Freyr - 01.11.1983, Qupperneq 26

Halldór Gunnarsson
Holti
Um nýja leiðbeiningarþjónustu í málefnum
hrossabúskapar
Snemma í ágúst í sumar fóru landnýtingar- og hrossarœktarráðunautar Búnaðarfélags
íslands ogfleiri í kjölfar þeirra að fjalla um málefni hrossarœktar, hrossabeit og einkum
fœkkun hrossa. Menn hefur mjög greint á um framsetningu þessara aðila og
málatilbúnað í því máli.
Hinn 15. ágúst sl. var undirritaður
kvaddur á fund, ásamt þremur
öðrum féiögum í Hagsmunafélagi
hrossabænda, sem Búnaðarfélag
íslands, Landgræðsla ríkisins,
Framleiðsluráð landbúnaðarins og
Stéttarsamband bænda boðuðu til
í þeim tilgangi að ræða um hrossa-
eign og hrossabúskap. Urðu á
þessum fundi málefnaleg skoð-
anaskipti, en eftir því var tekið, að
upphaflegir málshefjendur létu
þar lítið að sér kveða. Ólafur
Dýrmundsson, landnýtingarráðu-
nautur, tók ekki til máls á fundin-
um og Þorkell Bjarnason, hrossa-
ræktarráðunautur mætti ekki. í
síðasta tölublaði Freys (nr. 18) er
niðurstöðu þessa fundar getið á
bls. 714, en samhljóða samþykkt
hljóðaði svo: „Fundurinn sam-
þykkir, m. a. vegna þeirra um-
ræðna sem átt hafa sér stað í
fjölmiðlum að undanförnu, að
fara þess á leit við landbúnaðar-
ráðherra að hann láti kanna mark-
aðshorfur fyrir hross og hrossa-
kjöt og hvort hrossastofninn í
landinu sé við hæfi miðað við
markaðsmöguleika og hæfilega
landnýtingu. Niðurstaða þessarar
athugunar verði notuð til leið-
beininga og ákvarðanatöku varð-
andi þessi mál“.
í framhaldi af þessari niður-
stöðu var eðlilegt að ætla að frek-
ari umræða myndi bíða hlutlausrar
úttektar og skoðunar málsins. En
því miður hefur því ekki verið að
heilsa. í sama tölublaði Freys er
niðurlag ritstjórnargreinar Ólafs
Dýrmundssonar í sama tón og
fyrr, þar sem slegið er fram órök-
studdum fullyrðingum eins og
t. d.: „Hross eru greinilega orðin
of mörg fyrir þá markaði sem
tiltækir eru fyrir hrossaafurðir“.
Þó gengur út yfir allt annað grein
Andrésar Arnalds, gróðureftirlits-
manns hjá Landgræðslu ríkisins, í
þessu sama blaði, grein sem er
nánast endurritun á grein hans,
sem birtist í Morgunblaðinu 11.
ágúst sl., grein, sem úir og grúir
að fullyrðingum sem standast
ekki, en eftir sem áður geta verið
skoðanir höfunda.
I ljósi þessarar sérstæðu um-
fjöllunar er eðlilegt að spyrja
fyrst: Setja þessir einstaklingar
mál sitt og skoðanir fram í nafni
þeirra stofnana sem þeir vinna
hjá, og fá jafnvel inni með þær
sem ritstjórnargrein í búnaðar-
blaðinu Frey? Ef svo er, kallar
þessi umfjöllun á grundvöllinn,
sem þessir aðilar hljóta að byggja
skrif sín á: Niðurstöður tilrauna,
úttekt skýrslna, stefnumörkun,
samþykktir, lagagreinar ofl.
Þar sem mér er ekki kunnugt
um neinar niðurstöður af tilraun-
um, skýrslum né samþykktir Bún-
aðarþings, Stéttarsambands funda
né annarra stofnana í þá átt, sem
réttlætt geti slíkan málflutning
þessara aðila, hlýt ég að skoða
þessi skrif og viðtöl sem einka-
framtak viðkomandi, sem þeir að
sjálfsögðu hafa fullan rétt til að
hafa en eðlilegt er þó að skoða og
meta í því ljósi.
Það er alveg nýtt fyrir mér ef
leiðbeinendur ætía að fara að
segja bændum hvaða skepnum sé
leyfilegt að beita á heimahaga eða
afrétti. Hver bóndi hlýtur alltaf að
ráða yfir jörð sinni og hver jörð
hlýtur að eiga sinn rétt til afréttar-
beitar, hvort sem það eru hross
eða kindur sem bíta grasið.
í mínum huga hlýtur lærdómur
ráðunauta og annarra leiðbein-
enda að gera þá kröfu til þeirra,
að leiðbeiningarstarf þeirra byggi
á tilraunum og nákvæmlega
skráðum athugunum, en ekki
eigin mati og viðhorfum sem þeir
skírskoti persónulega til. Landnýt-
ingarráðunauti og gróðureftirlits-
manni Landgræðslu ríkisins er að
sjálfsögðu skylt að fylgjast með
því að einstakar afréttir eða jarðir
séu ekki ofbeittar og tilkynna það
viðkomandi sveitarstjórnum eða
ábúendum, sem síðan sjái um að
bæta þar úr.
Þar sem þær fáu tilraunir sem
gerðar hafa verið hér á landi með
hrossabeit styðja þá reynslu sem
bændur hafa, þ. e. a.s. að kindur
þrífist betur í sambeit með hross-
um og að hross nýti mýrlendi mun
betur en kindur, er ekki nema
874 — FREYR