við-
skiptavinir leiti nú í auknum mæli
þangað, þó að neyslumynstrið sé
vissulega annað. Fjarðarkaup lagi
sig einfaldlega að því. Jón Gerald
Sullenberger, sem setti verslunina
Kost á fót undir lok síðasta árs, er
einnig ánægður. Hann segir rekst-
urinn hafa gengið vel hingað til, og
hann finni fyrir mikilli ánægju með-
al viðskiptavina, bæði með þjónustu
og vöruúrval. Verslunin hafi verið
sett á fót við erfiðar aðstæður og
miðað við gengið hingað til sé
ástæða til nokkurrrar bjartsýni.
Hart barist í matvöruverslun
Miklar breytingar hafa orðið á innkaupamynstri íslenskra neytenda frá hruni
Útbreiddara framboð á ódýrari vörum hefur áhrif á markaðshlutdeild verslana
Morgunblaðið/Kristinn
Verðsamanburður Það er samdóma álit verslunarrekenda og birgja að
neytendur séu meðvitaðri en áður um verð á þeim vörum sem þeir kaupa.
FRÉTTASKÝRING
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
Smásölukaupmenn hafa ekki farið
varhluta af þeim samdrætti sem átt
hefur sér stað í einkaneyslu und-
anfarin misseri. Neyslumynstur
landsmanna hefur breyst töluvert
frá hruninu síðla árs 2008, og sækja
þeir nú frekar í ódýrari vörur, í
sumum tilfellum á kostnað gæða.
Kaupmáttur launa hefur enda
minnkað verulega, og er nú minni
en hann var árið 2003. Einkaneysla
dróst saman um 21,3% frá árinu
2007 til ársins 2009, samkvæmt Ár-
bók verslunarinnar, sem gefin er út
af Rannsóknamiðstöð verslunarinn-
ar við Háskólann á Bifröst. Velta í
smásöluverslun dróst saman um
15,5% frá árinu 2007 til ársins 2009.
Breytingar í dagvöruverslun
Stærsti einstaki liður smásölu-
verslunar er verslun með dagvöru.
Neytendur sækja í auknum mæli í
lágvöruverðsstórmarkaði, en hlut-
deild þeirra í dagvöruverslun í fyrra
var 86% og fór vaxandi. Viðmæl-
endur blaðsins í verslunarrekstri og
hjá birgjum eru á einu máli um að
sú þróun hafi haldið áfram það sem
af sé þessu ári. Tryggð við ákveðin
vörumerki eða tegundir víki fyrir
hagsýnisjónarmiðum þegar verð
hækkar og neytendur hafa ef til vill
minna milli handanna. Þó sé ekki
allt sem sýnist, því verslanir á borð
við Melabúðina og Þína verslun hafi
Samdráttur
» Velta í smásöluverslun
dróst saman um 15,5% frá
árinu 2007 til 2009. Sú þróun
hefur haldið áfram á þessu
ári.
» Neytendur kjósa frekar
ódýrari vörur og versla minna.
» Krónan sækir mjög í sig
veðrið á meðan samdráttar
gætir hjá Bónus.
14 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. ÁGÚST 2010
Reuters
Spánn Evrópubankinn vill ekki gefa upp hvaða banki fékk neyðarlánið.
Tölur evrópska seðlabankans, sem
birtust í gær, benda til þess að einn
eða fleiri evrópskir bankar hafi feng-
ið 1,5 milljarða evra neyðarlán á
mánudaginn. Bankinn eða bankarnir
sem eiga í hlut fengu ekki lán á milli-
bankamarkaði, þar sem bankar
greiða 1,2 prósentustigum lægri
vexti fyrir næturlán en hjá Evrópu-
bankanum.
Vextir á neyðarlánum Evrópu-
bankans eru 1,75%, en litið er á það
sem mælikvarða á álagið á fjármála-
kerfi álfunnar í hversu miklum mæli
bankar nýta sér þau. Margar vikur
eru síðan lánin voru jafn há og á
mánudaginn, að því er segir í frétt
frá Dow Jones. Upphæðin var nærri
því sexfalt lánið sem veitt var daginn
áður.
Í öðrum fréttum af fjármálamörk-
uðum Evrópu er það helst að ávöxt-
unarkrafa á írsk ríkisskuldabréf
varð hærri í gær en búist hafði verið
við. Alls gáfu Írar út ríkisskuldabréf
fyrir 1,5 milljarða evra og var ávöxt-
unarkrafan á bréf til fjögurra ára
3,62%, samanborið við 3,11% í maí
síðastliðnum.
Financial Times hefur eftir við-
mælendum sínum úr fjármálageir-
anum að menn hafi almennt áhyggj-
ur af því að erfitt tímabil sé í
vændum á skuldamörkuðum í álf-
unni. Hætta sé á því að skuldabréfa-
útboð einhverrar jaðarþjóðarinnar, á
borð við Írland, Portúgal, Spán eða
Ítalíu, misheppnist svo um muni.
