Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2008, Side 175

Hallgrímur Scheving og stadbundinn orðaforði 173
Þær upplýsingar sem fimdist hafa um fláa styðja heimildir Hall-
gríms.
flika ‘= trefill. Vestf.’ í RM eru fimm heimildir um orðið flika en
aðeins sú frá Hallgrími er í merkingunni ‘trefill’. í TM eru engar
heimildir um trefil en allmargar vestfirskar um illeppa. JÓlGrv kann-
ast við trefilinn og skrifar: „Vestíyrdsker ymser kalla halstrefelenn
fliku, strophiolem vel collare“. B1 merkir skýringuna ‘trefill’ „Sch.,
Vf.“ í ÍO er merkingin ‘trefill’ ekki merkt staðbundin (1983:222). Það
er því Jón einn sem styður Hallgrím með vestfirska notkun.
glúra ‘glúra á einn þ.e. horfa altaf á einn. A.M. et: gl. eptir einn. Eg
var að gl. eptir sjöstjömunni. A.M. — glúrir pro glórir. nitere. A.M.’.
I RM eru aðeins þrjár heimildir og þar af er ein úr handriti Hallgríms.
Önnur hinna er úr vestfirskum þjóðsögum. í TM er ein heimild um
sambandið að glúra á e-ð í merkingunni ‘glápa á’ og er hún úr Borg-
arfírði, en fímm um að glúra í e-ð í merkingunni ‘rýna í’. Fjögur
þeirra vom frá Vestfjörðum en eitt úr Suður-Múlasýslu og kemur þar
fram að heimildarmaðurinn líti á það sem austfírsku að tala um að
glúra í. JÓlGrv hefur orðið ekki sem flettu. B1 gefur orðasambandið
glúra á e-n í merkingunni að ‘stara á e-n’ og merkir „Af.“, og orða-
sambandið glúra eftir e-u ‘stara, góna á eftir e-u’ merkir hann „Af.
Sch“. Sambandið glúra í e-ð merkir hann ekki staðbundið (1920-
1924:261). í ÍO er sögnin ekki merkt staðbundin, hvorki glúra í eða
glúra á (1983:294). Svo virðist af viðbótarheimildum við Hallgrím að
sagnarsamböndin séu víðar notuð en á Austurlandi.
hárjárn ‘= uppstökkr maðr. N.M. = ertinn maðr. A.M. Hann er mesta
h- þ.e. hann er ertinn. et. hann er bráðlyndur’. í RM em nokkrar heim-
'ldir og virðast þær um báðar merkingamar en þó er ekki alltaf unnt
að greina á milli. B1 gefur báðar þessar skýringar og staðsetur þær eins
°g Hallgrímur (1920-1924:302). í TM em allnokkur dæmi. Fjögur em
um ‘hæðinn mann’ og merkt Norðurlandi en tvö í sömu merkingu em
Ur Mýrasýslu. Níu heimildir em um ‘uppstökkan mann’ og eru þær
aflar af Norðurlandi. JÓlGrv hefur orðið sem flettu um ‘hæðinn mann’