Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1988, Blaðsíða 118

116 Sigríður Magnúsdóttir og Höskuldur Þráinsson
reyndar virðist býsna mikið um að notaðar séu rangar beygingar-
myndir sem alls ekki geta talist ómerktar eða hlutlausar þótt nafhhátt-
ur sagna sé reyndar nokkuð algengur í stað persónubeygðra mynda.
Menn hafa svo sem lengi vitað að brottfallskenningin gæti ekki ein
skýrt öll einkenni málstols. Þannig nefnir Lesser (1978:122) að búast
megi við umskiptum innan orðflokks milli forsetninga, milli ólíkra
mynda fomafna og skiptum á ólíkum myndum greinis. Hún ber hinn
þekkta málstolsfræðing Goodglass einkum fyrir þessu og við höfúm
fundið dæmi um þetta allt. En hún hefur líka eftir Goodglass á sama
stað að búast megi við því að sagnstofn eða nafnháttur sagnar sé settur
í stað beygðrar myndar. Við höfum að vísu fundið dæmi um notkun
nafnháttar í stað persónubeygðra mynda en við höfum ekki fundið
skýr dæmi þess að sagnarstofn sé notaður í stað beygðrar myndar
nema í þeim tilvikum sem túlka má sagnstofninn sem tiltekna beyg-
ingarmynd. Og þar til annað kemur í ljós viljum við halda því fram
að slík málnotkun sé ekki dæmigerð fyrir málfræðistola sjúklinga,
gagnstætt því sem oft hefur verið álitið.
3. Er hægt að læra eitthvað um málfræði af málfræðistoli?
3.0
I þessum kafla munum við ræða mjög stuttlega hvort málfræðistol
geti sagt okkur eitthvað um það hvort ein lýsing sé betri en önnur
á þeirri málfræði sem málnotendur verða að tileinka sér og geyma
ómeðvitað í hugskoti sínu. Við munum aðeins fjalla um orðasafn-
ið og beygingafræðina og halda því fram að niðurstöður okkar um
málfræðistol í íslensku geti vel samrýmst því líkani af kunnáttu í
beygingafræði sem miðað er við í kennsluriti Eiríks Rögnvaldssonar
(1990) til dæmis og að nokkru leyti á rót sína að rekja til Stephens
Andersons (t.d. 1977 og 1982). Hins vegar þyrfti frekari rannsóknir
til að skoða betur hvort ein lýsing væri betri en önnur og í lok kaflans
er bent á nokkur atriði sem vert væri að kanna nánar.
3.1 Hvaðfer úrskeiðis í málfræðinni?
Við höfum til þessa eiginlega verið að velta fyrir okkur spuming-