Freyr - 01.06.1980, Blaðsíða 8

Á Tilraunastöðinni á Sámsstöðum hefur verið tekinn upp nýr þáttur í starfseminni, frœræktin.
um við stofnun Rannsóknastofn-
unar landbúnaðarins. Tengslin við
leiðbeiningaþjónustuna eru þó e.
t. v. of veik.
Hlutverki tilraunastarfseminnar
má einnig skipta í tvo þætti. Ann-
ars vegar eru tilraunir, t. d. með
áburðarmagn eða grasstofna, sem
gefa niðurstöður, sem leiðbein-
ingaþjónustan getur stuðst við án
verulegrar sérfræðilegrar túlkun-
ar. Slíkar tilraunir eru oft gerðar
að frumkvæði tilraunastjóranna
eða ráðunauta í grenndinni. Hins
vegar þurfa sérfræðingar á til-
raunastöðvunum að halda til að fá
efnivið í rannsóknir sínar. Niður-
stöður úr rannsóknum sérfræðing-
anna koma leiðbeiningaþjónust-
unni einnig að gagni, þótt síðar
verði. Jafnframt eru tilrauna-
stöðvarnar nauðsynlegur tengilið-
ur við landbúnaðinn til þess, að
þeir, sem að rannsóknum vinna,
missi ekki sjónar á þeim viðfangs-
efnum, sem úrlausnar bíða og eru
ólík, eftir því hvar er á landinu.
Ég held, að hið fyrsttalda hlut-
verk tilraunastöðvanna sé mörg-
um efst í huga. í því getur þurft að
taka sérstakt tillit til aðstæðna og
viðhorfa, sem eru sérstök fyrir
viðkomandi landshluta. Með
stofnun Tilraunaráðs jarðræktar
samtímis því, að tilraunastöðvun-
um var fjölgað í fjórar, var þó
stefnt að samræmingu tilrauna-
starfseminnar. Mönnum var
fullljóst, að röð tilrauna með svip-
uðu sniði, sem eru gerðar víða,
gefur mun fyllri niðurstöður en
einstakar tilraunir. Einnig var
komið upp sameiginlegri efna-
greiningaþjónustu, sem Atvinnu-
deild Háskólans annaðist.
Á sjötta áratugnum fengust
niðurstöður úr einföldum áburð-
artilraunum, sem áburðarleið-
beiningar byggjast enn að veru-
legu leyti á. Ef skammtímasjón-
armið í ríkisfjármálum hefðu verið
ráðandi, hefði ugglaust mátt leiða
að því rök, að nú væri allur sann-
leikur, sem máli skiptir, höndlaður
og nú mætti Ieggja þessa starfsemi
niður. Sem betur fer kom ekki til
þess. Sú breyting, sem varð á rækt-
unarháttum, kallaði á ný viðfangs-
efni. Framboð á áburðartegundum
breyttist, svo að tilbúinn áburður
varð snauðari af kalsíum og
brennisteini en áður. Kalárin
leiddu í ljós verulega vankunnáttu
í ræktunarmálum, sem gerði tilkall
til nýrra rannsókna. Sum þessara
vandamála var enn unnt að Ieysa
með tiltölulega einfaldri til-
raunastarfsemi, en önnur við-
fangsefni geta gefið ósamhljóða
niðurstöður, t. d. eftir staðháttum
eða árferði, ef þau eru einfölduð
um of. Eins getur komið fyrir, að
einföld túlkun á niðurstöðum ein-
faldrar tilraunar leiði til rangrar
ályktunar. Til þess að gefa fyllri
322 — FREYR