Símablaðið - 01.01.1947, Qupperneq 35

S 1 M A B L A Ð I Ð
1 r>
ungur fullhugi byggt hér bæ og. bundiö
framtíðarvonir sínar og . sinna viö þetta
hrjóstuga heiöarland, barist vonlausri
ijaráttu, lagt heilsu og krafta i sölurnar,
en oröiS undir í viðureigninni við ill örlög.
Viö reyndum aö gera okkur ljósa sögu
þessarra rústa; sögu þeirra sem áttu lífs'-
afkomu sína undir duttlungum dularfullrar
náttúrunnar. Ef til vill engu ómerkari
sögu, en þær sem eru skráðar og dáðar
sein hámark íslenzkrar þolinmæði og
þrautseigju.
Við létum hugann reika um huldusló'ðir
liðins tíma. Óveðrið dundi á tjaldinu og
það var komið svarta myrkur. Svefnhöfg:
var sígin á suma félaga^nina. Einn hraut.
Snorkið i honum blandaðist vatnsflaumn-
um og veðurhljóðinu, svo að úr varð ó-
hugnanlegur samsöngur. Allt í einu tekur
hann að stynja, eins og einhver ofurþungi
leggist á brjóst hans. Hann nær ekki and-
anum, en byltir sér og berst um. Rekkju-
nautur hans þrííur til hans og hristir hann
allóþyrmilega. Þá vaknar hann. Hann er
spurður, en hann er eftir sig og getur engu
svarað.
Það er ekki liðin löng stund þegar ann-
ar byrjar sarna sönginn. Hann er vakinn
eins og hinn.
Hugur minn fyllist ónota hryllingi og
það vakna í vitund minni þjóðsagnir um
afturgöngur sem aldrei létu vegmóða
ferðamenn í friði fyrr en dagur rann.
Við hlustum nú á frásagnir hinna ofsóttu,
sem eru búnir að ná sér það, að þeir geta
sagt frá. Báðir segjast hafa verið að festa
blund er eitthvað þungt’lagðist ofan á þá
svo að þeir náðu ekki andanum. Tókst
þeim með ýtrustu áreynzlu að velta byrð-
inni af sér og sáu þá á eftir manni fram
að tjalddyrum. Ekki gátu þeir séð hvernig
maður sá var í hátt, vegna myrkurs.
Kristján Sveinsson, sem áður var getið,
og var í tjaldi okkar, reis nú upp, náði i
skókassa úr hvitum gljápappa, fletti hon-
um sundur og bjó til úr honum kross, sem
hann setti í tjalddyrnar, tautaði hann eitt-
hváð við krossinn, sem sumir héldu að
verið hefði guðsorð, lagðist síðan í fletið
aftur og sofnaði. Ekkert bár til tíðinda
eftir þetta.
• Ég lá lengi andvaka. Eg þóttist heyi'a
óm af annarlegum röddum sem runnu
saraan við veðurhljóðið og' ég sá i myrkr-
inu mótast allskonar myndir, sem mér liðu
ekki frá sjónum þótt ég lokaði augunum.
Var þetta arfur frá hjátrú forfeðra minna
eða svipír liðinna kynslóða í leit að glataðri
lífshamingju ? Ég reyndi að bægja þessu úr
lmga mínuiyi, með kristilegum hugrenning-
um. Svo sofnaði ég.
Guðm. Jónsson.
Eftir mannvirðingu.
Það var íyrrum venju hér á landi.'aö
fólk hafði vist sæti í kirkju, ■— minnsta
kosti heldra fólk. Valdi það sér oftast sæti
sjálft. En þess eru einnig dæmi, að prestar
skipuðu fvrir um sætin. Er til lýsing' af
þvi í kirkjustólsbók Sauðlauksdalskirkju,
frá tið Björns prófasts Halldórssonar. Og
er hún þannig:
„Anno 1765 var Sauðlauksdalskirkja
byggð upp af nýju. — Kvenmannamegin
eru afdeild sæti fremst í kór, með brik og
þili undir en lektoratjöld ofan á. Önnur
brilc er fvrir sjálfu sætinu, sem ætluð er'
fyrir karlfólk af þeirri dönsku familiu,
sem hiitgað til hafnar var send í fyri'a. -—
Er það innsta karlmannsmegin ætlað fyrir
fróma bændur, sem ekki hafa sæti i kór;
anuað fyrir mannvænlegustu sveina; þá
fyrir kotunga; þá 2 fyrir velkynnta vinnu-
menn; þá eitt fyrir smábændasyni; þá
enn tvö fvrir miöur kynnta vinnumenn.
Þá i fremsta stafgólfi eru engin sæti,
nema bekkur með brik við kirkjudyr;
standa þar eður sitja reglulaust þeir menn,
sem reglulítið lifa.
Eins mörg sæti eru kvennamegin. Sitja
i þeim þremur innstu heiðarlegustu hús-
freyjur; þá aðrar frómar konur; þá efni-
legustu meyjar; þá kotungakonur; þá vel-
kynntar vinnukonur; þá kotungadætur.
Yfir tveim miðstafsgólfum kirkjunnar,
upp yfir kvensætum, er plægt loft eður
pulpiker, vel x/2 alin fyrir neðan bita, meö
pílárum allt i kring. Sitja þar beztu sókn-
armanna gjafvaxta dætur. Loft er yfir
freinsta stafgólfi kírkjunnar, jafnhátt bit-
um. Situr þar gamalt og frómt ógift kven-
fólk.“