Vera - 01.03.1995, Blaðsíða 13

Lækpis-
hjálpin
ókeypis
Galina Akbacheva og Valeri Akbachev
Fyrir þremur og hálfu ári flutti Galina Ak-
bacheva frá Moskvu til íslands ásamt eigin-
manni sínum Valeri og tveimur börnum, níu og
ellefu ára. Þau komu hingað fyrst í sumarfríinu
sínu til að heimsækja foreldra Valeris en fað-
ir hans, Boris Akbachev, þjálfaði handboltalið
Vals um átta ára skeið. Og það var kunningi
hans sem útvegaði Valeri vinnu hjá Marel hf.,
en þar vantaði mann til að sjá um rússneska
markaðinn. Valeri er verkfræðingur en Galína
þíanóleikari og kórstjóri, en hún vinnur nú í
þvottahúsinu Fönn. Þeim líkar það vel hér að
þau eru búin að kaupa sér Tbúð í Kópavogin-
um, en Valeri segir reyndar að íbúðakaupin
hafi sérstaka þýðingu fyrir þau, og þau séu dá-
lítið „kreisí“ á því sviði, vegna þess að til
skamms tíma var erfitt fyrir Rússa að eignast
íbúðir. Börnin eru í Kársnesskóla og tala ís-
lenskuna eins og innfædd. Þótt foreldrar
Valeris séu nú farnir úr landi eru ættingjar
ekki langt undan því bróðir hans, Mikhael,
hefur nú tekið við þjálfarastarfinu hjá Val.
„Við höfum ekki fundið mikiö fyrir ári fjöl-
skyldunnar," segir Galina, „en mér finnst
mjög nauðsynlegt að láta fólk vita hvað sterk-
ar fjölskyldur eru mikilvægar, þannig er það í
Rússlandi, þar er mjög gott að eiga sterka fjöl-
skyldu."
„Mér finnst frekar lítið hafa verið talað um
fjölskylduna hér á íslandi," segir Valeri, „það
hefur lltið verið fjallað um hana í sjónvarpinu
þannig að ég hef mínar upplýsingar um ár fjöl-
skyldunnar frá öðrum löndum. Ég ferðast mik-
ið vegna starfsins og hef því fylgst talsvert
meö erlendum fjölmiðlum. Ég held að Evróþu-
þjóðirnar hafi gert miklu minna úr þessu ári en
Bandarikjamenn því það sem ég man best eft-
ir af umfjöllunum í fjölmiðlum er sjónvarps-
þáttur um fjölskylduna sem ég sá T Bandaríkj-
unum. Annars finnst okkur svolítið skrýtið
hvernig stofnað ertil fjölskyldu hér á landi þvT
það er lögð miklu meiri áhersla á hjónaband-
ið T Rússlandi. Ef fólk ætlar aö vera saman
giftir það sig fyrst og fer síðan að búa saman,
öfugt við það sem hér gerist."
AFAR OG ÖMMUR - MINKAR OG TÓFUR
„Frá því í maí 1991 koma til dæmis aldr-
aöir foreldrar uppkomnum börnum sínum
lagalega ekkert við. Þeir eiga iögvarinn
rétt til heimaþjónustu sveitarfélagsins en
engan til barna sinna. Samkvæmt gild-
andi lögum um íslensk börn koma þau
öfum sínum og ömmum lagalega ekki
frekar viö heldur en minkum og tófum,
og þaö eins þó afar og ömmur sannan-
lega sinni þeim jafnvel meira en foreldr-
arnir. Þögn laga flytur stundum boöskap.
í þessu tilviki þann aö viö kjósum aö láta
þessi tengsl fjölskyldumeölima - sem í
reynd eru mikilvæg og eftirsóknarverö -
liggja lagalega milli hluta, viö kjósum aö
styöja þau hvorki né styrkja meö lögum á
neinn hátt. “
(Úr grein Jóns Bjömssonar í ritinu: Fjölskyldan
uppspretta lífsgilda, Félagsmálaráöuneytið 1994.)
