Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2004, Qupperneq 157

Horfið þér á Skjá einan?
155
(25)
nf.
Þf
Þgf
ef
Beyging orðanna dagur, leið og hús eitt/tvö/þrjú/Jjögur
karlkyn
dagur eitt/tvö/þrjú/fjögur
dag eitt/tvö/þijú/fiögur
degi eitt/tvö/þrj ú/ijögur
dags eitt/tvö/þrjú/fjögur
kvenkyn
leið eitt/tvö/þijú/fjögur
leið e i tt/tvö/þrj ú/fj ögur
leið eitt/tvö/þrjú/íjögur
leiðar eitt/tvö/þijú/fjögur
hvorugkyn
hús eitt/tvö/þrj ú/fjögur
hús eitt/tvö/þijú/fjögur
húsi eitt/tvö/þrjú/fjögur
húss citt/tvö/þrjú/fjögur
í þessari stöðu virðist hvorugkynið alveg fast og ekki fer vel að reyna
að samræma kyn töluorðsins kyni nafnorðsins eins og gert er í (26).
(26)a. *dagur (kk.) einn/tveir/þrír/fjórir (kk.)
b. *salur (kk.) einn/tveir/þrír/fjórir (kk.)
c. *leið (kvk.) ein/tvær/þrjár/fjórar (kvk.)
d. *Rás (kvk.) ein/tvær (kvk.)
e. *Stöð (kvk.) tvær (kvk.)
f. *Laugavegur (kk.) einn/tveir/þrír/fjórir (kk.)
g. *Lækjargata (kvk.) ein/tvær/þrjár/fjórar (kvk.)
Hugsanlegt er því að þarna standi töluorðin hreint ekki með undanfar-
andi nafnorði, heldur með hvorugkynsorði á borð við númer sem fall-
ið hefur brott og skilið eftir tóman bás: dagur [númer] eittltvölþrjúljjög-
ur og svo framvegis. En hvemig á þá að skýra hvorugkynið í (27a)?
Þrátt fyrir að klukka sé kvenkynsorð notum við alltaf hvorugkyns-
mynd töluorðanna en kvenkynsmyndin (27b) er kolómöguleg.
(27)a. Klukkan (kvk.) eitt/tvö/þrjú/fjögur (hk.)
b. *Klukkan (kvk.) ein/tvær/þrjár/fjórar (kvk.)
Ekki blasir við að mögulegt sé að gera ráð fyrir að þarna sé eitthvert
hvorugkynsorð undirskilið sem kalli á hvorugkynsmynd töluorðanna.
Þegar við segjum að klukkan slái eittltvölþrjúljjögur mætti að vísu
hugsa sér að hvorugkynsorðið högg sé þar undirskilið (eða hafi ein-
hvern tíma verið það) en það er ekki reglulega líklegt að högg eigi í
hlut í (27a) í nútímamáli.
Töluorðin í (27a) virðast því vera í hvorugkyni án þess að nokkuð
á yfirborði krefjist þess. Því mætti hugsa sér að hvorugkynið sé
ómarkað hjá töluorðum í íslensku og kannski er þá ekki alveg bráð-