Freyr - 01.02.1971, Blaðsíða 11

Matarædi
og
hjartaveilur
-----•> <-> --
Danska tímaritið LANDSBLADET segir frá
því í júní s.l., að hjartasérfrœðingurinn TAGE
HILDEN, yfirlæknir, hafi flutt fyrirlestur fyrir
húsmæðrasambandið á Fjóni og þar sagt
meðal annars:
Enginn veit með vissu um ástæðurnar til
æðakölkunar og getur þessvegna ekki bent
á aðferðir til þess að fyrirbyggja þennan
kvilla.
Sumir hafa álitið, að fituneyzla sé mikil-
vægasta ástæðan, þar eð því hefur verið
veitt eftirtekt, að mikið meira er einatt af
svonefndu kolesteroli í blóði hjartaveilla
en hinna heilbrigðu. Þetta er þó vafalaust
ekki rétta skýringin. Sem læknir á Græn-
landi var ég vitni að því, að Grænlendingar
hafa eins mikið kolesterol í blóðinu eins og
fólk í Danmörku, en æðakölkun er miklu
miklu fágætari í Grænlandi en Danmörku.
Þótt vítt um heiminn sé unnið að rann-
sóknum á þessu sviði er orsakasamhengið
enn óþekkt. Ef matarhæfið á sökina er það
miklu fremur mjölmetið en fitan, sem veil-
unni veldur. Og svo ber auðvitað að forðast
ofát. Kvillinn virðist vera fyrirbæri, sem
er nátengt efnahagslegri velgengni. Hann
er algengastur í háþróuðu löndunum en fá-
gætur meðal frumstæðra þjóða.
Við rannsóknir á fyrirbærinu í Suður-
Afríku sýndi það sig, að meðal hvítra
manna var kvilli af þessu tagi algengur,
hálfu sjaldgæíari meðal negranna og því
nær óþekktur hjá frumstæðum negrastofn-
um.
Það er ekki alveg út í loftið mælt þegar
sagt er, að náið samhengi sé milli dauðs-
falla af hjartasjúkdómum og útbreiðslu
sjónvarpstækja.
Þannig mætti álykta, að fólk fengi hjarta-
kvilla af að horfa á sjónvarp. Hið rétta í
þessu efni er auðvitað, að hreyfing og erfiði
hindrar fitusöfnun og örvar alltaf brennslu
næringarefnanna í líkamanum. Samanlagð-
ur hitaeiningafjöldi, sem menn fá í fæð-
unni, hefur miklu meiri þýðingu heldur en
hvaða fæðutegunda er neytt.
Og svo eru það reykingarnar, sem ástæða
er til að taka með í dæmið. Enn önnur atriði
koma einnig til greina, sem sjálfsagt hafa
þýðingu í þessu sambandi og mjög um-
fangsmiklar rannsóknir eru á þeim gerðar
vítt um heim.
bergs system" sem notað hefur verið til að
þekkja einstök afbrigði byggs, slíkt heyrir
til sviði ræktunarmanna, en fjölmörgum
atriðum varðandi umrædda vöruflokka er
nauðsynlegt að hafa nokkra þekkingu á í
þeim búðum, sem hversdagslega hafa korn-
vöru, kraftfóður og fóðurbæti handa í milli.
Með vaxandi notkun þessara efna þarf
aukna þekkingu á þeim og eðli þeirra og
nothæfni.
Vonandi koma menn með vaxandi þekk-
ingu á þessum hlutum á sjónarsviðið á
næstunni, þegar flutningar, fóðurvinnsla og
fóðurverzlun kemur í einkennisbúning nú-
tímahorfs, miðað við hagræna og vel kerf-
aða starfsemi og þarfir þjóðarinnar.
Þar þurfum við að vita miklu gleggri
skil á við hvað er átt þegar ræðan snýzt
um þessi efni. — G.
F R E Y R
63