Freyr - 01.12.1987, Blaðsíða 7

Fjármögnun og skipulag
leiðbeiningaþjónustu og
rannsókna í landbúnaði
Fjármögnun og skipulag leiðbeininga og
rannsókna í landbúnaði hér á landi eru mjög
til umræðu um þessar mundir. Aðal tilefni
þess er að í fjárlagafrumvarpi ríkisstjórnarinn-
ar fyrir árið 1988 er gert ráð fyrir miklum
niðurskurði á fjárveitingum til þessara mála-
flokka. M.a. er gert ráð fyrir að fjárveitingar
til ráðunautastarfsemi Búnaðarfélags íslands
lækki að raungildi um 25% og til launa hér-
aðsráðunauta um sama hlutfall. Til rannsókna
í landbúnaði eru m.a. felldar niður fjárveit-
ingar til allra tilraunastöðva nema einnar.
Jórt Helgason landbúnaðarráðherra lét
bóka fyrirvara við þessa málsmeðferð við
afgreiðslu fjárlagafrumvarpsins í ríkisstjórn og
kom því til leiðar að skipuð var nefnd þriggja
alþingismanna, einum frá hverjum stjórnar-
flokki, til að gera tillögur um fjárveitingar til
ýmissa málaflokka landbúnaðar. í nefndinni
sitja Páll Pétursson, Egill Jónsson og Eiður
Guðnason.
Töluverðar umræður og skrif hafa orðið í
framhaldi af áðurnefndum niðurskurði í fjár-
lagafrumvarpinu og ályktanir borist frá
félagasamtökum að því tilefni, m.a. ályktun
frá Stéttarsambandi bænda sem birtist í 21.
tölublaði Freys.
Bent hefur verið á að niðurskurður fjár-
veitinga til þessara mála sé í hróplegu ósam-
ræmi við málefnasamning þann sem ríkis-
stjórnin setti sér þegar hún var mynduð á sl.
sumri en þar segir: „Menntun, starfsfræðsla
og rannsóknir í landbúnaði verði efldar.“
Augljóst er að nú á tímum mikilla breytinga í
landbúnaði eru rannsóknir, leiðbeiningar og
önnur fræðsla helsta tryggingin sem unnt er
að veita fyrir því að farsællega verði siglt
gegnum þann ólgusjó.
Svo sem vænta má hefur þetta „útspil“ fjár-
málaráðherra vakið furðu margra. Þær skýr-
ingar hans að afgreiða þurfi hallalaus fjárlög
og að atvinnuvegirnir skuli yfirtaka kostnað
við þjónustugreinar sínar eru góðra gjalda
verðar. Hins vegar dettur engum í hug að
unnt sé að endurskipuleggja rannsókna- og
leiðbeiningastarfsemi í landbúnaði á þann
hátt sem fjárlagafrumvarpið gerir ráð fyrir á
þeim dögum sem líða frá því fjárlög eru sam-
þykkt, skömmu fyrir jól, uns þau taka gildi,
hinn 1. janúar 1988. Gildir þar einu hvort
skera ætti niður mannafla og kostnað við
hann um fjórðung eða ákveða ætti nýjar leiðir
til fjármögnunar á þessari starfsemi.
Það er því að vonum að ýmsir láta þau orð
falla að hér sé verið að tefla pólitíska skák.
Slíka skák má tefla samkvæmt leikreglum lýð-
ræðisins en ekki gefið fyrirfram hvernig hún
teflist. Feir sem bera fyrir brjósti þörf á
rannsóknum og leiðbeiningum í landbúnaði
ættu ekki að hafa ástæðu til að kvíða henni.
Staða þeirra er mjög góð; rök fyrir eflingu
rannsókna, leiðbeininga og kennslu í land-
búnaði eru augljós og glapræði að bregða fæti
fyrir þá starfsemi.
Um leið er full ástæða til að þessi starfsemi
sé sífellt í endurskoðun. Fað hefur hún einnig
verið og má þar benda á þá miklu áherslu-
breytingu sem orðið hefur í starfi Búnaðarfé-
lags íslands og búnaðarsambandanna á síðari
árum. Fyrir tíu árum störfuðu um 16 ráðu-
nautar B.í. eingöngu við hefðbundnar bú-
greinar en nú vinna aðeins tíu að þeim störf-
um. Sjö til átta ársverk ráðunauta eru nú
unnin á vegum félagsins í nýbúgreinum. Á
sama hátt starfa hátt í tíu héraðsráðunautar að
meira eða minna leyti að loðdýrarækt.
Frh. á bls. 944.
Freyr 935