Freyr - 01.06.1980, Blaðsíða 32

Hundur með bitœði. Sjáöldur útglennt, rangstæð augu, hálflamaður skoltur, slefa
og óeðlileg staða fóta.
eða önnur dýr hafa valdið, og að-
skotahluti ýmiss konar er oft að
finna í maganum.
Einkenni.
Oft er venja að skipta sjúklegum
einkennum, sem fram koma við
hundaæði, í þrjú stig, sem þó eru
ekki skarpt aðgreind, og koma
heldur ekki alltaf í ljós. Fyrsta stig
(St. prodromorum) lýsir sér eink-
um með annarlegri hegðan sjúk-
lingsins og skyntruflunum. Annað
stig (St. exitationis) einkennist
einkum af ókyrrleika, æsingi eða
æði. Lokastigið (St. paralyticum)
er tengt lömunum.
Hundar.
Hjá hundum líða venjulega 3—8
vikur frá því, að þeir smitast við
bit, þar til sjúkleg einkenni fara að
koma fram, sjaldan er tími þessi
skemmri en tvær vikur eða lengri
en fjórir mánuðir, en einstöku
sinnum líður þó meira en hálft ár
frá því, að hundur er bitinn, og þar
til hann veikist.
Pað, sem eigandi eða kunnugir
taka fyrst eftir, er, að skapferli
hundsins breytist. Hann verður
duttlungafullur, órólegur og við-
skotaillur, ef reynt er að kjassa
hann, þótt hann sé annars mein-
laus.
Lystin verður kenjótt, oft etur
hann ekki sinn venjulega mat, en
sækir þess í stað í ýmiss konar
óþverra, gleypir jafnvel ýmsa
hluti, svo sem smásteina og spýtur,
jafnvel glerbrot. Stundum virðist
hundurinn fá ofskynjanir, glefsar
út í loftið og er mjög órólegur og
gegnir ekki, þótt kallað sé á hann.
Á þessu forstigi sjúkdómsins,
sem venjulega stendur í 2—3 daga,
eru sjúkdómseinkennin ekki glögg
og allbreytileg, en síðan skýrast
einkennin og hin eiginlega sjúk-
dómsmynd hundaæðisins kemur
fram. Annars vegar er deyfð, sljó-
leiki og lamanir mest áberandi.
Hundurinn getur ekki gelt, slefar
og liggur með hálfopinn munninn,
á erfitt með að kyngja og tungan
lafir hálfmáttlaus út úr munninum
og öll hegðan og svipur ber vott um
megna vanlíðan. Oft vaknar grun-
ur hjá eigandanum við þessi ein-
kenni, að hundurinn hafi „fengið
eitthvað í hálsinn“, og getur þá
verið lífshættulegt að kanna munn
og kok hundsins frekar. Fljótlega
koma þó frekari lamanir fram, svo
hundurinn verður reikull í gangi og
getur loks ekki staðið; deyr
venjulega innan 2—3 daga. Alla
jafna reynir hundurinn ekki að
bíta, nema reynt sé að beita hann
valdi.
Hins vegar er svo sú sjúkdóms-
mynd, sem kunnust er, en jafn-
framt sjaldgæfari. Hundurinn
verður æstur eða alveg óður og
reynir að bíta, hvað sem fyrir
verður, og sé hundurinn lokaður
inni í búri, bítur hann hömlulaust í
net eða grindur, brýtur jafnvel í sér
tennurnar. Stundum nagar hann
sjálfan sig viðþolslaust. Meðan
hundurinn er sem æstastur, strýkur
hann oft að heiman, flækist langt,
síhlaupandi, hálfringlaður og
glefsar eða bítur í það, sem á vegi
hans verður, ekki síst skepnur, sem
eru á hreyfingu. Bit þessara hunda
virðast tilviljanakennd, og þeir
leita sjaldan uppi skepnur til að
bíta þær.
Hundar þessir eru mjög hættu-
legir, því þeir sýna aldrei með
látbragði, að þeir hafi í hyggju að
leggja til atlögu og bíta.
Á þessu stigi breytist röddin,
verður hrjúf og hás, líkist hvorki
góli eða gelti.
Þar sem hundar þessir eiga erfitt
með að kyngja, kviðdragast þeir
fljótt og missa þrótt. Venjulegast
rangla þeir þó heim aftur, sárir og
illa út leiknir. Við snögga áreynslu
eða áreitni fá þeir oft krampaflog
og geta snardrepist.
Fljótlega ágerast lamanirnar og
gangurinn verður skjögrandi og
þeir leggjast fyrir.
Rétt er að geta þess, að talið er,
að einungis fjórði hver hundur,
sem fær hundaæði, verði bitóður.
Því er miklu algengara, að deyfð
346 — FREYR