Líf og list - 01.10.1951, Síða 14

ur þessi aragrúi smáhluta, sem liggur cins og hrá-
viði um alla myndina, hvar sem augum er iitið,
í bakgrunni, miðgrunni og forgrunni, gerir allt
málverkið svo innilega tilgangslaust og samheng-
islaust, svo skelfilega ómyndrænt. Allt hverfur í
þokukenndri ringulreið, endalausri, rauðri ringul-
reið. — Blátt er málaranum hugleikinn litur, enda
vill það verða yfirsterkast í mörgum olíumyndum
hans. I nokkrum smámyndum beitir hann því nær
eingöngu bláum og hvítum lit, og heppnast hon-
um þá stundum vel sú tækni, en þessar smá-
myndir flestar eru of fátæklegar, þó snoturlegar
séu. Þær eru meira þægilegt augngaman en hjart-
ans upplyfting (og heilans auðvitað' Hka). En galli
stærri mynda Harðar liggur í því, að málaranum
hættir til að láta einn lit verða alls ráðandi, yfir-
stíga litaskalann, svo að myndin rennur af þeim
sökum út, þ. e. a. s. hana skortir samhljóm og
hrynjandi.
Andlitsmyndirnar — bæði teiknuðu og máluðu
— eru athyglisverðar að því leyti, að í þeim lcein-
ur fram menntaður smekkur og næmt auga fyrU’
uppstillingu líkansins (fígúrunnar). Málarinn sýn-
ir þar greinilega holl áhrif frá þeirri rökvissu,
skynsemi og þeim fínleik, sem lengi hafa þótt exn-
kenna sanna, franska list. En þrátt fyrir það hef-
ur málarinn þó elclci mec/nað að glæða neitt þess-
ara andlita, málaðra og teilcnaðra, neinum fcr'
sónulegum einlcennum sín sjálís. Teiknunin í and-
litsmyndunum sýnir þokkalega tækni, góðaix
skóla, en ekki að sama skapi sterk svipmót og
þrótt, sem hvei-jum málara er lífsnauðsynlegur.
Steingrímur.

Lil yfir sögu fauvismans
QUMAR yfirlitssýningar virðast tengdar lista-
^ lífi nútímans með rafmögnuðum þræði. Sýn-
ing sú á fauvistamálverkum, sem opin hefir verið
í sumar á módernistasafninu í París, er ein þeirra.
Hún flytur okkur aftur í tímann h. u. b. hálfa öld,
og sýnir þessa hreyfing, sem var hvorttveggja í
senn: andóf og bylting, í öllum ljóma sínum og
mikilvægi; andóf gegn áhrifagirni impressionism-
ans og bylting í litameðferð, sem komizt hefir á
ákaflega hátt stig.
Fauvisminn varð ekki fagurfræðilegur skóli,
eins og aðrar listastefnur. Öllu fremur var hann
ævintýri, stutt og blossandi leiftur, á árunum
1904—1907. Málaramir, sem hlutu af tilviljun
heitið „Les fauves“ (Villidýrin), hittust af
einskærri tilviljun. Þeir áttu fátt sameiginlegt,
hvort heldur er snerti uppruna eða skapgerð.
Þeir settu ekki fram neina kenningu og gáfu
ekki út neina stefnuskrá. En þeir hafa orðið
kennarar ungu kynslóðarinnar; með því að segja
að meira eða minna leyti skilið yið harkalegar
starfsaðferðir, hafa þeir samt umturnað hefð-
bundnum venjum vægðarlaust, en þó án alls
ruddaskapar, og stráð himin málaralistarinnar ó-
grynni marglitra stjarna.
Þeir eru allir samankomnir á sýningunni í
París. Matisse er aldursforseti þeirra, og telst án
efa faðir fauvismans. Derain er þeirra lærðastux
og leiknastur, og pensill hans skýtur gneistum,
Braque virðist ekki hafa getað haldið út á þessa
braut af ótta við að brenna sig á þessum loganch
KOMPOSITIO eftir Matissc
14
LÍF og LIST