Vera - 01.09.1989, Blaðsíða 33

Hvernig gekk fundarferðin fyrir sig ? „Við
fórum fyrst í Suðurlandskjördæmi, á Vestfirði
og í Norðurland vestra. Það fóru tvær þingkon-
ur í hvert kjördæmi auk kvennalistakvenna af
svæðinu. Þær sáu um undirbúning fundanna og
skipulögðu vinnustaðaheimsóknir sem voru
trúlega eftir á að hyggja eitt það mikilvægasta í
ferðinni. Reynt var að velja vinnustaði úr ýms-
um greinum atvinnulífsins en við hefðum vilj-
að komast á mun fleiri vinnustaði á hverjum
stað. Við reyndum sérstaklega að kynna okkur
kjör kvenna og fórum helst í fiskvinnsluhús,
saumastofur, prjónastofur, dagvistarheimili,
sjúkrahús og dvalarheimili. Við fórum í vinnu-
staðaheimsóknirnar á daginn en á kvöldin vor-
um við með opna fundi og opið hús. í seinni
lotunni fórum við á Austurland, Vesturland og
Norðurland eystra. Þá eru tvö kjördæmi eftir
sem við höfum reynt að sinna eftir föngum yfir
vetrarmánuðina þar sem vegalengdir eru
styttri. En það hefur verið rætt um að skipu-
leggja fundaferð í Reykjaneskjördæmi á næst-
unni og fundahöld í Reykjavík í vetur.“
Nú fóruð þið víða, sáuð margt og töluðuð við
fjölda fólks hvað situr helst eftir ? , ,Þær kvenna-
listakonur sem tóku þátt í ferðinni ,,græddu“
mikið ef svo má komast að orði. Við höfum séð
margar launatöflur og við vitum hvað tölurnar
merkja, en það er allt önnur upplifun að hitta
á stuttum tíma fólkið eða réttara sagt í flestum
tilfellum konurnar sem eiga ekki annarra kosta
völ en að lifa á lágmarkslaunum. Það er nauð-
synlegt að fólk vakni til vitundar um mátt sam-
stöðunnar og neiti þessum sultarkjörum. En
fólk þarf líka að vakna til vitundar um sitt næsta
umhverfi. Það er vissulega til fólk sem er með-
vitað um umhverfi sitt og skynjar hvaða áhrif
það getur haft á málefni heima fyrir. Það nægir
ekki að það séu fáir sem taka þátt, það verða all-
ir að vera með. Mér finnst reyndar að það sem
við erum að vinna að í Kvennalistanum sé nán-
ast það sama og fólkið á landsbyggðinni er að
vinna að. Ef hægt er að jafna aðstöðu fólks án
tillits til búsetu eins og við viljum jafna stöðu
kynja þá kemur svo margt í kjölfarið. Það er
margt líkt með stöðu fólks á landsbyggðinni og
stöðu kvenna. Þess vegna á barátta okkar og
barátta landsbyggðarfólks samleið. Við viljum
að konur geti valið og þar með talið um bú-
setu.“
Þú fórst á Suðurland og Vesturland hvað eiga
þessi tvö kjördæmi helst sameiginlegt og hvað
var ólíkt ? ,,Það sem var mest sláandi voru
launamálin, þ.e. hin lágu laun kvenna og það
var reyndar sama sagan um allt land. Það er
töluvert atvinnuleysi á ákveðnum stöðum og
það eru fyrst og fremst konurnar sem verða fyr-
ir barðinu á því. Það er greinilegt að fólk hefur
miklar áhyggjur af landbúnaði og sjávarútvegi
og skilur hreinlega ekki hvernig stendur á því
að þessar greinar geti ekki gengið. í landbúnað-
arhéruðunum er sérstaklega mikilvægt að finna
störf fyrir konur. Ef konurnar fara þá verður
upplausn í sveitum landsins. Hvað varðar
vanda landbúnaðarins þá eru konur greinilega
mjög áhugasamar um að finna lausnir þar á.
Þær ræddu t.d. um úrvinnslu hráefnisins og
voru margar tilbúnar að leggja sitt af mörkum
til að bæta þar úr. Atvinnumálin voru sérstak-
lega mikið rædd, það þarf að safna fjölda hug-
mynda það hentar ekki það sama alls staðar.
