Ritmennt - 01.01.2001, Blaðsíða 144

Ritmennt - 01.01.2001, Blaðsíða 144
INGI SIGURÐSSON RITMENNT ment in Iceland was somewhat later than in most other European countries. According to tradition, the Age of Enlightenment in Iceland is regarded as spanning the period from the mid eighteenth century to c. 1830. Certainly there was a significant change after 1830 in that the Icelanders' struggle for increased self-govern- ment began and the prevalent conception of the Danes' rule of Iceland in past centuries changed. But in many ways there was continuity in the attitudes of the Icelanders, inter alia, because of the strong influence of international intellectual currents which are closely connected with the Enlightenment. Some of these connections are more marked from c. 1870 onwards than they were in the period from c. 1830 to c. 1870. It is argued here that when the influence of the En- lightenment in Iceland is estimated it is essen- tial to look beyond c. 1830. The links between the ideology of the Icelanders of the Age of En- lightenment and their ideology in the late nine- teenth century and the early twentieth century are manifold. The connection is very clear as regards the publication of books that were intended for the education of the general public. Emphasis on education in this form is one of the key features of the Enlightenment. To a certain extent the publishing activities of the Icelanders in the Age of Enlightenment were looked upon as a model in the late nineteenth century and the early twentieth century. The efforts of the Icelanders in the Age of Enlightenment in this field were spoken approvingly of by Icelanders in the later period. Certain significant Icelandic writers in the Age of Enlightenment emphasized the im- portance of reading societies and libraries for making instructive books available to the gen- eral public. These ideas only became a reality to a limited extent in their time. However, in the late nineteenth century and the early twentieth century reading societies and libraries accessible to the general public were founded on a large scale in Iceland, and the ideology behind this activity was very much in the Enlightenment mould. The emphasis on the importance of instructive books can be seen in the prefaces of many works intended for the education of the general public that were published in this period. It is remarkable that even though schools were founded in Iceland on a considerable scale then, the emphasis on publishing books for the instruction of the general public did not become less marked. Ideas of the advance of mankind were not unknown before the Age of Enlightenment, but the emphasis on progress - the idea that progress is possible and that mankind can improve itself - is a key theme in the ideology of the Enlighten- ment and some of the intellectual currents that to a certain extent are derived from it. In the Age of Enlightenment, progress was often used as a yardstick by which developments in history were measured. This is clearly seen in the writ- ings of various Icelanders. The same emphasis on progress is very evident in the writings of Icelanders in the late nineteenth century and the early twentieth century. While there is a differ- ent emphasis in the nationalistic views of the Icelanders in the Age of Enlightenment on the one hand and in the late nineteenth century and the early twentieth century on the other hand, an emphasis on progress links nationalistic views in the two periods, the influence of Ro- manticism notwithstanding. Fascination with the development of the natural sciences and technology is a basic fea- ture of the Enlightenment, and it is very evident in the writings of Icelanders at the time. Similar views were very prominent in the writings of Icelanders in the later period. The influence of the so-called new or liberal theology, as it was also called, was very notice- able within the Icelandic Lutheran Church in the first few decades of the twentieth century. While this ideology developed in the nineteenth century, especially in Germany, many of its basic features were derived from theology con- nected with the Enlightenment. In various other fields there are clear links between ideology that was prominent among the Icelanders in the Age of the Enlightenment and 140
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168

x

Ritmennt

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ritmennt
https://timarit.is/publication/859

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.