Vera - 01.02.1991, Blaðsíða 10

tökum hann ekkert á hælkrók. Og
það er eitt sem við verðum helst
að reyna að muna, finnst mér, og
það er að hafa gaman af þessu
brölti. Það skiptir miklu máli."
Þú talar um að ná hlutunum
fram stig af stigi. En trúir þú að
hægt sé að ná fram raunveruleg-
um breytingum á stöðu kvenna
innan allt of langs tíma?
„Já það geri ég. Ég var í
heimsókn í Bandaríkjunum í tæp-
an mánuð nú í haust, ferðaðist
um, hitti marga og skoðaði stofn-
anir og starfsemi. Þeim mun
meira sem ég sá af þessu marg-
breytilega 250 milljón manna
þjóðfélagi og þeim mun meira
sem ég heyrði, þeim mun ljósara
varð mér að það er mögulegt og
ætti að vera leikur einn að koma
upp fyrirmyndarþjóðfélagi á Is-
landi. Mér finnst eiginlega alveg
ófyrirgefanlegt ef við reynum það
ekki. Og við berum öll ábyrgð á
það takist og enginn má skerast
úr Ieik."
Þú talaðir áðan um að Kvenna-
listakonur þyrftu að vera skap-
andi í málflutningi sínum.og hug-
myndum. Þarf hugmyndafræði-
legur grunnur Kvennalistans að
breytast?
„Nei, með þessu er ég ekki að
segja að megingildi hugmynda-
fræði okkar þurfi að breytast í
neinum grundvallaratriðum, en
það þarf stöðugt að endurmeta
hana í ljósi nýrrar lífsreynslu og
mynda nýjar tengingar við fram-
vinduna í samtímanum. Hins
vegar má segja það um málflutn-
ing okkar að þótt góðar vísur séu
sjaldan of oft kveðnar er samt
mjög leiðinlegt að endurtaka sig
mikið og maður vex ekki af því
sjálfur. Það sama gildir um póli-
tíska hreyfingu. Til þess að mál-
flutningur okkar verði virkur þá
þurfum við að sjá nýja fleti og fá
ný sjónarhorn. Pólitísk barátta
verður að vera skapandi."
Og Guðrún tekur dæmi af
sjálfri sér. „Það hefur t.d. átt sér
stað ákveðin þróun innra með
mér í friðarmálum. Hún hefur
orðið vegna þess að ég hef eytt
miklum tíma í að hugsa og tala
um þau mál. Ég hef velt því mjög
mikið fyrir mér hvernig ég geti
sem best komið tilfinningum
mínum, skoðunum og fullvissu
til skila. Jafnframt hefur þróun
þessara mála haldið áfram utan
við mig og hún hefur verið mjög
jákvæð. Einmitt þess vegna get ég
10
„...þaö er mögulegt
og œtti aö vera
leikur einn aö koma
upp fyrirmyndar-
þjóðfélagi ó Islandi.
Mér finnst þaö
eiginlega alveg
ófyrirgefanlegt ef
viö reynum þaö
ekki.“
ekki talað um frið og afvopnun af
sömu tilfinningu og áður - þó ég
geti ennþá gert það af tilfinningu
- en áherslurnar eru aðrar. Ég
verð því að endurhugsa allt sem
ég hef áður sagt út frá gjörbreytt-
um aðstæðum. Stöðug endurnýj-
un er nauðsynleg til að viðhalda
eigin virkni og geta virkjað aðra.
Við verðum líka að átta okkur
á því að það getur orðið kulnun
hjá fólki og hún er t.d. alþekkt hjá
þeim stéttum sem fást við erfið
félagsleg vandamál. En hún ger-
ist mishratt. I heimsókn minni til
Bandaríkjanna hitti ég t.d. mann
„Þó reynsla sé
vissulega dýrmœt
eign þó er líka
óríöandi aö viröa
mikilvœgi reynslu-
leysisin$.“
„Mér finnst ekki
mjög alvarlegt þó
okkur veröi ó
mistök en þaö er
alvarlegt aö geta
ekki lœrt af þeim.
