Freyr - 01.02.1991, Blaðsíða 19

3.'91
FREYR 99
Árni Snœbjörnsson,
hlunnindaráðunautur B.í.
Rekaviður - vannýtt verðmœti
Inngangur.
Víða meðfram ströndum landsins bera hafstraumar timbur af ýmsum gerðum á land. I
daglegu tali köllum við þetta rekavið. Reki hefur án efa verið nýttur hér á landi allt frá
landnámi, enda ávallt verið talinn til hlunninda. Allt fram yfir síðustu aldamót voru
rekajarðir eftirsóttar til búsetu, en rekaviðurinn var nánast eina tiltœka byggingarefnið
fyrir utan torf, grjót, og e.t.v.
birki að einhverju leyti.
er kominn. Líklegast er þó að lang-
mest af honum komi frá löndum á
norðlægum slóðum, þ.e. löndum
sem liggja að Barentshafi og Norð-
ur-íshafi. í hafið berst viðurinn
með ám eða af manna völdum og
líklega stundum vegna landbrots.
Hafstraumar frá norðurslóðum sjá
svo um flutninginn að ströndum
landsins. Viður sem kemur frá
norðlægum slóðum vex við önnur
skilyrði en gerist sunnar, trén vaxa
hægar og viðurinn verður þéttari
og betri. Þarna er trúlega komin
skýringin á því, að þeir sem til
þekkja telja jafnan að mikill hluti
þess reka sem hér berst á land sé
þéttari og betri en sá innflutti borð-
viður sem fæst á markaði hér.
Magn.
Engin heildarúttekt hefur verið
gerð á því hversu mikill reki berst
til landsins árlega. Allmargar
heimildir eru hins vegar til um þær
jarðir sem hafa einhvern reka án
þess að tilgreint sé um magn.
Samkvæmt Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns er
einhver reki í flestum sýslum
landsins, þó afar lítill við innan-
verðan Breiðafjörð. I bókinni „ís-
Um mikilvægi rekans fyrir lands-
menn fyrr á öldum má vitna til
heimilda Gísla Oddssonar biskups
frá fyrrihluta sautjándu aldar, en
Gísli segir m.a. um rekann. „Af
þeim hlunnindum er nálega öllum
húsum um land allt ágætlega við
haldið, og ef vér værum alveg
sviptir þeim, væri alveg úti um
byggð vora.“
I eftirfarandi grein verður fjallað
um rekavið almennt, fyrri not og
ræddir hugsanlegir möguleikar á
bættri nýtingu hans nú.
Uppruni.
Ekki hefur undirritaður séð
neina ótvíræða sönnun á því hvað-
an rekaviður sá sem hingað berst
Rekafjara við Grjótnes á Melrakkasléttu. (Ljósm. Á.S.).