Morgunblaðið - 22.08.2011, Blaðsíða 14

Stór breyting á hegðun neyt-
enda segir Kristmundur að sé
að fáir nýti sér raðgreiðslu-
möguleika. Viðgerðirnar eru
yfirleitt staðgreiddar í dag.
„Við höfum ýmsar leiðir í
boði, m.a. vaxtalausar afborg-
anir, en það heyrir samt til
undantekninga að slíkar
lausnir verði fyrir valinu. Það
er frekar eins og fólk vilji
frekar bíða fram að næstu
eða þarnæstu mánaðamótum,
eiga þá alveg fyrir reikn-
ingnum og vera svo laust við
málið.“
Upp til hópa segir Krist-
mundur að fólk hugsi enn vel
um bílana sína en ákveðinn
hluti bíleigenda gangi þó
greinilega fulllangt í að spara
og geti valdið hættu á veg-
unum. „Sumir eru akandi um
á handónýtum dekkjum eða
eru komnir alveg á ystu mörk
með viðgerðir m.a. vegna
þess að varahlutir og dekk
eru orðin allt of dýr.“
Vilja ekki
hafa rað-
greiðslur
á bakinu
ALLT STAÐGREITT
14 FRÉTTIRViðskipti | Atvinnulíf
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. ÁGÚST 2011
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
„Það sem við sjáum í dag er að við
fáum til okkar færri tjónaviðgerðir
en það er gert við meira á hverjum
bíl,“ segir Jón Bergur Hilmisson,
bílamálari og eigandi Lakkhússins á
Smiðjuvegi, um muninn fyrir og eftir
bankahrun.
„Fyrir hrun voru allir á nýjum bíl-
um og með kaskótryggingu, en nú
eru bílarnir eldri og ekki endilega
kaskótryggðir svo fólk lætur það
vera að koma jafnoft með bílinn í við-
gerð. Á meðan hækka varahlutirnir
gríðarlega í verði sem þýðir meiri
vinnu við að lagfæra það sem
skemmst hefur frekar en að skipta
því bara út,“ segir hann. „Hér áður
fyrir mátti varla sjá á bretti án þess
að væri óðara farið á verkstæði og
látið skipta út fyrir nýtt, en í dag
liggur ekki jafnmikið á lagfæringun-
um og þegar komið er á verkstæðið
er frekar gert við en sett nýtt í stað-
inn fyrir það gamla.“
Þá er töluvert að gera við að flikka
upp á gamla bíla sem áður hefði verið
skipt út fyrir nýja. „Það er engin
spurning að margir eyða í að gera
gamla bílinn upp frekar en fá sér
nýjan í þessu árferði. Bíll þarf ekki
að verða orðinn svo gamall og átt
mörg ár inni, en hægt að hressa upp
á útlitið með því að lakka upp á nýtt.“
Verðþrýstingur frá
tryggingafélögunum
Lakkhúsið er 23 ára gamalt fyr-
irtæki og var stofnað af Hilmi Þor-
varðarsyni, föður Jóns Bergs. Þar
vinna í dag, auk Jóns, tveir bílamál-
arameistarar, bifreiðasmiður og svo
kona sem heldur utan um bókhaldið.
Auk réttinga og málningarvinnu
fæst fyrirtækið við rúðuskiptingar
og viðgerðir á hjólhýsum. „Við höf-
um ekki getað hækkað mikið þótt
efniskostnaðurinn hafi aukist um
tugi prósenta. Verðið er líka undir
miklum þrýstingi frá trygginga-
félögunum og síðustu ár hafa þau
verið mjög stíf á sínu. Við höfum ekki
tekið slaginn við þá en könnumst við
þá umræðu að tryggingafélögin séu
orðin svo hörð að sé farið að bitna á
gæðum viðgerðanna á sumum stöð-
um.“
Jón segir það engar ýkjur að mik-
ið sé um svarta starfsemi í bílavið-
gerðabransanum. „Hvað varðar bíla-
málun þá hafa efnin þróast svo mikið
að það krefst meiri búnaðar eins og
t.d. sprautuklefa. Það má samt enn
ná sæmilegum árangri með því að
sprauta inni í bílskúr þótt það þýði
minni gæði. Meira er um að menn
séu að rétta og vinna alls konar und-
irvinnu svart,“ segir hann.
