Morgunblaðið - 10.12.2010, Blaðsíða 28

28 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 10. DESEMBER 2010
Hljómsveitin Nefndin hefur
sent frá sér geisladiskinn
Augnablik, sem inniheldur lög
við ljóð Hákonar Aðalsteins-
sonar, en Hákon hefði orðið 75
ára hinn 13. júlí síðastliðinn. Á
disknum eru þrettán lög, við
mörg þekktustu ljóð Hákonar,
svo sem Hreindýraveiðar, Lífs-
hlaup karlmannsins, Haustljóð
og Vorljóð. Ellefu laganna eru
eftir Jón Inga Arngrímsson, en
tvö erlend. Hljómsveitin Nefndin er skipuð þeim
Valgeiri Skúlasyni (trommur og söngur), Hafþóri
Val Guðjónssyni (gítar og söngur), Jóni Inga Arn-
grímssyni (bassi og söngur) og Örnu S.D. Christi-
ansen (söngur).
Tónlist
Hákon Aðalsteins-
son tónsettur
Hluti umslagsins.
Fríkirkjukórinn í Hafnarfirði
heldur sína árlegu jólatónleika
á morgun, laugardag kl. 17:00,
í Fríkirkjunni í Hafnarfirði.
Yfirskrift tónleikanna er Nú
gleðisöngva syngja ber. Þar
gefst tónleikagestum kostur á
að upplifa jólastemningu í fall-
egri kirkju. Kórinn flytur létt
og skemmtileg jólalög í bland
við hátíðlega jólasálma. Kirstín
Erna Blöndal syngur einsöng
og einnig ung söngkona, Rósa Guðbjörg Guð-
mundsdóttir. Hljómsveit kirkjunnar leikur undir
með kórnum en hana skipa Örn Arnarson á gítar,
Guðmundur Pálsson á bassa og Skarphéðinn
Hjartarson á píanó. Stjórnandi er Örn Arnarson.
Tónlist
Jólatónleikar
Fríkirkjukórsins
Fríkirkjan í
Hafnarfirði.
Út er komin bókin Gísli á Hofi
vakir enn. Þetta er ævisaga
Gísla Pálssonar á Hofi í Vatns-
dal sem varð níræður á þessu
ári. Útgefandinn er Bókaútgáf-
an Hofi, en Gísli er þar for-
svarsmaður. Þetta er fimmtug-
asta bókin sem forlag hans
gefur út. Skrásetjari er Jón
Torfason frá Torfalæk en
nokkrir samferðamenn eiga
þar auk þess stuttar frásagnir.
Þetta er athyglisverð saga af bónda sem gerðist
forystumaður í byggð sinni og utan hennar og
tókst á við fjölmörg aðkallandi verkefni. Með því
að fylgjast með ferli Gísla kynnist lesandinn bú-
skaparsögu Íslendinga á seinni hluta 20. aldar.
Bækur
Ævisaga Gísla á
Hofi komin út
Gísli Pálsson
á Hofi.
Óperukór Hafn-
arfjarðar, sem er
skipaður um 50
söngvurum, held-
ur tónleika í
Seljakirkju á
morgun, laugar-
dag, klukkan 16.
Er í senn um jóla-
og útgáfutónleika
að ræða, að sögn
Elínar Óskar
Óskarsdóttir, stjórnanda kórsins og
söngkonu. Kórinn var að senda frá
sér hljómdisk er nefnist Óperukór
Hafnafjarðar – Tíu ára afmælis-
útgáfa.
„Við gefum þennan disk út í tilefni
af tíu ára afmæli kórsins í ár,“ segir
hún. „Diskurinn er troðfullur af óp-
eru- og Vínartónlist, en hann er líka
með íslensku ívafi. Á honum er
þannig óperukór úr Galdra-Lofti og
það er spennandi að hafa hann með,
við Íslendingar eigum svo fín tón-
skáld, eins og Jón Ásgeirsson.“
Elín Ósk söng hlutverk Stein-
unnar í uppfærslu Íslensku óp-
erunnar á verkinu.
Afskaplega góður hópur
Hún segir kórverkin á disknum
bæði þekkt og lítt þekkt, „eftir
Verdi, Rossini og Mascagni. Þessir
kórar eru oftast fluttir með hljóm-
sveit en við erum með „hljómsveit-
ina“ Peter Maté, konsertpíanistann
sjálfan, sem leikur með okkur á
diskinum,“ segir Elín Ósk.
„Svo má ekki gleyma því að við
flytjum líka Sígaunaljóðin hans
Brahms, í kórútsetningu. Þetta eru
allt miklir og spennandi kórar.“
Elín Ósk segir að á tónleikunum
verði flutt efni af diskinum og jóla-
lög.
