Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.2006, Blaðsíða 36

«
56 FOSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 2006
Helgin DV
Ellefu ár eru nú liðin frá því að Kristján nokkur Kristjánsson
fór í stóraðgerð í Svíþjóð til að fá kyn sitt leiðrétt. Út af sjúkra-
húsinu steig Anna Kristjánsdóttir. Hávaxin og sterkleg kona með
áhuga á ættfræði. Kona sem íslendingar munu aldrei gleyma.
sem ól önn fyrir sínu heimili meö
sjómennsku, svona rétt eins og
tíðkaðist og hafði svo lengi. Leiö-
ir Önnu og fjölskyldu hennar og
fyrra lífs skildu j)ó árið 1984. l»að
var þá sem íslenski sjómaðurinn
byrjaði að feta leiðir sem fæstir á
Fróni höfðu heyrt um.
„Þáverandi biskup hafði f>TÍr
því að lýsa því yfir að þetta uppá-
tæki fyllti hann undrun og skelf-
ingu, en dró orð sín snarlega til
baka eftir bréfaskipti þeirra á milli.
Sem betur fer hefur margt breyst
síðan þá og j)að hefur ekki verið
skvett yfir mig úr glasi í nokkur ár,
já, líklega ekki síðan 2002," segir
Anna nteð sérstæðu brosi.
ur hún á vöktum og líkar vel því
vaktafríin sem fylgja gefa henni
góðan tíma til að grúska í áhuga-
málum sínum, baráttumálum og
bloggi. Á bloggsíðu hennar, vel-
styran.blogspot.com, má sjá nýja
pistla um málefni líðandi stundar
nær daglega og fátt \irðist henni
óviðkomandi.
„Bloggið bjargar blöðunum
frá mér. Ef ég hefði það ekki væri
ég einn af verstu kverúlöntum ís-
lensku þjóðarinnar og alltof mik-
ið af dálksentimctrum blaðanna
væri undirlagt af aðsendum bréf-
um frá mér," segir Anna og hlær
svo skín í tennurnar.
Hún segir heimsóknir á síð-
una vera um tvö hundruð talsins
á hverjum degi svo einhver hlýt-
ur áhuginn á skrifum hennar að
vera. Sjálf gerir hún þó lítið úr
vinsældum sínum.
Bloggið segir hún veita sér út-
rás. Einn af erfiöari pistiunum
sem hún segist hafa sett á netið
skrifaði hún í mars á þessu ári.
Tilel'nið var aö portúgölsk börn
höfðu pyntaö hrottalega og mvrt
konu sem hafði gengist undir
sams konar aðgerð og Anna gerði
á sínum tíma. hessir skelfilegu
athurðir vöktu Önnu til mikiliar
umhugsunar því |)ótt við viljum
trúa J)ví aö allt sé í lagi í samfélagi
okkar dyljast sumir brestir ekki.
Áriö áöur höfðu 28 manneskjur,
sem fariö hiifðu í kynskiptiað-
gerð, verið myrtar og hvatti þetia
Önnu áfram í baráttunni fyrir
betri veriild þar sem umhurðar-
lyndi er tekið fram yfir hatur.
Enn skortir virðingu
Málefni þeirra sem oft eru
kallaðir kynskiptingar eru Önnu
mjög hugstæð og lítið þarf til að
koma henni af staö í þeirri um-
ræðu. Ilún byrjar umræðuna þó
á upplýsingum um oröiö kyn-
skiptingur, sem að hennar mati
og fjiilda annarra er meingallað.
Ástæöan er sú aö hugtakið „kyn-
skiptingur" bendir til endurtekn-
ingar og vísar auk þess stiiðugt í
aðgerðina. Reyndin er þó sú að
fólk fer aðeins einu sinni á ævinni
í kynskiptiaögerö og þykir miirg-
um súrt í broti aö vera kennd-
ir við þann tímapunkt lífsins |)að
sem eftir er.
Ivenjulegri hlokk í Árhæ býr
venjuleg, miðaldra kona
ásamt tveimur köttum. Líf
hennar verður seint sagt
einkennast af glamúr og glysi.
Ilún stundar sína vinnu, les sín-
ar bækur, grúskar í ættfræöi og
bloggar |)egar henni liggur eitt-
hvað þungt á hjarta. Svona eins og
margar aðrar venjulegar konur.
Sam t sem áður hafa l'áar mann -
cskjur hér á landi vakið jafnmikla
athygli og einmitt hún. Ástæöan
er sú að einu sinni var hún í karl-
mannslíkama og gegndi nafninu
Kristján. Þann karlmann losaði
hún sig við úr lifi sínu 24. apríl
árið 1995.
liftir |)að var nal'nið Anna
Kristjánsdóttir öllimi kunnugt.
Ilún er sú manneskja sem hcfur
hvað ölullegast harist l'yrir rétt-
indum þeirra sem |mí að fá kyn
sill lciörétt vegna mistaka Irá
náttúrunnar hendi og jiótt margir
liali fylgl á el'tir henni í |>essu ferli
er liiin enn andlil jiess fólks.
