Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2008, Page 205

Ritdómar
Laurie Bauer. 2001. Morphological Productivity. Cambridge University Press,
Cambridge. 245 bls.
1. Inngangur
Laurie Bauer er prófessor í málvísindum við Viktoríuháskóla í Wellington á Nýja-
Sjálandi. Fræðasvið hans er orðhlutafræði (e. morphologý) og segja má að hann sé
einn af mikilvirkustu fræðimönnunum á því sviði. Bauer hefur m.a. skrifað bækumar
English Word-formation (1983) og Introducing Linguistic Morphology (1988), auk
fjölmargra greina um orðhlutafræði.
Fyrirbærið orðmyndunarleg virkni (e. morphological productivity), sem
Bauer gerir að meginefni bókar sinnar, er á margan hátt óljóst og hlýst það aðallega
af tvennu. í fyrsta lagi em menn ekki á eitt sáttir um það hvers eðlis fyrirbærið er
og í öðm lagi er deilt um nauðsyn þess við málfræðigreiningu. Þegar umræðan er
skoðuð siðustu áratugina kemur í ljós að menn hafa notað ýmsar skilgreiningar og
hugtök við umfjöllun um virknina og gætir þar töluverðrar fjölbreytni. Bauer tekur
sér fyrir hendur að skýra og greina umræðuna og segja má að höfuðmarkmið hans
með ritinu sé tvíþætt: annars vegar að setja fram nothæfa skilgreiningu á virkni og
hins vegar að skilja á milli virkninnar annars vegar og þeirra þátta sem geta haft
áhrif á hana hins vegar. Bauer nefnir sjálfur að þar hafi menn ekki verið nógu
nákvæmir og oft sé þessu tvennu blandað saman sem aftur leiðir af sér fremur mgl-
ingslega umræðu.
Á allra síðustu árum hefur áhugi á virkninni aukist til muna. I stað þess að aðal-
lega sé ijallað um hana í neðanmálsgreinum og framhjáhlaupi ýmiss konar hafa fleiri
bækur og bókarkaflar verið skrifaðir í seinni tíð (sjá t.d. Katamba 1993, Plag 1999 og
rit sem þar er vísað til). Einnig hefur töluvert verið fjallað um setningafræðilega
virkni (sjá t.d. Jóhönnu Barðdal 2001 og Spencer 2003:392). Bók Bauers er kærkomið
innlegg í þessa vaxandi umræðu og honum tekst að skýra marga hluti sem áður vom
óljósir eða þörfnuðust meiri umræðu.
Efnisskipan ritdómsins er á þá leið að i 2. kafla verður fjallað urn helstu megin-
atriði bókarinnar og sjónum þá aðallega beint að fyrstu köflunum þar sem ijallað er
vítt og breitt um ýmsar skilgreiningar á virkninni. í 3. kafla verður fjallað um það sem
undirrituðum finnst gagnrýnivert og mætti fara betur. í 4. kafla em svo lokaorð.
íslenskt mál 30 (2008), 203-209. © 2009 íslenska málfrœðifélagið, Reykjavik.