Morgunblaðið - 13.05.2010, Blaðsíða 18

9,8% karla og 8,1% kvenna voru
án atvinnu í apríl og fækkaði
þeim um 550 frá mars
856
ný störf fyrir námsmenn og
atvinnuleitendur eru í boði
15.932
voru skráðir
atvinnulausir í
lok apríl
16.482
voru skráðir
án atvinnu í
lok mars
fimmtungur
allra atvinnulausra í apríl
var á aldrinum 16-24 ára eða
3.024 manns.
‹ VINNUMARKAÐURINN ›
»
9,8% 8,1%
18
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 13. MAÍ 2010
Greinargerðsem starfs-hópur um
endurskoðun á
fiskveiðistjórn-
unarkerfinu pant-
aði um áhrif fyrn-
ingarleiðar á
afkomu og rekstur útgerð-
arfyrirtækja liggur nú fyrir.
Höfundur er Daði Már Krist-
ófersson, hagfræðingur og
lektor við Háskóla Íslands,
sem hefur sérhæft sig í nátt-
úruauðlindahagfræði.
Niðurstaða greinargerð-
arinnar er óvenjulega skýr og
þar segir að það sem að óat-
huguðu máli gæti litið út fyr-
ir að vera óveruleg fyrning
hafi í raun afar mikil neikvæð
áhrif. Fram kemur að 0,5%
fyrningarhlutfall á ári mundi
þurrka út hagnað útgerð-
arinnar og að 1% fyrning-
arhlutfall á ári mundi valda
taprekstri og eyða að fullu
eigin fé útgerðarinnar. Rík-
isstjórnarflokkarnir hafa
stefnt að margfalt hærra
fyrningarhlutfalli en þetta,
eða 5% á ári.
Þessi greinargerð er í það
minnsta sú þriðja í röðinni
um þetta efni og alltaf er nið-
urstaðan sú sama. Fyrning-
arleiðin er gjaldþrotaleið.
Hugmyndir ríkisstjórn-
arinnar um að fyrna afla-
heimildir eru örugg leið til að
setja sjávarútveg-
inn á hausinn og
þar með að valda
nýju hruni í ís-
lensku efnahags-
lífi. Slík aðgerð
yrði gríðarlegt
áfall fyrir þjóð-
arbúið í heild sinni en þó sér-
staklega fyrir hinar dreifðari
byggðir eins og bent er á í
greinargerð Daða.
Í ljósi ástandsins í efna-
hagslífi landsins hljóta menn
að spyrja sig hvað valdi því
að þrátt fyrir allar þessar
skýru niðurstöður haldi rík-
isstjórnarflokkarnir fast við
að endurskoða fiskveiði-
stjórnarkerfið. Að vísu virðist
tónninn heldur hafa breyst til
batnaðar hjá VG, en innan úr
þeim flokki eru nú farnar að
heyrast stöku raddir um að
ekki megi halda út á slíka
feigðarbraut. Samfylkingin er
hins vegar við sama hey-
garðshornið og ekki er að
heyra að helstu talsmenn
flokksins taki nokkurt mark á
þeim rannsóknum sem farið
hafa fram á afleiðingum fyrn-
ingarleiðarinnar. Ætlunin er
greinilega að fara þessa leið
hvað sem tautar og raular. Ef
marka má staðfestu VG í
stjórnarsamstarfinu hingað
til er þess vegna mikil hætta
á að þessi áform verði að
veruleika.
Ný rannsókn sýnir
að fyrningarleiðin
mundi valda
gjaldþroti
sjávarútvegsins}
Gjaldþrotaleiðin
Framganga Ar-ionbanka og
Landsbanka Ís-
lands bendir ein-
dregið til þess að
það sé stefna Sam-
fylkingarinnar að
koma Íslandi aftur í hendurnar
á gömlu svindlurunum sem
hafa verið í svo þéttu sambandi
við flokkinn. Nú hefur verið
birt skýrsla Rannsókn-
arnefndar Alþingis um hvað
það var sem einkum gerðist
fyrir hrun. Þótt sú skýrsla sé
auðvitað ekki gallalaus og
nefndarmenn hafi jafnvel sýnt
af sér persónuleg veik-
leikamerki er margt vel gert og
reynsla undanfarins árs gerir
það tilvalið að fá sama fólk til
þess að rannsaka hvað gerðist
eftir hrun. Munurinn á um-
hverfinu nú og þá er auðvitað
nokkur. En einn er mestur. Nú
vita menn miklu meira og geta
ekki þóst vera að vinna í góðri
trú. Framganga sumra skila-
nefnda er mjög vafasöm. End-
urskoðunarskrifstofur virðast
lítið hafa lært. Nálgun sumra
skiptastjóra þrotabúa vekur
tortryggni og þeir eru bersýni-
lega að láta fresti renna út áður
en rift er stór-
vafasömum gern-
ingum. Kauphöllin
er jafnmikið úti að
aka og áður. Bank-
ar eru einkavæddir
með aðferðum sem
enginn skilur. „Erlendu kröfu-
hafarnir“ eru meðhöndlaðir
eins og ósnertanlegar hátignir
sem enga ábyrgð bera á fjár-
festingum sínum, eins og
Ragnar Önundarson hefur
bent á. Rannsóknarskýrslan
bendir þegar til að framganga
Jóhönnu og Steingríms í Ice-
savemálinu sé lögbrot af stór-
gráðu. Rannsókn á öllu þessu
er hægt að hefja áður en allur
skaðinn er skeður. Það var ekki
hægt í fyrra tilfellinu. Fyrir
hrun voru þeir hataðir og sættu
ótrúlegum árásum, sem ekki
vildu líta á baugsforstjórana og
bankaeigendur og stjórnendur
sem hálfguði, eins og stjórn-
málamenn og flestir fjölmiðla-
menn og háskólaelítan gerði.
