Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2008, Page 12

10
Margrét Guðmundsdóttir
suður eða austur um land.4 Öllu heldur spyr hann til dæmis hvers
vegna nýjung sem kviknaði í málkunnáttu málnotanda verður einnig
hluti af málkunnáttu annarra málnotenda. Þegar nýjung hefur kviknað
lifir hún við hlið þess gamla, mislengi. Margir mannsaldrar eru ti!
dæmis síðan /cv-framburður kom upp og enn lifír úv-framburður við
hlið hans. Fjölmargir málnotendur og böm sem em að læra málið búa
við tvenns konar framburð í málumhverfi sínu, til dæmis hv og kv, og
jafnvel ýmiss konar blöndu af framburðarafbrigðum hjá einstökum
málhöfum. Hvemig velur barn á máltökuskeiði þama á milli? Og
hvaða áhrif hefur það á málkunnáttu (fullorðins) málnotanda með hv-
framburð ef /cv-framburður verður sífellt sterkari í málumhverfinu?
Nær nýjungin völdum með því að ná til bæði bama á máltökuskeiði
og fullorðinna? Þessar og viðlíka spumingar hljóta að vera meðal þess
sem málkunnáttufræðingar vilja vita um útbreiðslu málbreytinga,
þetta er hluti af því að varpa ljósi á málkunnáttuna.
Spuming sem lýtur að því hvemig útbreiðslu /cv-framburðar hafi
verið og sé háttað hefur því aðra merkingu hjá málkunnáttufræðingi
en þeim sem fæst við hefðbundnar málsögurannsóknir. Ef við líkjum
kv og hv við kappleik má segja að hefðbundnar rannsóknir á útbreiðslu
málbreytinga lýsi framvindu leiksins en málkunnáttufræðingar vilji
lýsa leikkerfmu og leikreglunum sem gilda.
Þessi dæmi um ólík sjónarhom og ólíka merkingu spuminga — og
þá um leið ólík svör — sýna að málkunnáttufræðin getur formað og
þarf að forma og skilgreina málbreytingar sem rannsóknarefni og leita
svara út frá þeirri sýn á málfræði sem hún hefur. Aðgreina þarf mál-
sögufræði og málkunnáttufræði sem ólík viðfangsefni og lykillinn að
því felst í því að skilgreina hugtök á annan hátt en tíðkast í daglegu
tali. Fyrst hugtakið mál og síðan, á þeim gmndvelli, samsetninguna
málbreyting. Nýjar skilgreiningar eru eitt viðfangsefnið í þessari
grein og munu draga fram að málkunnáttufræðingar og málsögu-
fræðingar (og raunar fleiri, eins og félagsmálfræðingar) fást við ólík-
104) felur til að mynda i sér allnákvæma tilgátu um feril breytingarinnar milli héraða,
með fyrirvörum um ýmsa óvissuþætti, eins og aldurs- og upprunagreiningu handrita
og mismunandi fjölda handrita frá hverju héraði.