Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1982, Page 127

Isl. Akkusativkonstruktionen bei der Praposition með ‘mit’ 125
(18)a Síðan fór Filippus til Eyrarbakka . . . með ull sína (Lesb Mbl
24. 9. 72,9)
b lögreglumenn ráðast fram með kylfur (Þv 6. 9. 69,3)
c jólasveinninn, sem kemur með dótið handa góðum börnum
(Mbl 29. 11. 67,6)
Diese neuislándischen með (Akk.)-Konstruktionen lassen sich eben-
falls aus entsprechenden hafa-Sátzen herleiten:10
adverbiale Funktion: með bareflum, grjótkasti og benzírtsprengjum bezeichnet das
,,Wie“ der Handlung, d. h. im konkretcn Fall die Art und Weise, in der die Studenten
ihren Angriff vortrugen. In adverbialer Funktion steht með immer mit dem Dativ. Wir
können die adverbialen Gebrauchsweisen von með (Dat.) hier nicht im einzelnen dar-
stellen. Die folgenden Beispiele miissen daher als Orientierung geniigen:
Með (Dat.) in modaler Funktion
(ii) a ,,Þaö er fallegt . . . “ svaraði hann með gjörsamlega undirhyggjulausu brosi
(Þv 23. 12. 67,9)
b að öll Evrópuríki taki þátt í lausn þess máls með jöfnum rétti (Þv 23. 6. 67,10)
c maður sem talar ensku með útlendum málhreim (Lesb Mbl 18. 2. 68,6)
Með (Dat.) in instrumentaler Funktion
(iii) a ég er nú vanur því að borða með hnífi og gaffli (Mbl 23. 3. 68,4)
b og kusu því margir að . . . fara með áætlunarbílunum til bæjarins (Mbl
13. 2. 68,3)
c Uppþvottavélar þessar . . . eru knúðar með vatnsþrýstingi cn ekki rafmagni
(Mbl 27. 1. 68,14)
Með (Dat.) in temporaler Funktion
(iv) a Vinnsla við rækju hefst ekki fyrr en með haustinu (Þv 1.8.71,6)
b Þjóðlífið verður æ margbrotnara með hverjum deginum, sem líður (Þv
22. 4. 69,6)
Með (Dat.) in lokaler Funktion
(v) a ólík þjóðfélagskerfi eru ríkjandi með þessum þjóðum (Þv 22. 7. 67,2)
b loðnan hrygnir með allri suðurströnd landsins (Þv 29. 1. 69,1)
111 Das Verb fara hat in Verbindung mit með (Akk.) zwei Sonderbedeutungen ent-
wickelt:
1. ‘hantieren, umgehen, verfahren mit jmdm. (etw.) (in bestimmter Weise), jmdn.
(etw.) (in bestimmter Weise) behandeln, gebrauchen, an-, verwenden, nutzen’
(i) a þeim löndum þar sem farið er með fólk eins og skepnur vegna hörundslitar
þess (Þv 5. 10. 69,3)
b þeim fannst öllum, að þeir væru miklu færari til að fara með peninga en W. L.
(Mbl 10. 12. 67,6)
c aðfaraekki nógu vel meðhráefnið (Vsl 175)
2. ‘etw. (auf)sagen, berichten, darstellen, áuBern'
(ii) a En ég held að ég fari með rétt mál (Vsl 94)
b að ég hefði farið mcð fleipur (Vsl 315)
c að fara með háð og spott (Þv 13. 4. 69,2)