Dagblaðið Vísir - DV - 03.05.2005, Blaðsíða 33

DV Menning
ÞRIÐJUDAGUR 3. MAÍ2005 33
12tónarmeð
Dotshop.se
Dotshop.se segja þeir félagar í.l 2
tónum vera framsækið dreifingar-
fyrirtæki með aðsetur sitt í Svíþjóð.
Það hefurmargar skemmtilegar út-
gáfur á sínum snærum og nýlega
gerðu 12 Tónarsamning við Dot um
dreifmgu á Norðurlöndum. Þá
munu 12 tónar dreifa efni Dot hér á
landi. Meðal þeirra útgáfufyrirtækja
sem Dot sinnir og 12 Tónar koma til
með að dreifa nýju efni frá á næstu
tveimurvikum eru:Acuarela Discos,
Badman, Leaf, Paw Tracks, SYR,
Tomlab, Type, Very Friendly, Fire
Records og Young God.
Meðal fyrstu verka sem verða í
boði er Flandwriting eftir Khonnor,
sautján ára snilling: Gítarveggirí
bland við rafpúlsa og fallegar meló-
díur; The Books með LostAnd Safe:
Hefðbundin strengjahljóðfæri (selló,
gítarar og mandólín), píanó og
trommur blandast hljóðsmölum og
tölvum á undraverðan hátt á sama
tima sem svalur söngurinn svífur
ijúft um. Hrikalega töfrandi í alla
staði enda hafa gagnrýnendur varla
haldið vatni yfir þessari yndislegu
plötu.
Þá eru væntanlegar frá Xiu Xiu
tvær snilldar skífur; Knife Play og
Fabulous Muscles en hún var ofar-
lega i vali bestu plötu ársins 2004
hjá mörgum tónlistarspámannin-
um. Knife Play er eldra verk og fyrsta
plata Xiu Xiu hjá Tomlab. Þarfvarla
að kynna það fyrir neinum sem
fylgist með neðanjarðarrokki.
Björk á Menningarverðlaunum DV
Heill her
af Björk
í gær kom út diskur sem Björk
safnaði efni til og gefinn er út til
styrktar Barnahjálpar Sameinuðu
þjóðanna og hefur þegar verið
dreift í verslanir hérá landi og víðar
um heim. I kjölfar hamfaranna í
Aslu ákvað Björk að setja saman
safn afútgáfum annarra á lagi sínu,
Army ofMe. Það er þvf heill her sem
hún kallarsaman og nú nærákall
hennar til þín lesandi góður.
„Hér er að finna endurhljóðbland-
anirsem flæddu inn á vefsíðuna
mína fyrir tilstilli skapandi náttúru-
afla. Ég beindi svo þessum jákvæðu
bylgjum til barna sem liðu þjáning-
ar þegar þau urðu fyrir flóðbylgju
eyðileggjandi náttúruafla, “ skrifar
Björk. Diskurinn hefur að geyma
tuttugu lög frá ýmsum löndum og
er eitt tillegg héðan með remixi Dr.
Gunna.
Allur ágóði afsölu rennur til neyð-
araðstoðar Barnahjálparinnar um
heiminn, þar sem stofnunin aðstoð-
ar börn sem hafa lent Ihættu líkt og
börnin á hamfarasvæðunum íAsíu.
Allir sem að verkefninu koma, frá
listamönnunum til framleiðenda
gefa vinnu sína. Smekkleysa gefur
útdiskinn hér á íslandi. Hægt er að
styrkja UNICEF með því að gerast
heimsforeldri og bæta þannig líf
barna sem líða skort. Hringið í síma
575-1520 eða skráið ykkur á
www.unicef.is. Diskinn má kaupa
beint frá útgáfufyrirtæki Bjarkar á
vefsíðunniwww.onelittleshop.com,
og hámarka þannig framlagið til
UNICEF.
Um þessar mundir er haldið hátíðlegt 50 ára afmæli Kópavogs og af því tilefni
verða í Salnum um miðjan mánuð tvennir tónleikar þar sem Jónas Ingimundar-
son verður við hljómborðið, en hann var helsti hvatamaður þess að Salurinn var
reistur. Jónas sendi frá sér endurminningar í fyrra og fylgdu tveir geisladiskar
með leik hans. Sigurður Þór Guðjónsson tekur rit og hljóðrit til skoðunar.
Jónas Ingimundarson leikur
Beethoven betur en aðrir íslenskir
píanóleikarar að mati gagnrýnand-
ans. Leíkur hans í konsertinum er
sérstaklega heiðríkur en jafnframt
fallega ljóðrænn og viðkyæmur.