Ókeypis morgunmatur
„Ég held að það mætti gera meira fýrir barna-
fjölskyldur," segir Galina, „hér eru bamabæt-
ur t.d. mjög lágar miðað við þaö sem gerist í
Rússlandi og þar er læknishjálþin ókeypis fyr-
ir alla. Fæðingarorlofið er líka lengra, konur fá
greidd laun frá ríkinu í eitt ár og geta verið í
launalausu leyfi í tvö ár I viðbót, þannig að
starfinu er haldið fyrir þær í þrjú ár. Leikskól-
arnir eru líka miklu ódýrari þar og tónlistar-
skólarnir líka. Annað sem var ágætt í Rúss-
landi var það að þar fá börnin ókeypis
morgunmat í skólanum. Annars er erfitt að
bera þessi tvö lönd saman því það er að verða
dýrara að lifa T Rússlandi en áður var. Mér
fannst þó mjög gott að þar gátu börnin veriö á
skóladagheimili eftir skóla þar sem þeim var
hjálpað með heimanámið. Þessi þjónusta
kostaði ekkert en það þurfti að borga fyrir
matinn. Mérfinnst þó betra að vera með börn
hér á íslandi vegna þess að ég er ekki eins
hrædd um þau. Moskva er svo mikil stórborg
að það er ekki óhætt að leyfa börnum einum
út, við þurftum aö fylgja þeim í skólann og
sækja þau og mér fannst ég alltaf þurfa að
halda fast í þau.“
íslenskir karlmenn duglegri
Galina og Valeri kunna vel við sig á íslandi.
Þau vilja vera nálægt náttúrunni og reyna því
að ferðast um landið á sumrin. Þau fara oft
upp í Heiðmörk þar sem þau tTna sveþpi og
blaðakonan rak upp stór augu þegar Galina
sýndi henni Heiðmerkursveþpina, annars veg-
ar niðursoðna í krukku og hins vegar þurrkaða
í stórum stamþi. Samræöurnar beinast
ósjálfrátt að matargerð og Valeri bendir á að
fólk sem kemur hingað frá öðrum löndum geti
lagt ýmislegt til samfélagsins, t.d. auðgað
matarmenninguna. Blaðakonan smakkar á
rússneskri rúllutertu með súrsætu ávaxta-
mauki og er sammála. Og svo tölum við meira
um landið og lífiö.
„Trén í Heiðmörk minna mig á Rússland,"
segir Valeri og brosir dreyminn á svip. „Við för-
um líka oft T Öskjuhlíðina og stundum í lautar-
ferðir til Þingvalla. Við leggjum áherslu á það
að fjölskyldan sé saman í fristundunum og
mér finnst mjög undarlegt að heyra vinnufé-
laga mína tala um að þeir verði með börnin á
laugardaginn en fái svo „frí“ á sunnudaginn
og þá verði konan með þau. Annars er staða
konunnar allt önnur hér en í Rússlandi."
„Já," segir Galina, „líf kvenna er allt öðru
vísi hér. Rússneskar konur gera allt. Þær
þurfa að fara á marga staði til að kaupa mat,
vinna fullan vinnudag utan heimilis og vinna
svo öll heimilisstörfin. Karlarnir taka engan
þátt í þeim. Mér sýnist líf Tslenskra kvenna
mun auðveldara að þessu leyti því íslenskir
karlmenn taka miklu meiri þáttí því sem gera
þarf.“
„Núúú," segir blaðakonan og hvessir aug-
un á Valeri.
„Ég er ekki þannig," segir hann afsakandi
og bætir við, „við gerum allt saman hvort sem
það er að ryksuga eða fara í bíó."
Og Galina kinkar kolli til merkis um það að
eiginmaðurinn segi satt.
Viötöl: Sonja B. Jónsdóttir
LJósmyndir: bára
ár fjölskyld nnar