Freyr - 01.03.1987, Blaðsíða 18

A
Ahrif skinneiginleika á vero
Skilgreining á fjárhagslegu
vægi skinneiginleika hjá minkum og refum.
Grein þessi er samin af Outi Lohi/Ejnar Börsting (DK), Einar Einarsson (N), Maja
Valtonen/Ulla Joutsen (SF) og Gabrielle Lagerkvist (S), sem allir eru meðlimir í N.J.F.
Greinin birtist í blaðinu Dansk Pelsdyrarl, 10. tbl. 1986.
Loðskinn búa fyrir mörgum eigin-
leikum sem hafa áhrif á verð. Þeir
mikilvægustu eru: gæði, stærð,
litur (dökkt/ljóst) og hreinleiki lit-
arins. Allir þessir eiginleikar eru
háðir erfðum og því á að taka tillit
til þeirra þegar reynt er að bæta
dýrastofninn með úrvali. Þegar
samtímis þarf að vinna með marga
eiginleika verður kynbótastarfið
flókið — allir þekkja þá aðstöðu
að þurfa að meta hvort t.d. mikil
gæði geti vegið upp lélegan lit eða
mikil stærð lakari gæði.
Sú niðurstaða sem verður þarf
að byggjast á þekkingu á stöðu
búsins, erfðum eiginleikanna og
þeim áhrifum sem eiginleikarnir
hafa á skinnaverð. Leiðina í kyn-
bótastarfinu þarf að velja í sam-
ræmi við kynbótamarkmiðin.
Staða búsíns.
Yfirlit yfir flokkun skinna á ein-
stökum búum sýna að mikill
breytileiki er milli búa. Til þess að
velja virkustu kynbótastefnuna
þarf að hafa glögga vitneskju um
framleiðslu búsins. Hið Skandin-
aviska uppboðskerfi með ársupp-
gjöri yfir framleiðslu einstakra
bænda borið saman við meðaltal
landsins, auk möguleikanna á ein-
staklingsmerkingum skinna, gefur
góða möguleika á virku kynbóta-
kerfi sem vísar einstökum bænd-
um rétta leið.
Erfðír.
Arfgengi eiginleikanna og breyti-
leikinn innan stofnsins auk fjölda
dýra sem nota skal til undaneldis
ákveður hve mikið er hægt að
breyta eiginleika milli kynslóða.
Hve mikil áhrif breyting þessi hef-
ur á skinnaverð er háð fjárhags-
Iegu mikilvægi eiginleikans og því
hvað samtímis gerist með aðra
eiginleika. Framleiðslueiginleikar
eru alls ekki alltaf óháðir,
breyting á einum orsakar oft já-
kvæða eða neikvæða breytingu á
nokkrum öðrum. Það er því mikil-
vægt að aðlaga úrvalið nokkrum
eiginleikum eftir áhrifum þeirra á
skinnaverðið.
Áhrif.
Það er einkennandi fyrir
loðskinnaframleiðslu að verð get-
ur breyst mikið milli ára og jafnvel
milli uppboða, sömuleiðis breytist
verðmunurinn milli flokka sé litið
yfir lengra tímabil. í kynbóta-
starfinu er því mikilvægt að vita
hvernig hinir mismunandi eigin-
leikar hafa áhrif í samanburði við
aðra sé litið til lengri tíma.
Til þess að nálgast þessa vitn-
eskju hafa upplýsingar um sölu
minkaskinna á árunum 1971—
1975 verið unnar. Þá voru tekin
sænsk og finnsk minkaskinn af af-
brigðunum scanblack, pastel og
safír. Niðurstöðurnar úr þessari
rannsókn hafa síðan verið notaðar
við leiðbeiningar og reglusetning-
ar um útreikninga á topplistum.
Mynd 1. Áhríf gæða á verð danskra scanblack
skinna 1983/84
Högnaskinn Læðuskinn
100 94 89 84 100 90 61 52
Mynd 2. Áhrif gæða á verð danskra pastelsknvna
1983/84.
Högnaskinn Læðusinn
100 97 91 86 100 96 88 81
SS S I II SS S I II SS S I II SS S I II
186 Freyr