Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.1988, Page 159

Ritdómar
157
Patruljebil, pengesluk (undir sluk er ekki gefin merkingin ‘hít’), perlegryn, plek-
Slglass, potetgull, prospektering, rulleski, semuljeigryn), serieproduksjon, skadelyst-
en' sutrekopp ‘væluskjóða’, sykemeldt, sykemelding, sparkebukse ‘skriðgalli’, spp-
Pelsjakt ‘sorprenna’, telefonist, tennstift, tjukkhodet, trykkblyant, tutemikkel ‘vælu-
kjói’, tyvskyting, tprrlast, ultrakort, unntakslov, U-sving, varmrpkt, vertsland, vogn-
k°rt, vrangbilde, yrkes-skade, -skadd.
Tíðnotuð alþjóðaorð verða gjama útundan: á la carte, animasjonsfilm, apokope,
asterisk, aubergine, bijouteri, biskuit, chips, (valg)sensus, chiffon, demimonde, doyen,
eklektisme, fotostatiere), fait accompli, feinschmecker, globoid, dispril, halfback,
heuristikk, modalitet, obskurant, oseanologi, parameter, poncho, ravine, residivist,
r°astbij'f, rouge, schnitzel, sciwefer, shunt, sonant, stuntman, termonukleœr, touche,
typologi, usus.
3-2. Föst oröasambönd
3-2.1.
fordel — hér vantar hið algenga orðtak jeg/du/hun o.s.frv. har den fordel at ...‘ég
ný‘ /þú, hún nýtur/ þess að’ ...
Prosess ... gjore kort p- ljúka (e-u) í snatri En „á gjpre kort prosess med den
s*yngelen“ þýðir tæpast ‘að ljúka þorparanum f snatri’. Tilsvarandi dæmi hefði mjög
fUarna mátt taka með. Auk þess ætti hér að benda á rétta forsetningu (med ...).
n°e ... hér vantar hið altíða tilvísunarorðtak noe som ... ‘en það’ ..., sbr. 5.-6.
lnu að ofan í Forord, hinum norska formála bókarinnar.
*ned ... „det er godt/artig med noe“ o.l., sbr. „det er godt med kaffe“, „det er
an‘g nied litt avveksling.“ Dæmi um þessa merkingu vantar.
grad — hér er gefið i hpy grad en ekki „i (aller) hpyeste grad“ sem er sfst
óa>gengara.
respekt — „sette seg i respekt“ er nánast tískuorðtak en vantar hér.
3.2.2
* eftirtöldum orðasamböndum kann að vera álitamál undir hvaða flettiorðum þau
efðu átt að standa ef þau hefðu fengið inni í NÍ. Að þess konar vanda verður nánar
v'kið f 7.3; ^
»krysse noens planer“ er hvorki að finna undir krysse né plan.
’.bite seg merke i noe“ er hvorki undir bite né merke.
”f°lge den slagne landevei“ ‘fara troðnar slóðir’ er einnig utan gátta.
”taPPe noen for krefter“ hvorki undir tappe né kraft.
Svo má lengi telja enn: beina sviktet under noen, tungt skyts, det er tynt med
det manglende ledd ‘týndi hlekkurinn’, ledsagende omstendigheter, like gjerne,
egenskap av, (fa) bdde i pose og sekk, fá en knekk, kjpre i vei, fá kalde fptter, gá
^PP ‘ limingen, koste noe pá seg ‘unna sér e-s, láta e-ð eftir sér',falle ifisk, stikke
geren i jorden, skru prisene i vœret,fá snáret i bdnn, slá om,fple noe pd kroppen,
„ e n°en mot muren, by noe rundt, rive i noe ‘splæsa’, vise noen den kolde skulder,
Po, stáfor noe ‘merkja, tákna, þýða e-ð’, stá i med noen, o.fl.