„Þetta er afskapalega góður hóp-
ur,“ segir hún um kórinn „lært og
ólært fólk, allt gott söngfólk.“
Elín Ósk tekur lagið með kórnum
á tónleikunum, syngur verk sem
nefnist Amen og margir kannast við
í flutningi Jessye Norman. „Það er
eitt af mínum eftirlætisverkum með
henni, af andlegu tagi,“ segir hún.
efi@mbl.is
„Miklir og
spennandi
kórar“
 Óperukór fagnar
diski með tónleikum
Elín Ósk
Óskarsdóttir
Svo undarlega brá
við að í matsal þessa
virta hótels voru fáir matar-
gestir þetta kvöldið31
»
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
„Ég kalla þetta smásagnir,“ segir
Þóra Jónsdóttir skáldkona um text-
ana í nýrri bók sinni, Hversdags-
gæfu. „Þetta eru margvíslegar frá-
sagnir. Ég valdi þetta heiti vegna
þess að ég held meira upp á mánu-
daginn en sunnudaginn og er fegin
þegar langar helgar eru búnar.
Þetta nafn fann ég í sögu Einars
Benediktssonar, Valshreiðrið, og
það höfðaði til mín.
Við erum öll í gæfuleit, alltaf.
Davíð Stefánsson segir að blómið
við bæjarvegginn sé blómið sem all-
ir þrá. Ég er þeirrar skoðunar líka.“
Í stuttum frásögnum bókarinnar
segir meðal annars af kind með
snúið horn úr enni, af sári á horn-
himnu auga vegna geðhrifa margra
gleymdra lesnátta, af gistingu í
Þórsmörk og af hjónum sem sífellt
skipta um svefnstað í húsi sínu.
„Þetta eru hugdettur og frásagn-
ir sem geymast hjá mér,“ segir
Þóra. „Þetta eru stuttar frásagnir
af ýmsum atburðum, frá mismun-
andi stöðum, ólíkum tímum, en
minnið er brigðult og þetta eru eng-
ar heimildir. Atburðirnir blandast
saman við fortíðarþrá, drauma og
vonir.
Tíminn er afstæður“
Ljóð Þóru er knöpp og meitluð
og þótt þessar smásagnir segi af at-
burðum og upplifunum, þá eru þær
knappar.
„Já, ég er orðfá í mínum ritgerð-
um og ljóðum. Það er minn stíll. Ég
get ekki breitt mig út um einhvern
hlut, ég verð að vera í knöppum stíl.
Þetta er unnið af fingrum fram.
Ég skrifa þetta eins og það kemur
til mín.“ Hún hugsar sig um.
„En ljóð mín breyttust eftir því
sem fleiri bækur komu út, ég vildi
ekki hafa alltaf sama formið á þeim.
Ég vil að einhver endurnýjum eigi
sér stað,“ segir Þóra.
Er hún alltaf að
skrifa?
„Nei, mjög sjald-
an! Ég geri lítið af
því. Um dagana hef
ég mest gert af því
að sinna fjölskyld-
unni og lifa lífinu.
En ég hef rúman
tíma og finnst gott
að setjast niður og
hugsa mig um. Ég
fæst líka við að mála
og mér finnst gott að
vera að búa eitthvað til. Það er mitt
eðlisfar,“ segir hún að lokum.
„Held meira upp á
mánudaginn en sunnudaginn“
 Smásagnir Þóru
Jónsdóttur í bókinni
Hversdagsgæfu
Morgunblaðið/Golli
Þóra Jónsdóttir „Þetta eru stuttar frásagnir af ýmsum atburðum, frá mis-
munandi stöðum, ólíkum tímum, en minnið er brigðult,“ segir hún.
Ný bók Þóru Jónsdóttur nefnist
Hversdagsgæfa og í henni er
brugðið upp stuttum myndum í
söguformi, sögum af fólki á
ýmsum aldri við ólíkar að-
stæður.
Þóra er fædd árið 1925 á
Bessastöðum en fluttist ung
með fjölskyldu sinni á annað
stórbýli, Laxamýri í Suður-
Þingeyjasýslu, þar sem hún ólst
upp. Þóra nam við Alþýðuskól-
ann á Laugum, lauk stúdents-
prófi frá Menntaskólanum á Ak-
ureyri og las bókmenntir við
Hafnarháskóla. Hún lauk prófi
frá Kennaraskóla Ís-
lands 1968 og starf-
aði um tíma á
Borgarbókasafni.
Þóra hefur sent
frá sér níu ljóðabæk-
ur, auk ljóðaþýðinga,
og er kunn fyrir
meitlaðan og fág-
aðan ljóðheim sinn.
