Vera - 01.03.1995, Page 32

kfflmr og kosningar
málum þar sem eitt meginmarkmiðið var að
tryggja að sérhver einstaklingur hefði tæki-
færi til að leita sér lögfræðiþjónustu án til-
litstil efnahags. Ekki var mæltfyrirtillögunni
og hún því ekki rædd á þinginu. Anna Ólafs-
dóttir Björnsson bar í tvígang fram fyrirsþurn
varöandi þýöingu á „Skýrslu Sameinuðu
þjóðanna um stöðu kvenna í heiminum
1970-1990“. í fýrra skiþtið varö utanrikis-
ráðherra fyrir svörum en í síðara skiþtið var
sþurningunni beint til félagsmálaráöherra
sem svaraði munnlega. Svavar Gestsson,
þingmaöur Alþýðubandalags, bar svo fram
fyrirsþurn til sama ráðherra um „Staðfest-
ingu alþjóðasamþykktar um jafnrétti karla
og kvenna" og blönduðu bæöi Anna Ólafs-
dóttir Björnsson og Guðrún J. Halldórsdóttir
sér í umræðurnar sem fýlgdu í kjölfarið.
Ingibjörg Sólrún lýsti þeirri skoðun sinni
að engin kona ætti að missa laun við að
fara i fæöingarorlof en virtist fremur svart-
sýn á að ríkisstjórnin legöi fljótlega fram
frumvarp um þetta efni, sem varð og raun-
in, því enn bólar ekkert á því frumvarpi.
Kvennapólitík
Ef fyrrgreind efnisflokkun Alþingistíðinda er
höfð aö leiðarljósi virðast fá mál er varöa
konur rædd á hinu háa Alþingi. Við nánari at-
hugun kemur hins vegar í Ijós að undir yfir-
skriftina „Konur" vantar fjölmörg mál, eða
hvar ætti til dæmis umræða um Fæðingar-
heimili Reykjavíkur betur heima? Skilgrein-
ingin á svokölluðum „kvennamálum" vefst
reyndar fyrir fleirum en þeim sem slá inn á
tölvur þingsins. Trúlega eru allir sammála
um að réttur kvenna til launa í fæðingaror-
lofi sé hagsmunamál sem varði konur fyrst
og fremst. Lög um fæðingarorlof gera hins
vegar ráð fyrir þeim möguleika að feður geti
tekið sér launað leyfi til að sinna börnum
sínum og því deginum Ijósara að lögin eiga
að þjóna báöum kynjum en ekki sérhags-
munum kvenna. En hvaða mál eru hags-
munamál kvenna og hvernig útlistum við
kvennaþólitík? Þaö þykir eölilegt aö konur
beiti sér í málum sem varða Ijölskylduna
sérstaklega og því þykja félags-, heilbrigðis-
og menntamál sérlega kvenlegir málaflokk-
ar. Þetta eru hin svokölluðu „mjúku mál"
sem er ákaflega undarleg nafngift þegar til-
lit er tekið til þess að um er aö ræöa
stærstu útgjaldaliði fjárlaga. Umræða um
þessa málaflokka helst líka mjög í hendur
við umræður um fjárlög en eins og alþjóð er
kunnugt var niðurskurður í heilbrigðismálum
Kristín Ástgeirsdóttir
einmitt eitt helsta
ágreiningsmál
stjórnar og stjórnar-
andstöðu á yfir-
standandi kjörtíma-
bili. Frumvarþ
ríkisstjórnarinnar
um breytingar á lög-
um um Lánasjóð ts-
lenskra náms-
manna, sem var
lagt fram í desem-
ber 1991, varð líka
tilefni deilna. í um-
fjöllun um frumvarp-
íð bentu Kvenna-
listakonur réttilega á að ýmis ákvæði, bæði
varðandi veitingu lána og þá ekki síður end-
urgreiðslu þeirra, kæmu sér sérstaklega illa
fýrir konur því eins og kannanir á launaþró-
un sýna er háskóla- og framhaldsmenntun
engin trygging fyrir betri launum. Gildir einu
hvort um heföbundin kvennastörf er að
ræða eöa ekki því eins og áður var vikið að
fá konur og karlar ekki nærri alltaf sömu
laun fyrir sömu vinnu. Þrátt fyrir andstöðu
minnihlutans tókst ekki að koma í veg fyrir
lögfestingu frumvarpsins þann 15. maí
1992 en strax sama haust lögðu þingkonur
Kvennalistans fram breytingarfrumvarp þar
sem gert var ráð fyrir að ef reglur um úthlut-
un námslána breyttust á þeim tíma sem
námsmaður væri í námi gæti hann valið
milli þess að taka lán samkvæmt nýju regl-
unum eða þeim sem giltu þegar hann hóf
nám sitt. Þessar breytingar hefðu oröið
mjög til bóta en því miöur var frumvarþ þetta
eitt af þeim fjölmörgu sem dagaði uppi t
nefnd. En aftur að kvennapólitíkinni sem er
svo erfitt að skilgreina. Ef allar bækur skrif-
aðar af konum eru kvennabókmenntir mætti
ætla aö öll mál sem konur flytja á þingi væru
kvennaþólitísk mál, en svo er auðvitað ekki.
Og þá erum við kannski komin aö kjarna
málsins; kvennapólitík er ekki síöur spurn-
ing um afstööu en málefni. Það að reka
kvennapólitík hlýtur þvt aö felast í þvt aö
leggja sérstaka áherslu á hagsmunamál
kvenna. BreytingatiIlögur Kvennalistakvenna
á prlagafrumvarpi ársins 1992 eru einmitt
t þeim anda. í fyrsta lagi lögðu þær til breyt-
ingatillögu varðandi Byggðastofnun sem átti
að tryggja að 50 milljónir króna yrðu sérstak-
lega ætlaðarí atvinnuþróun kvenna á lands-
byggðinni. í hinum breytingatillögunum fólst
hækkun flárframlaga til Kvennasögusafns-
ins, UNIFEM (Hjálparstarfs Sameinuðu þjóð-
anna fyrir konur í þróunarlöndunum),
Kvennaathvarfsins, Stígamóta og Fæðingar-
heimilis Reykjavíkur.
Ári síðar, eða þegarfjárlagafrumvarþ fyrir
1993 var til umræðu, báru Kvennalistakon-
ur enn fram breytingati11ögur sem gengu út á
að auka framlög til UNIFEM, Kvennaat-
hvarfsins og Stígamóta. Auk þess lögðu
þær til að undir þá grein fjárlaganna sem
snertir Háskóla íslands kæmi nýr liöur,
Það þykir eðlilegt aö konur beiti sér í mál-
um sem varða fjölskylduna sérstaklega og
þvi þykja félags-, heilbrigöis- og menntamál
sérlega kvenlegir málaflokkar.
Þetta eru hin svokölluðu „mjúku mál“ sem
er ákaflega undarleg nafngift þegar tillit er
tekið til þess aö um er að ræða stærstu
útgjaldaliði fjárlaga.
„Kvennarannsóknir", en samkvæmt tillög-
unni áttu 3 milljónir króna að fara T það verk-
efni. Breytingatillaga um aukin framlög til
Kennaraháskóla íslands var einnig lögð
v ra
er tímarit fyrir allar konur
Áskriftarsíminn er 22188
Hringið núna
og fáið blaöið sent um hæl
Athugið að áskrifendur fá
afslátt ef þeir greiöa með korti