„Óhætt er að fullyrða að svarti
markaðurinn blómstri, og talað um
að það séu lengri biðlistar hjá þeim
sem laga bíla svart en hjá löglegum
verkstæðum.“
Fúskið getur verið dýrt
Síðustu vikur hefur verið nokkur
umræða um mögulega hættu af
svörtum bílaviðgerðum og Jón Berg-
ur tekur undir þær viðvörunarradd-
ir. „Bíll sem hefur verið illa gert við
er í raun verri en bíll sem ekki hefur
verið gert við og getur sett líf far-
þega og annarra vegfarenda í hættu
ef illa er staðið að verki. Ekki nóg
með það heldur getur eigandi bílsins
tapað á því að láta fúskara gera við.
Oft sjáum við menn koma til okkar
eftir að hafa farið ódýrustu leiðina og
látið einhvern laga bílinn svart, en
útkoman ekki orðið nógu góð. Þá
getur verið dýrara að gera við fúskið
en ef farið hefði verið beint á al-
mennilegt verkstæði strax í upp-
hafi.“
Virðisaukaskattur er lagður á all-
an efniskostnað og þjónustu bíla-
verkstæða. Jón segir álögurnar m.a.
draga úr hvatanum til að stækka og
víkka út starfsemina. Hann myndi
vilja sjá gerða tilraun með bílavið-
gerðir líkt og gert hefur verið með
góðum árangri í átaksverkefninu
Allir vinna, þar sem kostur er á end-
urgreiðslu hluta gjalda og kostnaðar
vegna viðgerða og framkvæmda á
húsum og lóðum. Að koma meiru af
starfseminni úr skugga svarta mark-
aðarins segir Jón að gæti gert alla
starfsemi heilbrigðari. „Það hefur
t.d. verið erfitt að fá menn í vinnu og
af atvinnuleyssiskrá því margir hafa
það bara mjög fínt vinnandi stöku
viðgerðarverk í bílskúrnum heima
og þiggjandi atvinnuleysisbætur
meðfram. Umhverfið er orðið mjög
aumingjahvetjandi.“
Meira gert við en minna skipt út
 Hækkað verð á varahlutum og fækkun kaskótrygginga hefur breytt hegðun neytenda  Getur
verið dýrt að ætla að spara pening með fúsk-viðgerðum  Skattaumhverfið „aumingjahvetjandi“
Morgunblaðið/Ómar
Floti „Hér áður fyrir mátti varla sjá á bretti án þess að væri óðara farið á
verkstæði og látið skipta út fyrir nýtt. Í dag liggur ekki jafnmikið á lagfær-
ingunum,“ segir Jón Bergur um hegðun íslenskra bílaeigenda.
Svart Jón Bergur Hilmisson vill sjá
„Allir vinna“ átak í bílaviðgerðum.
„Skýrasta breytingin er að nú er
gert við 10-12 ára bíla þó það kosti
150 eða 200 þúsund, til að koma þeim
í gegnum skoðun. Ef við förum fjög-
ur ár aftur í tímann þá hefði þessum
sömu bílum verið hent,“ segir Krist-
mundur Þórisson, bifvélavirki og
framkvæmdastjóri Almenna bíla-
verkstæðisins í Skeifunni.
Kristmundur segir nóg að gera á
verkstæðinu en rekstrarumhverfið
hefur versnað vegna hækkandi
álaga hins opinbera og veikari
krónu. „Það er mun erfiðara að reka
fyrirtæki í dag en fyrir fjórum árum.
