Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1988, Page 79

Um ir- og ar-fleirtölu einkvœðra kvenkynsorða í íslensku 77
Sjálfsagt eru allir um það sammála að endingin -ur sé mörkuð
meðal sterkra kvenkynsorða. Henni fylgja oft margar aðgerðir, erfitt
er að sjá hana fyrir og hún er fátíð. Hins vegar vandast málið þegar
komið er að hinum tveimur.
Eins og fram hefur komið mynda langflest einkvæð kvenkynsorð
fleirtölu með -ir. Hins vegar sýna þær rannsóknir á bamamáli sem
áður hefur verið vitnað til, sbr. 2.6, að ung böm velja helst ar-endingu
á sterk kvenkynsorð og mun oftar en fullorðnir. Á það við um þekkt
orð 0g bullorð. Þetta gæti hugsanlega bent til þess að ar-endingin
væri að sækja á. Þess verður þó að geta að orðin sem um ræðir
em fá og eins þess að bömin velja allar endingamar og að nokkm
leyti í samræmi við þær niðurstöður sem settar vom fram í 2.2 og
emnig í samræmi við það sem fram kom í 2.6 að réttar endingar,
þ.á m. -ir, sækja mjög á meðal eldri bama. Að því er varðar nýyrði
og tökuorð liggur engin heildarrannsókn fyrir en þess má geta að í
Orðabók um slangur er fleirtölumyndun í samræmi við þær reglur
sem hér vom áður settar fram. Þess ber að geta að þau kvenkynsorð
sem um ræðir em fá, tæplega 50, og þar af em yfir 30 sem enda á
-ingr* 1 2 3 4 En að því er varðar ar-endinguna til fleirtölumyndunar með-
al yngri bama þá er hún ekki aðeins notuð í kvenkyni heldur er
hún einnig og svo til eingöngu notuð á karlkynsorð. í þvf ljósi er
e.t.v. ekki rétt að álykta sem svo að ar-endingin sé að sækja á í
kvenkyni heldur sé hún er eins konar almenn fleirtöluending í máli
yngstu bamanna vegna þess að þau greini ekki að karlkyn og kven-
kyn.
Enda þótt einhver atriði kunni að orka tvímælis hlýtur niðurstaðan
samt að vera sú að /r-endingin sé ómörkuð meðal kvenkynsorða.
tökunum ómarkað og markað og segir að ending teljist ómörkuð sé hún t.d. eitt af
eftirfarandi:
1) ef hún virðist sækja á á kostnað annarra(r);
2) ef hún er tekin fram yfir aðra(r) á nýyrði og tökuorð;
3) ef böm velja hana fremur en aðra(r);
4) _cf hún er algengari en aðra(r).
27 í sambandi við fleirtölumyndun nýyrða og tökuorða má benda á kafla 5.2, bls.
179-185, f ritgerð Ástu Svavarsdóttur (1987).