Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1982, Page 235

Um vísiorð í íslensku og viðskeytið -na 233
(40) þá mælti Oddr: ,,þat ætla ek, at liðin sé ván, at spá sú muni
fram koma, er vplvan arma spáði fyrir lpngu, — en hvat liggr
þarna, er þat eigi hrosshauss?“ (Örv. 192:22)
(41) Nú sér Ingjaldr, at skipit siglir sunnan, ok mælti: ,,Skip siglir
þarna, ok hygg ek, at þar muni vera Bprkr inn digri.“
(Gísl. 81:5)
(42) Ok er Porkell sá þat, þá mælti hann: ,,Þat lofaða ek þér eigi
þarna, at bregða sverðinu.“ ,,Þar spurða ek þik ekki at
leyfis," sagði sveinninn ok reiðir upp sverðið ok rekr á hálsinn
Þorkatli, svá at af tók hpfuðit. (Gísl. 90:22)
Dæmunum er hér raðað eftir áætlaðri aldursröð, hið fyrsta er frá síðari
hluta 13. aldar, hin síðustu úr handriti frá 15. öld.
3.1.3 núna
Aðeins eru tiltæk tvö dæmi úr fornmáli um orðið núna, bæði í
handritum frá 14. öld:
(43) heyrir himinrikis drotning frv sancta Maria, ok l0tr iarnit an
dv0l renna beinsta veg af botni kviðarins vpp i mvnninn, sva
at skrapar við tennar, hvat sveinninn rettir vt með tvngvnni
sva mblandi: ,,Þar er þat nvna, faðir minn.“ (Mar. 281:22)
(44) þa mællti Kalli. Þar er hann selsbani nuna uit styrit j blam
kyrtli. (Flat. II 238:15)
Að auki má nefna eitt dæmi úr handriti Valla-Ljóts sögu frá 17. öld,
þar sem orðalag kann að vera sótt til eldra forrits:
(45) og renner hann ofann epter gilinu og sakadi hann eckj. Gudm.
mællti þá, þar fór hann nuna, og skaut epter honum spioti
og hæfer j bryntrollid. (Vall. 26:9)
3.1.4 svána
Þessi dæmi koma fyrir í handritum frá 14. og 15. öld:
(46) Hann svaraði: ærit mun þér kalt, er þú kemr upp, þóttu bakir
þik við þetta. Ásmundr mælti: þú ert ráðugr mjök. Síðan fóru
þeir á skipi ok þá er minnzt varir Ásmund, mælti búandi: hér
svána. Síðan hljóp Ásmundr fyrir borð ok kafaði. (Ásm.
88:33)