Fyrsta bókin, Leit að
tjaldstæði, kom út
árið 1973. Safnrit
með ljóðum úr öllum
fyrri bókum hennar
kom út hjá Sölku árið 2005.
Meitlaðar
smásagnir
HEFUR GEFIÐ ÚT TUG BÓKA
Einhver magnaðasta inn-blásturssprengja allratíma í vestrænni kór-verkagrein sprakk í
Lundúnum 1741 þegar G. F. Händel
(að þýzk-norrænni hefð; sjálfur
skrifaði „Saxinn mikli“ frá Halle sig
Handel eftir hann settist að þar
vestra) samdi óratóríu sína um Krist
við ritningartexta Jennens á sléttum
þrem vikum.
Þriggja tíma löng tónsmíðin hefur
heldur betur staðizt tímans tönn
sem alkunnugt er. Fyrir utan hvað
engu lakari tónskáld en Haydn,
Mozart og Beethoven – svo aðeins
séu nefndir fremstu næstkomandi
arftakar – urðu öll fyrir djúpstæðum
áhrifum af þessu síunga og síspræka
meistaraverki. Áhrifamáttur þess
varð lýðum ljós þegar við frumflutn-
inginn 1742, og tímalaus ferskleikinn
hefur aldrei dofnað síðan.
Þetta rann því skýrar upp fyrir
undirrituðum á fullsetnu tónleik-
unum í Guðríðarkirkju Grafarvogs-
sóknar á miðvikudag sem lengra var
um liðið frá síðustu lifandi viðkynn-
ingu hans af Messíasi; gott ef ekki
þónokkur ár. En með tilliti til fjölda
virtúósra „uppruna“-innspilana síð-
ustu áratuga á allt að uppsprengd-
um hraða hlaut á móti að vakna
spurningin hvað tveir litlir íslenzkir
áhugamannakórar væru eiginlega að
vilja upp á dekk. Því jafnvel þótt
Messías hafi nú í hálfa öld verið sí-
gilt viðfangsefni héðra um jól og
páska, þá er uppsöfnuð viðmiðun frá
fremstu erlendu flytjendum orðin æ
ógnvænni í samanburði.
Niðurstaðan kom engu að síður á
óvart. Þrátt fyrir stundum fremur
hráan kórtón – og misliðugan flúr-
söng þar sem stjórnandinn valdi
(viturlega) hægari hraða en nú er al-
gengast – náði sönggleðin furðuoft
að rífa viðfangsefnið upp í seiðandi
hæðir, í blákaldan blóra við allt of fá-
mennar karlaraddir (27-33-12-16).
Að vísu má segja að viðlík jörm-
unáhrif séu nánast „innbyggð“ í upp-
tendrandi eðli verksins. En þótt 2-3
upphafsinnkomur sólista færu á mis,
fór hins vegar lítt fyrir því hjá kórn-
um. Má það kalla býsna gott af 44
númerum úr alls 53 (9 var sleppt úr
II. og III. hluta) – með dúndrandi
hallelújakór sem hefðbundinn há-
punkt í II-lok.
Hljómsveitin var skipuð valin-
mennum úr SÍ (samt án fagotts í
fylgibassa) er léku af glampandi fyr-
irmyndarfágun með auðheyrðri hlið-
sjón af upprunastefnu síðari ára
(stuttar nótur, lítið víbrató) þótt á
nútímahljóðfæri væri. Einsöngv-
ararnir voru af sama gæðaflokki, því
þó að textatjáning hefði stundum
mátt vera ákveðnari, var þar sömu-
leiðis valinn maður í hverju rúmi.
Sérstaklega lifnaði maður við þegar
Hulda Björk tjaldaði stöku sinni
sléttari tóni en maður átti að venjast
úr þeim hraðtitrandi barka – von-
andi jafnt til marks um aukið tjá-
brigðaskyn sem almennt kærkomna
fjölbreytni.
Síferskur Messías
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Fluttu Messías Selkórinn og Vocis Academicae á æfingu fyrir tónleikana, undir stjórn Jóns Karls Einarssonar.
Guðríðarkirkja
Óratóría bbbmn
Messías eftir Händel í flutningi Sel-
kórsins og Voces Academicae ásamt
20 manna hljómsveit úr SÍ (kons-
ertmeistari Sigrún Eðvaldsdóttir).
Einsöngvarar: Hulda Björk Garð-
arsdóttir S, Sesselja Kristjánsdóttir
A, Snorri Wium T og Ágúst Ólafsson
B. Stjórnandi: Jón Karl Einarsson.
Miðvikudaginn 8. desember kl. 20.
RÍKARÐUR Ö.
PÁLSSON
TÓNLIST