Freyr - 15.06.1992, Qupperneq 19

Umgengni um girðingar
Óttar Geirsson
Girðingar eru settar upp til að halda búpeningi á þeim stöðum sem honum er
ætlað að ganga á og koma í veg fyrir að hann sé þar sem hann á ekki að vera.
Trúlega vildu flestir geta veriö
lausir við allar girðingar. En það
má ekki gera þá kröfu til skyn-
lausra skepna að þær haldi sig þar
sem þeim er heimilt að vera, þar
sem oft þarf að girða svæði af fyrir
mannskepnuna svo að hún álpist
ekki þangað sem hún hefur ekkert
að gera eða taki með sér eitthvað
sem hún á ekkert í. En þab verður
að gera þá kröfu til girðinga-
eiganda að girðingin líti þokka-
lega út, hvort sem hún er í dreif-
býli eða þéttbýli og henni sé hald-
ið við þannig að það sem aflaga fer
hvort sem það er slitinn þráður,
brotinn staur eða grindverk, sé
lagab svo fljótt sem við verður
komið en ekki látið dankast og
drabbast niður svo að það verbi
öllum sem um landið fara til ama
og jafnvel tjóns.
1 giröingarlögum nr. 10 1965 er
ótvíræð skylda lögð á herðar girð-
ingareiganda um viðhald á girð-
ingum. í 11. grein laganna segir
svo: „Skylt er ab halda öllum
girðingum svo vel vib ab búfé stafi
ekki hætta af þeim. Samgirðingu,
sem lögb er samkvæmt ákvæðum
5. og 7. gr., er skylt að halda við,
þannig að hún sér fjárheld, svo
fljótt sem verða má, eftir að snjóa
leysir af henni ab vorinu og þar til
snjóa leggur á hana ab hausti eða
vetri. Vanræki annar hvor aðili
viðhald hennar að sínum hluta, er
hinum heimilt að gera við hana á
kostnað eiganda. Nú sýnir eigandi
samgirbingar stórfellt hirðuleysi í
þessu efni, svo að sameigandi
Þessa giröingu þarí að lagíæra eöa
íjarlægja. Freysmynd.
hans í girðingunni eba annar aðili
verður af þeim sökum fyrir sann-
anlegu tjóni, og á hann þá rétt til
bóta frá þeim sem olli.
Valdi vanræksla í þessu efni
skaða á búfé, varðarþað sektum og
skaðabótum til fénaðareiganda.
Nú er hætt ab nota girðingu og
jafnframt að halda henni vib og er
þá girðingareiganda skylt að taka
hana upp, svo að hún valdi ekki
tjóni."
Samkvæmt þessum lögum á
ábúandi að fara með öllum
girðingum á vorin, reisa vib fallna
staura og tengja eða skipta um
slitna víra. Þær girbingar sem ekki
er hirt um að lagfæra á þennan
hátt gegna ekki lengur hlutverki
sínu og ber því að hreinsa burt af
landinu eftir að viðhaldi er hætt
þannig ab þær teljist ekki fjár-
heldar. Og það er einmitt þetta
atriði sem ég er hræddur um að
æði oft sé trassað þ.e. að taka upp
girðingar sem hætt er ab nota og
halda við. En stundum er
viðhaldið dregið fram eftir sumri
vegna anna á vorin og girðingin
kemur hvort eð er ekki að neinu
gagni fyrr en um haustið, þegar fé
kemuraf fjalli. Þáfyrstþarfað nota
hana. En menn ættu að muna það
að smávanræksla þeirra sjálfra get-
ur sett ljótan blett á alla bænda-
stéttina, því að allir verða að viöur-
kenna að það er ljótt að sjá girb-
ingu sem liggur út af jafnvel með
lausa gaddavírsenda dinglandi út í
loftið, enda sem eiga það til að
festast í ull sauðfjár sem um landib
fer, rífa hana og í verstu dæmum
að hefta kindina frá því að komast
lengra og þá getur verið um líf og
dauða ab tefla að einhver eigi leið
um og taki eftir hvernig komið er
fyrir kindinni.
Þar sem aldrað fólk á í hlut,
hvort sem það býr enn á jörðinni
eða er flutt í burtu, er það því oft
ofviða að sjá um að halda girð-
ingum við eða fjarlægja þær. Þá
verbur sveitarfélagið að koma til
hjálpar. Hvert sveitarfélag ætti að
hafa á sínum snærum hóp vaskra
girðingarmanna sem tækju að sér
viöhald giröinga hjá þeim sem
þess óskuðu. Markmið hverrar
sveitar ætti að vera: Engar óþarfar
girðingar né giröingadræsur í
þessari sveit.
Höíundur er jarÖræktar-
ráÖunautur hjá B.í.
7