Þaö sýnir dóm-
greindarleysi."
sem hafði unnið á sérdeild fyrir
eyðnisjúklinga í sjö ár og það var
engan bilbug á honum að finna.
Ég spurði hann hvernig hann
hefði komist í gegnum þetta og
haldið bjartsýni og fjaðurmögn-
uðu göngulagi. Hann sagðist ekki
vita það en hélt að það væri
vegna þess að hann hefði alltaf
trúað því að hann hefði betur. Að
það væri hægt að vinna bug á
sjúkdómnum. Besta ráðið gegn
kulnun er hvíld og endurhæfing
— hvíld frá málefninu. Það má
segja að þetta geti verið rök-
semdarfærsla með valddreifingu.
Okkur er mikil nauðsyn sem
hreyfingu að byggja upp reynslu.
Vandinn er hins vegar að finna
raunhæfar leiðir til að nýta
reynslu einstaklinganna fyrir
hreyfinguna eða að miðla henni
til annarra.
Þó reynsla sé vissulega dýr-
mæt eign þá er líka áríðandi að
virða mikilvægi reynsluleysisins.
Það getur verið mjög frjótt því
reynslulaus einstaklingur er ekki
bundinn af sinni eigin fortíð og
hann er í lærdómsstellingum.
Þennan eiginleika er mikilvægt
að varðveita enda er maður aldrei
fullreyndur eða fullnuma."
Ertu með þessu að leggja
áherslu á mikilvægi valddreifing-
ar?
„Ég held að mesti styrkur
Kvennalistans sem hreyfingar
liggi í því að við höfum mörg
andlit, margar raddir og erum
ólíkar. Þó að ákveðin krafa sé um
að sömu konurnar sitji áfram þá
liggur styrkur okkar samt í þessu.
Við verðum því að stunda
skipulega valddreifingu og hún
verður að vera yfirveguð og í
samræmi við eðli hvers starfs eða
hlutverks þannig að hún sé bæði
hverri konu og málstað okkar til
gæfu. Þó að við verðum alltaf að
taka ákveðna áhættu, bæði sem
hreyfing og einstaklingar, þá
stundum við ekki kvenfórnir. Við
viljum ekki setja konur í hlutverk
sem þær ráða ekki við. Engu að
síður er nauðsynlegt að vera
hæfilega djarfar í þessum efnum
því það veit engin kona hvað hún
getur fyrr en hún reynir. Aldrei
hefði mér dottið í hug upp á eigin
spýtur að fara á þing og ég hef
gert mjög margt sem ég hafði ekki
hugmynd um að ég gæti gert. En
það sem er svo mikilvægt er að
efla almennt sjálfstraust kvenna
því þá leysast málin svo mikið af
sjálfu sér. Kvennalistinn er ekki
kominn til að leysa öll mál. Við
erum miklu fremur komnar til að
tryggja að konum standi til boða
lyklar að skránum á öllum þeim
dyrum sem þær þurfa að Ijúka
upp fyrir sjálfum sér."
Regla Kvennalistans um að engin
kona skuli sitja lengur en 4-8 ár á
þingi hefur sætt nokkurri gagn-
rýni innan Kvennalistans sem
utan og þá ekki síst sú fram-
kvæmd hennar að skipta konum
út á miðju kjörtímabili. Guðrún
hefur nú sjálf hætt þingmennsku í
samræmi við þessa reglu. En er
hún sátt við hana?
„Já ég sætti mig við hana og tel
að það sé nauðsynlegt að þing-
menn sitji ekki of lengi. Hins veg-
ar er ég ekki sannfærð um að við
séum búnar að finna réttu leiðina.
En það gerir ekkert til. Við
finnum hana þá bara seinna. Ég
held að það hafi verið skynsam-
legt sem samþykkt var á síðasta
landsfundi að hætta útskipting-
um á miðju kjörtímabili. Mér
finnst ekki mjög alvarlegt þó
okkur verði á einhver mistök en