Vera - 01.09.1989, Blaðsíða 39

Miriam Shapiro, Jenny Holzer, Ás-
gerður Búadóttir, Nína Tryggva-
dóttir og Lovísa Mattíasdóttir.
(Væntanlega hafið þið heyrt
margra þessara kvenna getið enda
hafa þær þegar öðlast ákveðna at-
hygli fjölmiðla og gagnrýnenda á
Vesturlöndum. Að sjálfsögðu væri
hægt að nefna mun fleiri nöfn ef
við aðeins fengjum að kynnast
þeim.)
Þegar fólk sæi slíkt veggspjald
myndi það án efa segja: „Hvflík
ósvífni. Hvernig er hægt að tala
um ,,nútímalist" án jicss að
nefna á nafn menn eins og Johns,
Warhol eða Rauschenberg". Eða:
„Þetta er kvennalist ekki nútíma-
list.“ En mér er spurn: Hvað gerir
popplistamennina sem í verkum
sínum fást við inntak neyslusam-
félagsins — svo eitthvert dæmi sé
tekið — mikilvægari eða algildari
en t.d. Judy Chicago eða Miriam
Shapiro sem með verkum sínum
vekja upp spurningar um eðli
karlasamfélagsins-viðfangsefni
sem svo sannarlega varðar allan
hinn vestræna heim og meira til.
Engu að síöur leggur Philippe
Seguin, formaður stjórnarnefndar
safnsins í Epinal, mikla áherslu á
það í inngangsorðum að sýningar-
skrá safnsins að einn mikilverð-
asti þátturinn í starfsemi þess sé
að uppfræða og upplýsa. Það
finnst mér jákvætt. Hann segir líka
að ef það sé raunin að mjög fáir
skilji þá list sem framleidd er í dag,
þá sé það vegna þess að almenn-
ingur hafi ekki haft nægan aðgang
að henni, of litlum tíma sé varið í
að uppfræða almenning ... (!) Aft-
ur get ég verið sammála honum,
við þurfum að fá að vita meira.
En lítum nú á þær myndir sem
valdar voru á veggspjöld til að
auglýsa sýninguna. Það voru
gerðar tvær gerðir af veggspjöld-
um. Annað er eftirprentun á súpu-
dósum Warhols sem er vel til
fundið þegar þess er gætt að hann
er mjög þekktur og súpudósirnar
eru myndrænt mjög sterkar. En
hvaða verk annað á sýningunni
gæti verið efniviður í sláandi og
lokkandi auglýsingu? Nú, hvaða
myndefni hefur verið notað til að
selja allt frá bflum til brennivíns,
vélbúnaðar og' veiðarfæra? Kven-
líkaminn að sjálfsögðu! Hundrað
þúsund auglýsendum getur ekki
skjátlast. Myndin á veggspjaldinu
er eftir Berlínarbúann Helrnut
Newton og sýnir háa og granna
konu, í támjóum pinnaskóm ein-
um fata, með stinn og ávöl brjóst
sem standa beint út í loftið — eng-
in þörf á brjóstahaldara þar.
ímyndið ykkur — konur sem jafn-
ast á við þessa eru ekki nema ein
af hverri milljón. Hælaháir skór
hennar setja hana í stellingu þar
sem brjóstin rekast í andlitið á
okkur (þau eru brennipunktur
myndarinnar) en engu að síður
þrýstir hún höndum sínum ör-
væntingarfullt saman yfir kynfær-
um sínum — hvers vegna? Var
henni komið á óvart svona hálf-
berri: ,,Ég var íþann mund að
fara í sturtu og er búin að klceða
mig úr öllu netna skónum“ eða:
,,Ég verð tilbúin á augabragði.
Ég er þegar komin í skóna og ég
á því bara eftir að skella mér í
nœrfötin og kjólinn" eða var það
listamaðurinn sem ákvað þessa
stellingu og vildi með því sýna á
táknrænan hátt misnotkun
kvenna og krampakenndar til-
raunir þeirra til að halda í snefil af
virðingu. Var þetta hugsað sem
kvennapólitísk yfirlýsing eða er
hugsanlegt — og hugleiðið það —
að kynfærin, sem hún hylur svo
vandlega, séu alls ekki kynfæri
konu heldur karls. Kynbreyting að
hluta, væri það ekki óvænt! En
hvað sem listamaðurinn hafði í
huga, þá er það hvorki mjög fersk
eða ný hugmynd að nota nakta
konu í auglýsingu. Hún er fjall-
görnul og það eru ekki kvenna-
pólitískar hvatir sem búa að baki
þessu myndvali á auglýsinga-
spjaldið.
í ljósi alls þessa var það hress-
andi og kom skemmtilega á óvart
að eina konan á sýningunni, Jenny
Holzer sem fædd er í Bandaríkjun-
um, býr til verk sem eru ögrun við
allt vald og sem eru svo kvenna-
pólitísk. Verkið sem hún sýnir er
elektrónísk tafla fyrir skilaboð
(auðvelt að ná til mjög stórs hóps
áhorfenda) og á henni birtast
stuttar setningar eða fullyrðingar
með mismunandi hraða. Þó
femínismi sé ekki það eina sem
hún vill koma til skila, þá verður
inntaki þessara setninga tæpast á
móti mælt: ,,Veitið strákum og
stelþum sama uþþeldi" eða
,,Mœður œttu ekki að fcera svona
tniklar fórnir". Önnur skilaboð
fengu mann til að endurmeta og
draga í efa: ,,Vinna allra er jafn
mikilvœg", ,,Peningar skaþa
stnekk", ,,Það er gott að bregða
sér í geðveiki til að öðlast saman-
burð" og önnur vekja til vitundar:
,,Það styrkir hóþkenndina að út-
rýma þeim setn eru öðruvísi"
eða hvetja til dáða: ,,Á vissum
aldri leysa befðbutidin markmið
hugsjónimar af hólmi".
Ögra — endurmeta — spyrja, en
ekki bara sætta sig við.
Laura Valentino (isg þýddi)
Hvítlaukslæri „a la tnatnma"
Lambalæri 2-2‘A kg
4 hvítlauksrif, skorin eftir endilöngu í þunnar flísar
1 búnt söxuð steinselja
1 msk matarolía
2 tsk rósmarin
salt og hvítur pipar
1. Fjarlægið alla lausa fltu af lærinu. Stingið smá göt í
lærið en haflð götin eins lítil og unnt er og ekki
djúp heldur rétt aðeins undir himnuna.
Stingið hvítlauksflís og steinselju í hvert gat.
2. Nuddið matarolíuna vel inn í lærið og kryddið það
með rósmarin, salti og pipar. Lærið er nú geymt í
stofuhita í 2 klukkutíma en best er þó að geyma
það í kæliskáp yfir nótt.
3. Lærið er nú steikt í 175 gráðu heitum ofni í u.þ.b.
1 */2—2 klukkutíma, snúið lærinu einu sinni eða tvisv-
ar.
Fæst í Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar
39