Að heita röngu nafni
„Þaö skortir enn viröingu fyr-
ir |)eim sein kjósa aö fara í þessa
aðgerð, það jiarf aö opna umræð-
una hctur og fá fram lagalcga við-
urkenningu samfélagsins," segir
Anna og nefnir nafnalögin sem nú
eru til umræðu á Aljtingi í jiví sam-
licngi. Á Spáni voru samjiykkt liig
um daginn þar sem „trans-gend-
er" fólk, eins og Anna vill kalla
|)á sem ekki eru í réttum líkama,
þarf iið sýna frain á að hal'a veriö
í Imrinónameðferð i að minnsta
kosti tvii ár, til aö geta hreytt um
kyn og nafn í þjóðskrá.
„í flestum ríkjum Vestur-Iivr-
ópu og Norður-Ameríku liafa orö-
iö slórstígar framfarir í réttinda-
málum okkar. Ilér má hins vegar
engu hrcyta l'yrr en staðfest hel'iir
verið að kynskiptiaðgerð hafi far-
ið l'rain. Ilvernig hcldur þú að |)að
sé l'yrir konu að hurfa að gegna
oal'ninu llallgrímur?" segir Anna
og hrislir hiifuðið.
Venjuleg manneskja
Það eru Evrópsku transgend-
er-samtiikin, TGEIJ, sem njóta
haráttuanda hennar en hún situr í
miðstjórn jteirra. „Viö leitum eftir
samþykki samfélagsins. Við eig-
uin ekki að þurfa að vera minni-
hlutahópur innan j)ess heldur
hluti afþví," segir Anna.
„Þaö að fara í aögerö hefur
ekkert með kynlíf aðgera. Tilfinn-
ingarnar eru svo miklu djúpstæð-
ari en það. Venjuleg manneskja
cyðir venjulega tuttugu mínútum
í kynlíl' en allan annan tima þarf
hún að vera hún sjálf og |)aö ættu
allir að geta ímyndað sér hvern-
ig |>aö væri ef |>eir yröu neyddir
til að vera einhvcr annar en |)eir
eru," segir hún ákveðin.
„Eg átli konti og |)rjú yndisleg
hiirn, en ég gat ekki veriö einhver
iinnur inanneskja en ég er," segir
hún og hrærir rólega í kaffiholl-
anuni sínuni.
„Þótt einhverjum kiinni að
jiykja skrýtiðað égséenn cinsiim-
ul, l'yrir utan keltina mína tvo, jiá
fullyrði ég að ég sakna einskis og
leila ekki að áslinni" segir Anna
hamingjusiiiii með sjálfri sér eins
og hún er, það er að segjti venju
leg, miðaldra kona. tora:.*ji
Þegar Kristján dó
„Kristján var liiugu dauður,
karlkviilin, áður en ég fór í að-
gerðina," segir Anna, hros leikur
um varir hennai'. Því næst lyftir
liiin upp fínlegum kalfiholla með
sterklegum hiinilum sinuni ogfær
sér sopa. „Þelta var ekkert val um
kyn heldur var jietta val tiiu að fá
að lil'a eða ekki. I g valili að lil'a og
því varð ég að íara í |)essa aögerð.
lig liefði alilrei getað lilað lengur
eins og ég var," segir Aiina.
Þessa rullii lieflir hún ofl mátt
lara meó en samt sem áður virð
asl margir ókiinnugir Oiiuu ekki
trúa lienni. Ilún scgir að áslu-ð
au sé el' til vill sú að |)ótt ellefu ár
séu liðin frá |iví hún fór í aðgerð
ina hali lum eim ekki verið í fiistii
samhandi.
„I'.g gerði jiella lieldur ekki
fyrir einlivern maka, lieldur ekki
fyrir kynlíl, ég gerði |>elt;i fyrir
mig. Iteymlar er ég lucstámegö
ein i hlokkinni niimii með ketlina
inina tvo, |ncr llrnfnhildi og 'l'ár
liildi," segir Anna saimta'ramli
röddu.
11iiii lalar af reyuslu |iví liiiigu
áður cn luin fór i aðgerðina var
hún kvtenlur jiriggja harna faðir
Vélstýran og kverúlantinn
„Þettu er erfitt harátlumál en
áslandið hefur hatnað gríðar-
lcga á síðustu árum. Eg vil sanit
að fleiri sem eru i svipaðri stiiðu
og ég fari að stíga fram. Það vanl-
ar lleiri andlit á |)cnnan hóp liér
á laudi."
Undanlarin liu ár helur Anna
starfað sem vélfræðingur hjá
Orkuvcilii Keykjavíkiir, jiar vinii
M.
Blogyað ,»f lífi oy *ál
Anna segir bloggiA
hafa bjatgaA
blööunum frá séi