Hann laðar einnig fram þá karl-
mennsku og það jafnaðargeð sem
Beethoven varðveitti ávallt í tónlist
sinni hvað sem öllum skapsveiflum
hans leið. Hljómsveitin leikur líka
ágætlega.
Sónatan er þó jafnvel enn betur
spiluð og þar kemur fram bæði ögun
og fágun. í hæga kaflanum, sorg-
armarsinum fræga, túlkar Jónas
sorgina með óvenjulega syngjandi
tóni en jafnframt þeirri æðrulausu
bjartsýni og lífskrafti sem Beethoven
einum var lagið í sorg jafnt sem
gleði. Lokakaflinn hefði hins vegar
mátt vera leikinn af meira sindrandi
snerpu. í heild er flutningur sónöt-
unnar mjög í anda Beethovens: út-
hugsaður, þéttur, viðkvæmur, hetju-
legur og einstaklega mannlegur og
djúpur.
Bach, Shubert og Brahms
Andleg kyrrð og friður einkennir
flutninginn á sálmaforleikjum
Bachs. Sfðustu píanólög Schuberts,
þessi myrka, dularfuUa og óþreyju-
fulla tónlist sem er svo átakanlega
fögur, eru spiluð af miklu næmi og
tilfinningu fyrir sérkennum þessa
snillings í hljómum og línum. Söng-
urinn í leiknum er yndislegur. En
angistarfull ástríðan sem gýs upp
öðru hverju í lögunum mætti vera
öllu viiltari.
Brahmskonsertinn er leikinn af
miklum krafti svo hin grandvara tign
og alvara sem býr í þessu stórkost-
lega og margbrotna verki nýtur sín
vel en einnig óvæntur frískleiki sem
ekki er oft að heyra þegar menn
spila Brahms. Rómantík hæga kafl-
ans hljómar til að mynda allt
öðruvfsi en venjulega. Ekkert er þar
þunglamalegt og ábúðarmikið held-
ur frísklegt en samt glitrandi og inni-
legt. Rífandi gangur er svo á
lokakaflanum. Hjómsveitarleikur-
inn er yfirleitt mjúkur og mildur en
ofurlítill óhreinleiki gægist fram í
lúðrabæstri.
Minningar
Bókin sjálf er mjög læsileg og oft
bráðskemmtileg. Skrásetjari heldur
sér smekklega til hlés en lætur sögu-
mann tala. Jónasi er lagið að segja
frá tilviljanakenndum smáatvikum
Á vængjum
söngsins sem
Gylfi Gröndal
hefur skráð
eftir frásögn
Jónasar Ingi-
mundarsonar
pianóleikara.
Tveir geisla-
diskar fylgja: Þrir sálmaforleikir
eftir Bach, pianókonsert nr. 3
og sónata op. 26 eftir Beet-
hoven, þrjú pianólög eftir
Schubert og píanókonsert nr. 1
eftir Brahms.
Sinfóníuhljómsveit íslands und-
ir stjórn Páls P. Pálssonar og
Thomas Baldner (Brahms).
JPV-útgáfa 2004
Verð: 4980 kr.
Tónlist/
Bókmenntir
þannig að þær verða eins og spegil-
mynd af mannlífinu sem er svo óút-
reiknanlegt og leyndardómsfullt.
Lýsing hans á bernsku sinni er skýr
um ytri atburði og ýmsar persónur
og listilega kemur firam hve leið hans
að tónlistinni var óvenjuleg. Hann
hefði allt eins getað orðið fiskmats-
maður.
Námsferillinn er ágætlega dreg-
inn fram og brugðið upp ljóslif-
andi myndum af kennurum og
frægum tónlistarmönnum sem
Jónas heyrði leika á tónleikum og
ýmsar merkilegar athugasemdir
um tónlist koma þar fram. Hins
vegar dofnar frásögnin nokkuð í
heild þegar segir frá afrekum
Jónasar eftir námsárin þótt þar
séu einnig ágætir sprettir. Og
verulega fróðlegur er sá hluti.
Mótunarþættir
Jónas birtist sem gríðarlega orku-
mikill maður sem lætur sér fátt fyrir
brjósti brenna og það er eflaust svo.
En er það ekki bara hálfur maður-
inn?
Hann tæpir á ósamlyndi foreldra
sinna og segir að það hafi verið sér
„næstum óbærilegt“. Ekkert nánar
er þó um þá óbærilegu angist.
Einnig er drepið á þá sorg og gleði
sem Jónas telur hafa mótað lista-
mennseðli sitt í bernsku og komi
fram í leik hans. Ekki er sagt nánar
frá þessari mótun og reyndar ber lít-
ið á sorg í bókinni.
