Freyr - 01.09.1947, Qupperneq 17

FRE YR
275
en árangur þeirra er ekki kominn almenn-
ingi fyrir sjónir enn.
Þá er þa'ö auðsætt, að gefa verður gaum
gerð þaksins, og tryggja að sem minnst
tapist af hita í gegnum það. Sé hey eða
hálmur geymt yfir peningshúsum á lofti,
eins og algengt er erlendis, þarf ekki að
hafa sérstakar áhyggjur vegna hitataps á
meðan þykkt heylagsins er 1 m eða meira.
Þegar svo þykkt lag er yfir, er engin hætta
á að gufa þéttist innan á þaki (lofti). Þak,
sem er þannig gert, að einangrun er úr
torfi og þykku lagi af heyi (50—100 cm),
mun jafnan reynast gott þak.
Tölurnar frá sænsku rannsóknunum
sýndu, að um þriðjungur hitans smaug í
gegnum þakið. Það er ekki tilætlunin, því
að hitinn á að fara í gegnum strompinn
á þakinu.
Þá eru það gluggarnir. í norðanverðri
Svíþjóð hafa tvöfaldir gluggar verið not-
aðir í öllum húsum um langt skeið, og nú
er ekki reist nokkur bygging þar í landi,
sem lán er veitt til eða að öðru leyti nýt-
ur opinberrar íhlutunar á einn eða annan
hátt, nema gluggar séu tvöfaldir.
Þrátt fyrir það er þó hætta á, að gufa
geti þétzt á gluggum og að vatn geti runn-
ið niður í gluggakistu, en til þess að hindra
að það staðnæmist þar, er höfð glufa í
milli gluggakistu og ramma. Streymir þar
inn hreint loft og hindrar myndun döggvar
á rúðum.
Þá eru gerðar kröfur til þess, að allar
hurðir séu tvöfaldar, venjulega gerðar úr
borðviði með loftholi á milli, sem fyllt er
með sagi. í köldustu hlutum landsins er
þetta þó ekki nóg. Þar eru því notaðir
feldir eða flekar, sem skotið er fyrir glugga
innanvert, á vetrum þegar kaldast er.
Og svo eru það veggirnir, sem um er rætt.
Það er sérstaklega tekið fram, að þeir ráði
mestu um endingu byggingarinnar af því
að þeir bera þakið, og ekkert stoðar að
þakið sé óbilandi ef veggirnir molna og
hrynja og geta ekki borið það.
Greint er frá því, að það geti orðið allt
of dýrt, ef ekki er tekið tillit til ending-
arinnar.
Umræddar rannsóknir hafa gefið til-
efni til, að nú eru sett fyrirmæli um, að
þegar um byggingu peningshúsa er að
ræða, sem hita á upp með líkamshita
skepnanna einvörðungu, þá sé bezt að haga
veggjagerð þannig, að innst sé lag. sem
auðvelt er að halda hreinu og þrifalegu,
og sá veggur verður að hafa mikið burðar-
þol, því að hann ber þakið. Þá komi efni,
sem leiðir illa hita — er gott einangrunar-
efni — og yzt er svo veggur, sem votviðrin
geta ekki unnið á né regnið þrengt sér
inn í. Þegar þannig er búið að verja ein-
angrunarefnið í miðju veggsins fyrir raka,
bæði að utan og innan frá, þá er um að
ræða góðan vegg og hlýjan, og þá er hægt
að hafa víðan stromp á húsi, er loftræstir
vel, og með loftinu, er fer út um stromp-
inn fer megin þeirrar gufu, sem er í and-
rúmsloftinu. Þá leið á hún að fara og ekki
inn í veggina eða þakið, þar sem hún veld-
ur eyðileggingu byggingarinnar. Það er
mjög mikils vert, að menn öðlist skilning
á því, að ending peningshúsanna — og þá
sérstaklega fjósanna — er mjög háð því,
að loftræstingin sé í lagi, að fúla loftið,
rakaþrungna, fari út um strompinn og að
hægt sé að hafa vald á því hve ört út-
streymi þess er.
Flestar gamlar og nýjar byggingar, sem
vanrækt hefir verið að loftræsta, bera þess
glögg einkenni. Steyptir veggir molna of-
an frá og niður eftir, verða skellóttir og
skrámaðir og endast illa. Þetta gildir ekki
aðeins á þeim slóðum, sem nefndar rann-