Rekstrarlega séð svíður undan öll-
um þessum hækkunum.“
Lítill hvati til að vinna meira
Þó eftirspurnin sé mikil eftir þjón-
ustu verkstæðisins er Almenna bíla-
verkstæðið ekki opið um helgar og
virka daga er látið duga að vinna frá
8 til 5, og stundum til 6. Ein ástæða
þess að eftirspurninni er ekki mætt
með lengri opnunartíma og helgar-
opnun segir Kristmundur að skatta-
umhverfið dragi úr mönnum hvat-
ann til að bæta við sig vinnu. „Ungir
menn um þrítugt, til dæmis, sem
ættu undir eðlilegum kring-
umstæðum að taka glaðir við allri
þeirri aukavinnu sem þeim býðst,
þeir vilja ekki aukavinnuna í dag því
svo stór hluti af viðbótartekjunum
fer í skattinn,“ segir hann. „Skatta-
umhverfið virðist vera komið al-
gjörlega úr böndunum og er farið að
letja og skemma fyrir okkur. Það er
pirrandi að hugsa um þetta, því þeir
sem eru duglegir vilja ekki vinna sér
inn meira þó þeir gætu, og myndu
með því skapa sér aukatekjur sem
gætu svo farið í að greiða niður
skuldir eða örva verslun og þjón-
ustu.“
Prútt og hagsýni
Hegðun neytenda er önnur núna en
fyrir nokkrum árum. Þannig segir
Kristmundur mikið um verðsam-
anburð og prútt, og á bak við eitt
verkefni geti verið mörg símtöl.
Hvort það sé hins vegar rétt fyrir
neytandann að leita alltaf uppi all-
raódýrasta verðið segir Krist-
mundur ekki endilega vera raunina.
„Oft eru bilanirnar þess eðlis að
mjög erfitt er að veita viðunandi lýs-
ingu og fá nákvæmt verðmat yfir
síma. Síðan getur ýmislegt komið í
ljós sem breytir endanlegu verði, og
loks þarf að vega og meta hvort
lægsta verðið skilar nægum gæð-
um,“ segir hann. „Bílaviðgerðir eru
sérstök gerð þjónustu, og snýst mik-
ið um persónuleg samskipti og
traust. Það má líkja þessu við lækn-
inn sem fólk velur sér eða rakara-
stofuna sem skipt er við. Fólk finnur
þann sem það getur treyst og stein-
hættir að spyrja um verð enda getur
það stólað á að fá þá þjónustu sem
þarf fyrir sanngjarna þóknun.“
Aukin notkun notaðra varahluta
er eitthvað sem Kristmundi þykir
hafa breyst til batnaðar eftir að
kreppan skall á. „Það fór rosalega
mikið í súginn á mesta uppgangs-
tímabilinu. Maður horfði jafnvel upp
á það hjá fyrirtækjum sem áttu fína
bíla að þegar kom viðgerðaráætlun
upp á 100 þúsund krónur kom hrein-
lega kranabíll á staðinn og fór með
bílinn beint í pressu. Þetta eru bílar
sem væri slegist um í dag. Ástandið
nú er svipað og þegar ég var að stíga
mín fyrstu skref í bransanum en þá
voru varahlutir einmitt dýrir og
meiri hagsýni og nýtni í gangi.“
ai@mbl.is
Skattaumhverfið letjandi og skemmir fyrir
 Segir menn ekki vilja vinna lengri vinnuviku vegna hárra skatta  Mikið um verðsamanburð, prútt
og mörg símtöl bak við hvert verkefni  Notaðir varahlutir orðnir vinsælli og mikið um staðgreiðslur
Morgunblaðið/Kristinn
Lagfæringar Kristmundur segir svíða undan skattahækkunum og rekstr-
arumhverfið sé erfiðara en fyrir fjórum árum. Þá hafa skattar á vinnu letj-
andi áhrif. Myndin er af sprækum bifvélavirkja að störfum.
Sparað Kristmundur Þórisson er
ánægður með hagsýni neytenda.