Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1988, Side 114

112 Sigríður Magnúsdóttir og Höskuldur Þráinsson
sagna og nefnifall nafnorða, og þetta orðalag kom líka fyrir í (8) og
víðar. Við skulum nú athuga nánar hvað þetta getur merkt.
Lítum á tilbúin dæmi um enskar sagnmyndir og hugsum okkur að
enskumælandi sjúklingur geri eftirfarandi villur:
(13) he look í stað he looks
he look í stað he looked
Ef við tökum enska sagnmynd eins og 3.p.et. (he) looks og fellum af
henni beygingarendinguna fáum við look. Sama gerist ef við fellum
beygingarendinguna af (he) looked. Formið sem út kemur, look, mætti
kalla óbeygða mynd af sögninni því það er reyndar sagnstofninn án
nokkurrar beygingarendingar. En í ensku er þetta líka nafnháttarmynd
sagnarinnar og nafnháttur er nokkurs konar hlutlaus mynd eða orða-
safnsmynd sagnar. Þess vegna má í raun túlka sagnmyndina look á
tvo vegu ef hún er notuð þar sem 3.p.et. looks eða þátíðarmyndin
looked á að vera: annars vegar sem strípaðan sagnstofn, það sem
verður eftir þegar beygingarendingin er klippt af, og hins vegar sem
nafnhátt, hlutlausa eða ómerkta mynd sagnarinnar sem svo vill til
að í ensku hefur enga beygingarendingu — eða núll-endingu ef við
viljum líta svo á.
Svipað er að segja um ensk nafnorð. Hugsum okkur að enskumæl-
andi sjúklingur geri eftirfarandi villur:
(14) dog í stað dogs
the dog puppy í stað the dog’s puppy
Ef við tökum fleirtölumynd eins og dogs og fellum aftan af henni
beygingarendinguna verður eftir myndin dog. Sama verður uppi á ten-
ingnum ef við tökum eignarfallsendinguna aftan af dog’s. En myndina
dog má annaðhvort túlka sem strípaðan stofninn eða sem hið ómerkta
nefnifall eintölu (að því marki sem við getum talað um nefnifall í
ensku). Þess vegna er það svo að segi enskumælandi sjúklingur dog
þegar hann á að segja dogs eða dog’s, er í raun ekki ljóst hvort hann
hefur einfaldlega klippt beygingarendinguna aftan af og er að nota
strípaðan stofninn eða hann er að nota hið ómerkta nefnifall eintölu