Freyr - 01.01.1992, Blaðsíða 44

36 FREYR
1.’92
í ritstjórnargrein Freys, 21. tbl.
1991, segir svo í rabbi um Ráð-
stefnu Alþjóðasambands búvöru-
framleiðenda, sem haldin var á
Hótel Sögu í Reykjavík dagana
16.-18. okt. 1991:
„A ráðstefnunni ríkti það sjón-
armið að bændur ættu að hefja
sókn í umhverfismálum en ekki
vera í vörn gagnvart þeim sem
vilja taka á þessum málum, en
borið hefur á því að landbúnað-
urinn sé ásakaður um að valda
skemmdum á umhverfinu og
finna má þeim orðum stað.“
Ekki dettur mér í hug að Matthí-
as Eggertsson ritstjóri Freys vilji
gera þá skoðun sem fram kemur í
framanritaðri umsögn að sinni
heldur sé hann að segja frá því sem
sé svo ríkjandi skoðun að gróður-
eyðing sé fyrst og fremst bændum
að kenna.
Það mun hafa verið að kvöldi
þess dags sem mér barst Freysblað-
ið í hendur að í Sjónvarpinu, þætt-
inum „Fólkið í landinu“, birtist
viðtal við Magnús bónda á Lága-
felli í Austur-Landeyjum ásamt
myndbandi af störfum hans og bú-
fénaði.
Vafalaust er Magnús á Lágafelli
einn af bestu bændum landsins en
sjálfsagt eru fjölmargir honum
hliðstæðir eða fylgja fast á eftir. Að
sjálfsögðu eru bændur misjafnir
eins og fólk í öllum stéttum þjóðfé-
lagsins, en sem heild eru þeir öðr-
um stéttum meiri landverndar- og
ræktunarmenn. Um það væri hægt
að tilfæra óhrekjandi tölur.
Það er því ákaflega fjarri lagi að
saka landbúnaðinn og bændastétt-
ina um að valda skemmdum á um-
hverfinu. Sé átt við að gróðureyð-
ing landsins á liðnum öldum, þá er
hún, að mestum hluta, af öðrum og
óviðráðanlegum orsökum, sem
Að gefnu tilefni
menn eru þó í dag að reyna að ná
tökum á með aðstoð tækni og vís-
inda. Talað er um að búfé bænda
hafi eytt gróðri og sjálfsagt átti það
sér stað á þeim tímum sem þjóðin
varð að nýta auðlindir náttúrunnar
til þess að bjarga lífi sínu. Sú tíð er
liðin, a.m.k. hvað beitarnot lands-
ins snertir. Búfé hefur fækkað og
upprekstur á heiðalöndum þar að
auki mjög takmarkaður. Búfé er
nú að mestu beitt á heimalönd og í
ört vaxandi mæli á ræktað land.
Síst vildi ég verða til þess að gera
lítið úr gróðureyðingu á íslandi.
Hún er staðreynd sem öllum al-
menningi er að verða ljós og æ
fleiri vilja ljá lið að afstýra og bæta
eftir því sem kostur er. Hins vegar
vil ég afdráttarlaust mótmæla því
að bændurnir og landbúnaðurinn
sé sakaður um að vera orsakavald-
ur skemmda á umhverfinu. Þar
hefir annað komið til í aldanna rás.
Kalt loftslag, harðviðri, eldgos og
hraunflóð eru í aðalatriðum or-
sakavaldur þess sem gerst hefir og
er enn að gerast í gróðureyðingu á
íslandi.
Grœnt kort
Sæll og blessaður, Matthías.
Af sérstökum ástæðum höfum
við Freyr ekki verið á sama stað
undanfarnar vikur. Eg frétti að
vísu af vísunni til okkar félaganna í
Stéttarsambandsblaðinu, sem ég
þakka fyrir. Við erum áhugaverðir
eins og við höfum verið undanfarin
ár. En skýring þín á vísunni er ekki
alveg rétt, en það þarf hún að vera.
Það var ekki bara verið að sleppa
okkur við fiskát á þessum fundum.
Þetta „Græna kort“ sem Halldóra
gaf út fyrir okkur Björn á Löngu-
Það er mjög auðvelt að valda
tjóni á náttúru landsins með ofbeit,
með umferð um viðkvæmt land
o.s.frv. Miklu erfiðara er að bæta
þar um. Þess vegna verður seint of
langt gengið í því að brýna fyrir
fólki að viðhafa gróðurbætandi
umgengni hvort sem um er að ræða
í byggð eða í óbyggðum. Tvímæla-
laust er þörf á valdi til þess að taka í
taumana ef misnotkun á sér stað.
Einkum á það við hvað gróður
landsins snertir.
Ræktun lands er ekki aðeins
friðun þess, heldur einnig nýting.
Samspil búfjárræktar og jarðrækt-
ar er sú líftaug sem afkoma þeirra
er landbúnað stunda byggist á.
Ræktun landsins er líka augnayndi
þeirra sem um landið fara. Vel
setnar bújarðir eins og Lágafell og
vel með farið búfé má líkja við
lifandi umhverfisvernd og gefur til-
finningu fyrir góðu mannlífi þeirra
sem þar dvelja. Fæstum dettur í
hug að slíkum bújörðum fylgi
landsskemmdir, hvað þá heldur
landeyðing.
Frh. á bls. 35.
■ leiðrétting
mýri og Agúst á Sauðanesi lýsti
rétti korthafa til að fá kindakjöt í
öll mál og skipti þar engu hvort
fiskur var á borðum eða einhver
búr-dýr sem við myndum telja
varasamt að eta. Fiskur er hvergi
nefndur á græna kortinu, sem sagt
kindakjöt í öll mál og þá átt við
feitt fjallalamb - beint af fjalli.
Mikið væri fallegt af þér ef þú
vildir leiðrétta þetta - þó að seint
sé.
Halldór Þórðarson,
Laugalandi.