Freyr - 01.12.1987, Blaðsíða 20

Steinþór Steingrímsson,
Sambandi fóðurframleiðenda
Fóðurstöövar fyrir loðdýrarækt
Áhugi á loðdýrarœkt hefur farið vaxandi ár frá ári, allt frá því að innflutningur á
lífdýrum hófst aftur haustið 1979. Áhugi manna á loðdýrarœkt rœðst ífyrsta lagi á þeim
takmörkunum sem mönnum eru settar í hefðbundinni búvöruframleiðslu, í öðru lagi á
þeirri miklu fyrirgreiðslu sem mönnum er veitt við stofnun loðdýrabúa, og íþriðja lagi á
afkomunni í greininni á hverjum tíma.
Refabændum á íslandi hefur
gengið erfiðlega að Iáta enda ná
saman. Stafar það af lækkandi
verði blárefaskinna og einnig því,
að íslensku skinnin hafa ekki
flokkast eins vel og skinn frá hin-
um Norðurlöndunum. Flest refa-
búin eru líka of smá til þess að
geta framfleytt fjölskyldu. Helsta
von refabænda er sú, að með auk-
inni þekkingu þeirra sjálfra á bú-
greininni og aukinni blendings-
rækt takist þeim að yfirstíga erfið-
leikana. Einhverjir munu þó svo
illa staddir, að án hjálpar ná þeir
ekki landi.
Minkurinn hefur tekið menn
með trompi á síðustu misserum.
Ásóknin hefur verið slík, að tak-
markað framboð lífdýra veldur
því, að færri geta byrjað nú en
þess hefðu óskað.
948 Freyr
Votfóður fyrir loðdýr.
Ásettar refalæður voru í sumar
u.þ.b. 17.000 og ásettar minka-
læður u.þ.b. 23.000. Frjósemi í ref
á landsvísu er u.þ.b. 4,5 hvolpar á
ásetta læðu og í mink sú sama, eða
4,5 á ásetta læðu. Reiknað er með
að þessi loðdýr éti 16.000 tonn af
fóðri á þessu ári.
Loðdýr eru af langmestu leyti
alin á votfóðri sem framleitt er í
svokölluðum „fóðurstöðvum“.
Einstaka bændur ala dýr sín á
innfluttu þurrfóðri, flestir þó að-
eins á þeim tíma þegar fóðurnotk-
unin er minnst eða yfir vetrarmán-
uðina.
Aðaluppistaðan í votfóðri er
fiskúrgangur svokallaður, sem
samanstendur af hausum, hryggj-
um, roði og afskurði úr fiskverk-
unarstöðvum. Annars eru hráefn-
in helst þessi: Kornblanda (bygg
og hveiti), fiskimjöl, lýsi, slátur-
innmatur, (lungu, vambir, mör,
lifur og blóð), grasmjöl og
kjötmjöl. Selur er og mjög gott
hráefni en framboð á honum hef-
ur verið minna en æskilegt væri.
Á þessu ári hefur verulegt
magn af umframkjöti verið boðið
fóðurstöðvunum á vægu verði, en
þótt það sé frábært fóður verður
að vona að það sé ekki viðvarandi
ástand. Fóðrið er síðan bætt með
ýmsum aukaefnum, t.d. sýru, sem
er ætlað að verja það skemmdum
og vítamínum. Öll aðalhráefnin í
loðdýrafóðri eru innlend nema
kolvetnin sem eru flutt inn sam-
eiginlega fyrir allar fóðurstöðv-
arnar að undangengnum útboð-
um.
Öflun hráefna.
Mikill tími fer á degi hverjum í
hráefnisaðdrætti og frágang hrá-
efna. Flestar fóðurstöðvarnar hafa
aðgang að eða eiga frystiklefa sem
þær geyma í hráefni til síðari notk-
unar. Fóðurgerðin dettur niður í
lágmark eftir pelsun á haustin og
fer ekki vaxandi aftur fyrr en eftir
got á vorin. Hámarki nær síðan
framleiðslan í september og októ-
Ásgrímur Kristófersson verkstjóri hjá
Fóðurstöð Suðurlands á Selfossi við
stjórnborð stöðvarinnar. (Ljósmyndir
tók Steinþór Steingrímsson).