Padhraic Garvey hjá ING-fjár-
málafyrirtækinu segir við blaðið:
„Írar náðu að selja skuldina og í því
felst nokkur árangur, en þeir þurftu
að borga töluvert háa vexti til að laða
fjárfesta að. Fjármagnsmarkaða á
evrusvæðinu bíður nú erfitt tímabil,
þar sem mörg jaðarríki þess eiga
enn eftir að snúa efnahagslífi sínu
við.“ ivarpall@mbl.is
Stórt neyðarlán í fyrradag
Evrópubankinn veitti banka eða bönkum 1,5 milljarða evra
neyðarlán Erfitt tímabil í vændum á skuldamörkuðum
Stuttar fréttir ...
● Skuldabréfavísitala GAMMA hækkaði
um 0,20 prósent í gær og var lokagildi
hennar 194,57 stig. Verðtryggði hluti
vísitölunnar hækkaði um 0,25 prósent
og sá óverðtryggði um 0,07 prósent.
Velta á skuldabréfamarkaði nam 8,63
milljörðum króna.
Úrvalsvísitala Kauphallarinnar lækk-
aði um 0,89 prósent í afar litlum við-
skiptum. BankNordik lækkaði um 2,78
prósent og Össur um 1,01 prósent.
Skuldabréf hækka
● Stjórnvísi hefur ráðið nýjan fram-
kvæmdastjóra til félagsins, Gunnhildi
Arnardóttur, og hefur hún þegar tekið
til starfa. Gunnhildur er MBA frá Há-
skólanum í Reykjavík og viðskipta-
fræðingur að mennt. Auk þess hefur
hún numið stjórnmálafræði við Háskóla
Íslands, að því er segir í tilkynningu.
Gunnhildur starfaði síðastliðið ár sem
formaður mannauðshóps félagsins og
var auk þess tilnefnd mannauðsstjóri
ársins af Stjórnvísi fyrr á þessu ári.
Gunnhildur starfaði síðast sem fram-
kvæmdastjóri starfsmannasviðs Sec-
uritas.
Nýr framkvæmdastjóri
Stjórnvísi
● Í gær tók gildi samkomulag um sam-
vinnu Norðurlandanna og Eystrasalts-
ríkjanna yfir landamæri til að tryggja
fjármálastöðugleika og samhæfa við-
brögð við fjármálaáfalli sem snertir
fleiri en eitt ríki. Í frétt á vef Seðlabank-
ans segir að með samkomulaginu sé
komið á fót fyrsta evrópska samstarfs-
hópnum á grundvelli samkomulags
ríkja innan EES um samvinnu til að
tryggja fjármálastöðugleika yfir landa-
mæri.
Samkomulag Norðurlandanna og
Eystrasaltsríkjanna er ekki lagalega
bindandi en á grundvelli þess á að vera
unnt að efla samvinnu, samhæfa við-
brögð og vinnubrögð þegar hætta
steðjar að. bjarni@mbl.is
Samkomulag um
fjármálastöðugleika
Einar Örn Gíslason
einarorn@mbl.is
Vísitala neysluverðs hefur lækkað
undanfarna tvo mánuði. Í maí var vísi-
talan 365,3, en var í júlí komin niður í
361,7. Uppreiknaður höfuðstóll verð-
tryggðra húsnæðislána ætti að lækka
í samræmi við vísitölulækkunina, rétt
eins og hann hækkar þegar vísitalan
hækkar, eftir að tekið hefur verið tillit
til verðbóta.
Samkvæmt upplýsingum frá Ís-
landsbanka, Arion banka, Lands-
bankanum og Íbúðalánasjóði á þetta
við um öll verðtryggð lán sem þar eru
í boði. Rétt er að taka fram að öll lán
sem Íbúðalánasjóður veitir til fast-
eignakaupa eru verðtryggð, en allur
gangur er á því hjá stóru bönkunum
þremur. Á árunum 2004 til og með
2009 lækkaði neysluverðsvísitalan í
sjö mánuðum af sextíu, aldrei meira
en einn mánuð í einu.
Sem dæmi mætti taka verðtryggt
lán upp á 10 milljónir króna að nafn-
virði, miðað við vísitöluna í apríl. Í maí
hækkaði vísitalan um 0,4%, lækkaði
um 0,3% í júní og um 0,7% í júlí. Upp-
reiknaður höfuðstóll ætti því, miðað
við vísitöluna í júlí, að standa í 9,9
milljónum; lækkun um 1 prósent.
Lækkun lána?
Miðað við þróun vísitölu ætti höfuð-
stóll verðtryggðra lána að lækka
Morgunblaðið/Kristinn
Fasteignir Höfuðstóll verðtryggðra íbúðalána er uppreiknaður í samræmi
við þróun vísitölu neysluverðs, sem nú hefur lækkað tvo mánuði í röð.
!"# $% " &'( )* '$*
++,-./
+,0-+
++1-1+
23-414
+.-/4
+0-2/5
++/-,5
+-/.35
+,3-21
+4/-30
++.-2+
+,0-44
++1-54
23-034
+.-135
+0-2,4
++1-+.
+-/.1,
+,3-5,
+4/-1.
235-,+3,
++.-1.
+,5
++4-3.
23-004
+.-101
+0-///
++1-4+
+-/.,.
+,+-/2
+4/-.2