Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2004, Qupperneq 85

ÞÓRA BJÖRK HJARTARDÓTTIR
Baráttan um orðin
Orðanotkun tengd samkynhneigð
1. Inngangur
Ríkisútvarpið hefur um árabil verið vettvangur fyrir tilkynningar frá
félagasamtökum um fundi og mannfagnaði.1 Fram til ársins 1986 var
Ríkisútvarpið eini talmiðillinn í landinu og rásin ein allt til ársins 1983
er Rás 2 var komið á fót (sbr. http://www.althingi.is/lagas/130b/1985068.
html; http://www.ruv.is/main/view.jsp?branch=2578203). Hlutverk
Ríkisútvarpsins í miðlun tilkynninga var því enn mikilvægara þá en nú
á tímum þegar útvarpsstöðvum hefur fjölgað og tilkynning í Ríkisút-
varpinu er ekki lengur trygging fyrir því að ná eyrum allra lands-
manna.
En fengust allar tilkynningar lesnar sem sendar voru inn? Um það
er ekki hægt að fullyrða en ekki er ólíklegt að sumar tilkynningar hafi
verið sendar affur til föðurhúsanna vegna meintra ágalla ýmiss konar.
Sú var a.m.k. raunin um tilkynningu um félagsfund sem Samtökin ‘78
vildu koma á framfæri í Ríkisútvarpið árið 1981.2 Tilkynningin sem
1 Upphaf þessarar greinar má rekja til fyrirlestrar sem haldinn var í fyrirlestrar-
röð Samtakanna ‘78 Samkynhneigð í menningu samtímans, í febrúar 2003. Allmiklu
hefur þó verið aukið við og annað fellt burtu. Gagnlegar umræður við áheyrendur
vörpuðu ljósi á ýmislegt en sérstakar þakkir fyrir ábendingar og upplýsingar fær Þor-
valdur Kristinsson. Aðalsteini Eyþórssyni er þökkuð aðstoð við orðaleit í Textasafni
Orðabókar Háskólans. Ritstjóra og ónafngreindum yfirlesurum eru þakkaðar gagn-
legar athugasemdir við fyrri gerð greinarinnar.
2 Af þeim heimildum sem til er að dreifa um þetta deilumál, blaðagreinum og
viðtölum, er ekki fullljóst hvenær nákvæmlega þetta átti sér stað. í viðtali við Guðna
Baldursson, formann Samtakanna ‘78 á þessum tíma, segir að samtökin hafi lent í
auglýsingastríði „Um 1982“ (1992:46) en í grein Þorvaldar Kristinssonar (1999) þar
sem komið er inn á þetta mál er vitnað til bréfs útvarpsstjóra ffá árinu 1981 til sam-
takanna um málið. Af öðrum heimildum má einungis ráða að þetta er á fýrri hluta ní-
unda áratugarins.
íslenskt mál 26 (2004), 83-122. © 2005 íslenska málfrœðifélagið, Reykjavík.