Vera - 01.11.1982, Side 21

GLIMAN UM GÖMLU HVERFIN
ARÐSEMISSJ ÓNARMIÐ
EÐA UMHVERFISGÆÐI?
VIÐTAL VIÐ SÓLRÚNU GÍSLADÓTTUR FULLTRÚA í SKIPULAGSNEFND
— I borgarmálakálfinum í I. ibl. VERU kemur fram, að
Kvennaframboðið lagði fram tillögu í Borgarstjórn um að
settar verði reglur um nýbyggingar í eldri hverfum borgarinn-
ar sem hafðar verði til hliðsjónar við úthlutun byggingarleyfa.
Hvers vegna erþessi tillaga fram komin?
— Þessi tillaga var lögö fram eftir aö Borgarstjórn hafði
samþykkt nýbyggingu við Óðinsgötu 16, en sú nýbygging er að
okkar mati meingölluð. M. a. er nýtingarhlutfallið mjög hátt,
og eins skyggir húsið sem þarna á að rísa algerlega á suður-
gluggana á Óðinsgötu 14. Og þar að auki er þetta hús nánast
byggt út í lóðarmörk og þrengir þar með mjög að næstu
lóðum.
— Hver voru viðbrögð nágrannanna?
— Mótmæli sem ekki var ansað. Fólk í nærliggjandi húsum
áfrýjaði málinu til ielagsmálaráðherra, þar sem það er nú til
umsagnar. í framhaldi af þessu máli töldum við að betur
þyrfti að standa að framkvæmdum í gamla bænum, vegna
þess að ekkert deiliskipulag er til fyrir hann.
Orðskýringar
— Deiliskipulag, hvað er það?
— Skipulag Reykjavíkur er með tvennum hætti. Aðal-
skipulag nær yfir alla borgina og sýnir t. d. skiptingu í íbúðar-,
iðnaðar- og miðbæjarhverfi. Ennfremur aðalgatnakerfi
borgarinnar. Deiliskipulag er hinsvegar gert fyrir einstök
hverfi og er mun ýtarlegra. Þar í er t. d. sagt hver á að vera
hæð og notkun húsa, fjarlægð milli þeirra, með hverjum hætti
þakgerð skuli vera. Ennfremur byggingarefni — timbur eða
steinn — hvar eigi að vera bílastæði, útivistarsvæði, leiksvæði
o. s. frv. Deiliskipulag er með öðrum orðum nánari útfærsla á
Aðalskipulagi.
— Er til deiliskipulag fyrir öll hverfi Reykjavikur?
— Nei. Það er til deiliskipulag fyrir öll nýrri hverfi, en ekki
fyrir eldri hverfin, s. s. miðbæinn, gamla vesturbæinn og
Þingholtin.
— Við hvað styðjast þá skipulags- og byggingarnefndir
þegar sótt er um nýbyggingu eða breytingar á eldri húsum?
— í rauninni er þá ekki við neitt að styðjast nema Aðal-
skipulagið, en þar er t. d. kveðið á um nýtingarhlutfallið 0.5 í
þessum hverfum.
— Hvað er þá nýtingarhlutfall?
— Nýtingarhlutfall er hlutfallið á milli samanlagðs gólf-
flatar húss og stærðar lóðar. T. d. ef ntaður byggir hús á einni
hæð sem nær allsstaðar út í lóðarmörk, þá er það nýtingar-
hlutfallið 1.0. Sama ef maður byggir tveggja hæða hús á
helmingi lóðar. Þá er nýtingarhlutfalliö líka 1.0.
Rádandi sjónarmið
— Nú koma þessar upplýsingar um nýtingarhlutfallið
manni meira en lítið spánskt fyrir sjónir í ljósi þeirra deilna
sem geisað hafa að undanförnu um nýbyggingar í Þingholt-
ununi. ..
— Málið er að þetta nýtingarhlutfall Aðalskipulags hefur
ekki verið virt. Skipulagsnefnd hefur samþykkt hverja bygg-
inguna á fætur annarri þar sem nýtingarhlutfallið fer yfir 1.0.
Það sem í rauninni gerist í dag er að Skipulagsnefnd sam-
þykkir eða hafnar nýbyggingum eftir eigin geðþótta. Að
sjálfsögðu verða þessar nýbyggingar að uppfylla ákveðin
frumskilyrði, eins og t. d. að hafa eitt bílastæði á lóð per íbúð,
en að öðru Ieyti er þetta spurning um smekk skipulagsnefnd-
ar. Slíkt hlýtur alltaf að bjóða heim hættunni á misnotkun og
gölluðum lausnum.
— Hvernig stendur þá á þessari ásókn í að byggja miklu
stœrri hús en fyrir eru íhverfinu og lóðirnarþola?
— Ástæðan er einfaldlega sú að lóðirnar eru yfirleitt eign-
arlóðir, og í flestum tilfellum lenda þær í höndunum á mönn-
urn sem eru fyrst og fremst að hugsa um að byggja og selja
íbúðir, en ætla ekki að búa á staðnum sjálfir. Af þessu leiðir
að þeir hugsa meira um arðsemissjónarmið en umhverfis-
gæði.
Réttur íbúa
— Hver er þá réttur íbúanna ef t. d. stendur til að byggja
einhverja höfuðósmíð íhverfinu?
— í rauninni veit maður ekki alveg hver er þeirra réttur.
Grenndarrétturinn er náttúrlega alltaf sterkur, sérstaklega ef
hægt er að sýna frammá að nýbygging skerði möguleika
nágrannanna, þrengi að þeim og hugsanlega lækki þeirra
eignir í verði. Auðvitað eiga svo íbúarnir rétt á að gert sé
deiliskipulag: það er lagaleg skylda borgaryfirvalda. Með því