Lítillega er vikið að alvarlegum
veikindum. Hvernig er það annars
fyrir mann sem aldrei hefur orðið
misdægurt að veikjast af hættuleg-
um sjúkdómi? Það hlýtur að vera
mikið söguefni er gæti varpað ljósi á
mannlegt hlutskipti á óvissri h'fstíð.
Ýjað er að skorti á sjálfstrausti en
ekki farið nánar út í það.
Átakalaust líf
Ekki er heldur að sjá að Jónas hafi
nokkru sinni átt í neins konar átök-
um við umhverfi sitt, ekki einhveiju
ómerkilegu þrasi, heldur þroskandi
glímu við það sem óhjákvæmilega
fylgir mannlegum samskiptum og
listinni þegar um afburðamenn er
að ræða. Allt virðst slétt og fellt í
þessum efnum. Það er ekki sannfær-
andi um mann eins og Jónas.
Þá er furðu htið rætt um glímu
hans sjálfs við hst sina en frábær
póstur er um söngvara. Gaman
hefði einmitt verið að ffæðast meira
um viðhorf Jónasar til þeirra tón-
skálda sem hann hefur mest leikið
því lýsingar hans á túlkun ýmissa
píanóleikara búa yfir miklu innsæi
og næmi. Hann hefði til dæmis sjálf-
ur átt að fjalla um tónverkin sem eru
á diskunum.
Dulinn innri maður
Sýn bókarinnar er óneitanlega
nokkuð þröng. Hún fer varla út fyrir
tónlistina. Lítið sem ekkert er vikið
að almennum málum, svo sem
stjórnmálum eða lífsviðhorfum.
Undir lokin játar sögumaður trú
sína á guð en lætur þó annan tala
fyrir sig að mestu leyti. Það er nokk-
uð dæmigert um það hvað Jónas
dylur vandlega það sem er merki-
legast um hvern einstakling; innri
maður hans, hugsanir og tilfinning-
ar.
Þegar um er að ræða mann af
gerð Jónasar skiptir sá innri maður
meira máh en ýtarlegar lýsingar á
ytra hstferh þótt slíkar frásagnir séu
góðra gjalda verðar. Jónas segist
reyndar eiga „margt ósagt" og gefið
er í skyn að hugsanlega verði seinna
frá því greint. Við skulum vona að
svo verði og þetta sé því aðeins góð-
ur forleikur að öðru og meira.
SigurðurÞór Guðjónsson
Þekktur þýskur myndlistarmaður í samstarfi við Kling & Bang
á Listahátíð
Bokkaskapur í íslensku landslagi
Hinn þekkti þýski myndlistar-
maður John Bock hefur dvalið hér á
landi í tíu daga við tökur á nýjustu
mynd sinni sem verður kölluð Skip-
holt. Er hún öll tekin á íslandi.
Myndin verður fnrmsýnd á opnun-
ardegi Listahátíðar í Reykjavík þann
14. maí en þá verður einnig opnuð
sýning á verkum þessa þekkta hsta-
manns í Kling & Bang á Laugavegi
23. Eftir sýninguna hér á landi, verð-
ur samstarfsverkefnið sýnt á Feneyj-
arbíenalnum og fer þaðan á fleiri
sýningarstaði erlendis.
Þátttaka Kling & Bang er með
óvenjulegum hætti því aðstandend-
ur gallerísins leika í myndinni og
vinna hana og verkin í samvinnu við
hstamanninn. Tökur fóru fram vítt
og breytt mn landið, iim í íshelh,
upp á jöklum, út á sjó og yfir hraun
og sanda. Myndin lýsir tímalausu
ferðalagi manns sem er í senn vís-
indamaður, listamaður og land-
könnuðm.
Þýski myndlistarmaðurinn John
Bock býr í Berhri. Verkum hans er
einfaldlega ekki hægt að lýsa né
flokka með fag- og fræðiorðum
samtímalistar, þar sem list hans er
fýrir utan hefðbundna fagmfræði og
handan hugtaka sem venjulega eru
notuð í málskrúði þeirra sem um
myndhst fjalla. í verkum hans teng-
ist gjömingur við skúlptúr, innsetn-
ingar við ljósmyndir, skriftir við leik-
hús og vídeó við ú'sku og skapar
þannig þverfaglegan hræring sem
virðist aldrei fúhgerðm og verðm
aðeins skynjaðm í augnablik áðm
en hann umbreytist enn og aftm í
eitthvað allt annað.