Enn eimir eftir af þessu. Nú er
rétti tíminn fyrir nýja og vaska
rannsóknarnefnd, en ekki ein-
hvern tímann í óljósri framtíð,
þegar nýr og enn verri skaði
verður orðinn.
Rannsaka þarf það
sem gerst hefur
eftir hrun í bönkum
og stjórnarráði}
Réttur tími fyrir rannsókn
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Á
nýlegum fundi með fulltrúum
þeirra flokka sem bjóða fram til
borgarstjórnarkosninga í Reykja-
vík spurði fundargestur hvort ein-
hver frambjóðendanna treysti sér
til að halda því fram að Hanna Birna Kristjáns-
dóttir hefði ekki verið góður borgarstjóri. Þessi
spurning gerði víst ekki mikla lukku hjá fulltrú-
um annarra flokka en Sjálfstæðisflokksins,
enda tíðkast ekki í pólitík að láta andstæðinga
njóta sannmælis.
Sjálfstæðisflokkurinn mun sennilega fá skell
í borgarstjórnarkosningunum í Reykjavík. Al-
menningur telur að flokkurinn beri mikla
ábyrgð á hruninu og ekki bætir úr skák að for-
maður flokksins er að mestu leyti laus við for-
ystuhæfileika og nýtur takmarkaðs trausts,
bæði innan og utan eigin flokks.
Í spjallþáttum hafa álitsgjafar hátt um það að Sjálf-
stæðisflokkurinn verði að fá sérlega góða kosningu í
Reykjavík ætli Hanna Birna Kristjánsdóttir að eiga bjarta
framtíð í pólitík. Þetta er ekki bara furðulega einstreng-
ingslegt sjónarmið, það er einnig skammsýnt.
Hanna Birna hefur verið einkar farsæll borgarstjóri.
Henni hefur tekist að lægja öldur, hún vinnur vel með póli-
tískum andstæðingum og enginn verður var við annað en
að borginni sé vel stjórnað. Reykvíkingar þurfa ekki að
kvarta yfir borgarstjóra sínum, og gera það heldur ekki.
Skoðanakannanir sýna að borgarbúar hefðu ekkert á móti
því að hafa Hönnu Birnu áfram í Ráðhúsinu. Miðað við þá
þreytu sem er ríkjandi í garð stjórnmála-
manna nýtur Hanna Birna mikils trausts. Og
satt best að segja verður ekki séð að annar
betri kostur sé í boði.
Dagur B. Eggertsson á í mesta basli við að
losa sig við froðusnakksstimpilinn. Hann talar
óhikað en fólk skilur ekki hvað hann er að
segja. Fólk skilur hins vegar hvað Sóley Tóm-
asdóttir er að segja, þótt hún virðist ekki alltaf
skilja það sjálf. Fæstum líkar öfgafullur mál-
flutningur hennar. Jón Gnarr hefur blandað
sér í baráttuna og vissulega yrði hann
skemmtilegur Bastían bæjarfógeti. Það er síst
ástæða til að gera lítið úr Jóni og því skapandi
fólki sem er með honum á framboðslista, en
hugmynd um hann sem borgarstjóra er ein-
ungis skemmtileg hugarleikfimi.
Hanna Birna er álitlegasti kosturinn í starf borg-
arstjóra. En til að svo verði eiga borgarbúar ekki annan
kost en að greiða Sjálfstæðisflokknum atkvæði sitt og til
þess treystir stór hópur sér ekki. Það er ekki áfellisdómur
yfir borgarstjóranum heldur yfir Sjálfstæðisflokknum.
Flokknum sem stórum hópi fólks finnst að hafi brugðist
þegar mikið lá við að menn stæðu vaktina.