Það þyrfti að vera til staðar einhver stuðningur
við þá sem vilja nýta nýjar hugmyndir og fara
ótroðnar slóðir.“
Var eitthvað sem kom þér á óvart ? ,,Ég hef
gert töluvert af því að fara á vinnustaði í mínu
kjördæmi Vesturlandi, þannig að ég hafði
ákveðnar hugmyndir. Það kom mér því kannski
ekki á óvart heldur ýtti við mér að heyra konur
segja frá því að þær væru hálfan mánuð að
vinna fyrir húshitun og rafmagni í venjulegu
húsi á Eyrarbakka. Það kom líka að vissu leyti
á óvart að það ríkir nánast þrælahald á íslandi.
Við hittum konur sem lýstu anda og viðhorfum
vinnuveitanda og skilningsleysi á aðstæðum.
Við hittum t.d. konu sem sagðist vera undir
miklum þrýstingi um að taka að sér yfirvinnu
þegar vinnuveitandinn þurfti á að halda burt
séð frá aðstæðum heima fyrir. Honum fannst
ekki skipta máli að börnin biðu heima. Margar
Danfriður Skarphéðlnsdöttir
Skallagaröur — skrúögarður
Borgneslnga — sem konur hafa
rœktaö og gáfu bœnum á 17.
Júní sl. varð fyrir valinu þegar
Inglbjörg Daníelsdóttlr, Snjó-
laug Guömundsdóttir og Kristín
Einarsdóttir boröuðu nestlö sitt.
i
konur höfðu mikið samviskubit, ekki bara
gagnvart börnunum og heimilinu heldur líka
gagnvart vinnustaðnum þ.e. að þær væru að
svíkjast undan því að vinna hið dýrmæta hrá-
efni. Þær fengu að heyra það ef þær sáust á ferli
á götum bæjarins meðan enn var verið að vinna
í fiskinum. Þetta er lýsandi fyrir stöðu kvenna.
Okkur finnst við verða að rækja allar skyldur
okkar til hins ýtrasta. En sem betur fer þá virð-
ast augu sumra vinnuveitenda vera að opnast
fyrir mikilvægi þess að koma til móts við kon-
urnar. f einni fiskvinnslustöð fá konur 75% af
dagheimilisgjaldi greitt, en staðgreiðslan sér
reyndar við því, vegna þess að konurnar verða
að greiða fullan skatt af þessum greiðslum.
Annað dæmi sem mér finnst minna á þrælahald
er frásögn af saumastofu þar sem starfstúlkun-
um var tilkynnt að til þess að það borgaði sig að
reka saumastofuna máttu þær ekki vera lengur
en 26 mínútur að sauma hverja peysu. Þó við
höfum staðið frammi fyrir fólki sem átti í erfið-
leikum þá var ánægjulegt hvað við hittum
margt fólk sem var bjartsýnt, tilbúið að takast á
við vandamálin. Það er mjög mikilvægt að fara
í ferð sem þessa, okkur var alls staðar tekið
opnum örmum við fræddumst mikið á þessum
stutta tíma. Það er síðan okkar að nýta allar þær
upplýsingar sem við öfluðum. Við munum
væntanlega allar eiga auðveldara með að fjalla
um ýmis mál sem tengjast aðstæðum á lands-
byggðinni eftir þessa ferð nú þegar við höfum
frásagnir fólksins sjálfs. Þá á ég ekki síst við ým-
islegt sem tengist félagslegum aðstæðum fólks,
en þar er greinilega víða pottur brotinn. Við
gerðum okkur grein fyrir því að víða væri
slæmt atvinnuástand og að við myndum mæta
töluverðri svartsýni sums staðar, en það vakti
bjartsýni með manni að hitta fólk sem er engin
uppgjafartónn í.“ sagði Danfríður Skarphéð-
insdóttir.
Gert er ráð fyrir að Kvennalistakonur fari aft-
ur af stað í fundaferð um landið í september og
þá er um að gera að fylgjast með auglýsingum
og slást í hópinn.
-SJ
33