Vera - 01.12.1986, Qupperneq 4

J
Þaö var niðamyrkur. Götuljósker og stjörnuhiminninn vörpuöu Ijósi á þögulan hóp
kvenna sem tíndust hver á eftir annarri út úr langferðabíl. Undir hendinni höföu þær
pappírspoka og sumar báru teppi sem þær gengu meö að gaddavírsgirðingu skammt frá.
Þær köstuðu teppunum yfir girðinguna og klifruðu síðan yfir. Hægt og sígandi komust þær
niöur hinum megin, krupu á jöröina og gróðusettu rósarunna sem þær tóku upp úr pokun-
um. Stundum mátti greina lágvært pískur sem skar sig frá suðinu í engisprettunum —
annars var allt undarlega hljótt. Skyndilega var þögnin rofin af sírenuvæli og umhverfiö lýst-
ist upp af Ijóskösturum, hermenn með hjálma komu hlaupandi út úr náttmyrkrinu með
hrópum og köllum. Konurnar héldu verki sínu áfam þar til þrifið var í þær, og þær leiddar
á brott. Engin þeirra hreyfði mótmælum og innan skamms var hópurinn horfinn úr augsýn,
flóðljósin slokknuöu og sírennuvæliö hljóönaði.
Það
birti af
nýjum
degi...
Hver á aö ganga?
Þessi lýsing er ekki upphaf á dramatískri skáldsögu heldur
atburöur sem ég upplifði í Bandaríkjunum fyrir þremur árum.
Þegar ég var beðin um að koma hingað og segja nokkur orð um
friðarstarf dró ég upp úr hugskoti mínu þessa mynd sem ég hef
varðveitt með sjálfri mér þar til nú að ég ákvað að gefa ykkur hlut-
deild í henni til aö varpa Ijósi á það hvers vegna kona eins og ég
eyði nánast öllum mínum frítíma í það sem ég kýs að kalla friðar-
starf. Ævintýrið sem breytti allri minni heimsmynd hófst á því að
sumarkvöld eitt í júlí hringdi til mín Guðrún Agnarsdóttir þá nýorð-
in þingkona Kvennalistans og góð samstarfskona mín. Hún
spurði mig hvort ég vildi koma með sér í friðargöngu og ganga
ásamt norrænum konum eina litla 500 km frá New York til
Washington. Þessar konur hefðu tveimur árum áður gengið frá ’s
Kaupmannahöfn til Parísar, sumariö þar á eftir frá Helsinki til
Moskvu og nú ætluðu þær að ganga í Bandaríkjunum. Ég horfði
niður á spóaleggina tvo sem hafa nú aldrei þótt neitt sérlega kröft-
ugir og þegar ég hafði fullvissað Guðrúnu um að tryggð mín við
málstaðinn væri síður en svo rofin en 500 km ganga væri minni
undirbyggingu algjörlega ofvaxið verkefni þá gekk ég aftur að
matarborðinu og sagöi fjölskyldu minni hlæjandi frá erindi Guð-
rúnar. Elsti drengurinn minn sem þá var 13 ára horfði á mig með-
an ég sagði frá og sagði síðan, já, en mamma þú hefur alltaf sagt
að ef maður vildi breyta heiminum þá yrði maður að gera það
sjálfur. Og fjórum dögum seinna sat ég í flugvél á leiðinni til New
York með spurningu barnsins I huganum — hver á að ganga?
r
Sá sem vill breyta heiminum
verður sjálfur að ganga
Og við Guðrún gengum, við þrömmuðum á bandarísku malbiki
í hita og raka I heilan mánuð. Á leiðinni hlustaði ég á vinkonur
mínar segja vegfarendum og bandarískum friðarhópum frá ótta
sínum við helsprengjuna og að í Sovétríkjunum þar sem þser
höfðu gengið árið áður byggi líka fólk haldið sama óttanum.
Ég hafði hitt aö máli bandaríska ráðamenn sem töldu að hægt
væri að heyja takmarkað kjamorkustríð og vissu ekki eða vildu
ekki vita neitt um áhrif kjarnorkustyrjaldar — og ég hafði líka horft
á bandarískan þingmann verða að leggja frá sér hljóðnemann
vegna þess að tilfinningarnar báru hann orfurliði þegar hann las i
kafla úr bók Jónatans Schelleys, Örlög jarðar.
Kvöld eftir kvöld hafði ég lagst til hvíldar á nýjum stað eftir að
hafa notið gestrisni fólks sem eyddi öllum tíma sínum og kröftum
í að vinna gegn þeim feigöaröflum sem ráða ferðinni og gera að
engu framtíðarsýn barna þeirra og barnabarna. Og eftir því sem
kílómetrarnir urðu fleiri styrktust fætur mínir og mér varð æ Ijós-
ara að spurningunni um það hver ætti að ganga yrði ekki svarað
nema með því að sá sem vill breyta heiminum verður sjálfur að
ganga.
4
i