Ef Sjálfstæðisflokkurinn fær skell í Reykjavík í kom-
andi borgarstjórnarkosningum er það síst Hönnu Birnu
Kristjánsdóttur að kenna. Hún hefur verið framúrskar-
andi borgarstjóri og er góður og ábyrgur stjórnmála-
maður. Þjóðin þarf á slíkum manneskjum að halda.
kolbrun@mbl.is
Kolbrún
Bergþórsdóttir
Pistill
Besti borgarstjórinn
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjórar:
Davíð Oddsson Haraldur Johannessen
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Útgefandi:
Óskar Magnússon
Skráð atvinnuleysi
minnkar um 2,6%
FRÉTTASKÝRING
Steinþór Guðbjartsson
steinthor@mbl.is
S
kráð atvinnuleysi í apríl
var 9% og minnkaði það
um 2,6% frá mars eða um
390 manns að meðaltali,
en alls voru 15.932 manns
atvinnulausir í apríl, 10.837 á höfuð-
borgarsvæðinu og 5.095 á lands-
byggðinni.
Í yfirliti Vinnumálastofnunar
um stöðuna á vinnumarkaði í apríl
2010 kemur meðal annars fram að
körlum á atvinnuleysisskrá fækkaði
um 374 að meðaltali en konum fækk-
aði um 16 að meðaltali. Fækkunin er
um 4% (184) á landsbyggðinni en um
2% á höfuðborgarsvæðinu (206). At-
vinnuleysið var 9,7% á höfuðborgar-
svæðinu en 7,8% á landsbyggðinni.
Það var hvergi meira en á Suður-
nesjum eða 14,6% en 3,7% á Vest-
fjörðum þar sem það var minnst.
8.917 höfðu verið atvinnulausir
lengur en sex mánuði. Þeim fjölgaði
um 384 frá lokum mars og voru um
56% þeirra sem voru á atvinnu-
leysisskrá í lok apríl. 4.662 höfðu
verið atvinnulausir í meira en eitt ár
og hafði fjölgað úr 4.601.
2.338 erlendir ríkisborgarar
voru án atvinnu í lok apríl. Þar af
voru 1.374 Pólverjar eða um 59%
þeirra útlendinga sem voru á skrá
yfir atvinnulausa í mánaðarlok. 701
þessara atvinnulausu, erlendu ríkis-
borgara vann í byggingariðnaði.
Spá minna atvinnuleysi
Engar tilkynningar um hóp-
uppsagnir bárust Vinnumálastofnun
í nýliðnum mánuði. 51 launamaður
fékk greitt úr Ábyrgðasjóði launa í
apríl, 129 í mars, 124 í febrúar og 93 í
janúar.
Samkvæmt upplýsingum
Vinnumálastofnunar batnar at-
vinnuástandið yfirleitt frá apríl til
maí. Í fyrra minnkaði atvinnuleysið
úr 9,1% í apríl í 8,7% í maí og Vinnu-
málastofnun gerir ráð fyrir að at-
vinnuleysið í líðandi mánuði minnki
frá apríl og verði á bilinu 8,6-9,0%.
Unnið að úrbótum
Í apríl voru 13.082 atvinnulausir
að fullu og þar af var 3.701 í einhvers
konar úrræðum á vegum Vinnu-
málastofnunar, auk fjölmargra sem
mættu í ráðgjafarviðtöl, á
kynningarfundi og í vinnumiðlun.
Liðlega 46% eða 1.705 voru á aldr-
inum 16-24 ára. 340 manns voru hjá
fræðslumiðstöð atvinnulífsins í apríl,
106 í sérstökum átaksverkefnum og
49 með frumkvöðlasamning. 787
námssamningar voru í gildi, 779
manns nutu góðs af námstengdum
úrræðum og 392 af starfstengdum
úrræðum.
Fyrr á árinu fól félags- og
tryggingamálaráðuneytið Vinnu-
málastofnun að tryggja það mark-
mið í nánu samstarfi við stéttarfélög,
fyrirtæki og sveitarfélög að enginn
yrði atvinnulaus lengur en þrjá mán-
uði án þess að bjóðast vinna eða
virkniúrræði. Markmiðinu átti að ná
fyrir 1. apríl sl. með fólk yngra en 25
ára í huga og 1. september nk. fyrir
aðra.
Ungt fólk til athafna var átakið
kallað og segir Hrafnhildur Tómas-
dóttir, deildarstjóri ráðgjafadeildar,
að fyrrnefnda markmiðinu hafi verið
náð. Þegar átakið hafi byrjað hafi
um 3.200 manns á umræddum aldri
verið atvinnulausir í þrjá mánuði eða
lengur og þar af rúmlega 2.000 á höf-
uðborgarsvæðinu. Síðan hafi margir
þeirra fengið vinnu og væru því ekki
lengur á lista yfir atvinnulausa. Á
höfuðborgarsvæðinu hafi rúmlega
1.800 manns farið í gegnum virkni-
úrræði og um 200 verið afskráðir.
Nú væru alls um 2.700 manns í átak-
inu og hefði enginn þeirra verið at-
vinnulaus í þrjá mánuði eða lengur.
Virkniverkefni Rauða krossins
„Ég lauk námi í kvikmyndagerð í september sem leið og hef verið at-
vinnulaus síðan, en verkefnið Ungt fólk til athafna hefur gert mér gott,
Rauði krossinn hefur hjálpað mér og ég hef fengið sjálfboðaliðaverkefni á
mínu áhugasviði,“ segir Árni Þór Theodórsson.