Freyr - 01.05.1994, Blaðsíða 35

þar eð jarðvegurinn er þakinn. Jarð-
vegsþakning verndar einnig lífið í
jarðveginum fyrir veðri og vindum,
þannig að jarðvegslífið verður rík-
ara.
Það eru í raun lítil takmörk fyrir
því hvað hægt er að nota til að þekja
jarðveginn með. Plast er talsvert
notað í hefðbundinni garðyrkju.
Svörtu plasti á beðin fylgja ýmsir
kostir, t.d. hækkar það jarðvegshit-
ann og hindrar illgresisfræ í að spíra.
í lífrænni ræktun er plast þó notað
með varúð, þar sem plast er það þétt
í sér að það getur truflað loftflæðið
til jarðvegisns. Þegar beð eru á ann-
að borð klædd plasti í lífrænni rækt-
un ætti varla að nota það lengur en
eitt vaxtartímabil. Sem betur fer
finnast einnig margar aðrar lausnir.
Það besta er að þekja jarðveginn
með lífrænum efnum, t.d. grasi,
laufi o.s.frv. Þegar t.d. er búið að
uppskera rabarbarann er upplagt að
nota blöðin í þessum tilgangi. Lif-
andi jurtir, hvort heldur eru „græná-
burðarplöntur" eða illgresi, virka
einnig sem jarðvegsþakning þegar
þær eru þokkalega stórar og áður en
þær eru „hakkaðar" niður í jarðveg-
inn. Grænar jurtir, gras, lauf
o.s.frv., hafa að auki þann kost þeg-
ar þær eru unnar grunnt niður í
jarðveginn, að virka sem áburður til
lengri tíma litið.
Ýmiss konar pappír getur einnig
verið ágætur til að þekja jarðveginn
með, en hins vegar er hann ekkert
augnayndi, sem ætíð þarf að huga að
í allri garðrækt.
Jarðvegsþakning er mikilvægust
snemma sumars. A þeim tíma eru
nytjaplönturnar enn það smáar að
þær veita jarðveginum litla vörn.
Mikilvægt er því að hefjast snemma
handa, en þó ekki of snemma til að
hindra ekki sólargeislana í að verma
upp jarðveginn að vori.
4. Hinn lifandi jarðvegur.
Einn mikilvægasti þátturinn í allri
lífrænni ræktun er að efla frjósemi
jarðvegsins. Samkvæmt þeim er að-
hyllast lífrænni ræktun, þá er grund-
völlurinn að aukinni frjósemi jarð-
vegsins að ekki sé notaður tilbúinn
áburður né plöntulyf. I stað þess að
dreifa auðleystum söltum (tilbúnum
áburði) í jarðveginn er reynt á
ýmsan máta að efla þau náttúrlegu
ferli og starfsemi í jarðveginum sem
auka á frjósemi hans.
Frjósamur jarðvegur býður upp á
hentug skilyrði fyrir ýmsar örverur
sem brjóta niður lífræn- og ólífræn
efni jarðvegsins, sem þar með breyt-
ast í næringarefni sem plönturnar
geta nýtt sér. Slíkur jarðvegur býr
yfir æskilegum eiginleikum til að
viðhalda jöfnu næringarefnajafn-
vægi og er auk þess loftríkur og
mátulega vatnsheldinn.
Frjósemi jarðvegsins byggir ekki
eingöngu á magni aðgengilegra nær-
ingarefna og lífrænni starfsemi,
heldur einnig á að jarðvegurinn virki
temprandi. Frjósamur jarðvegur býr
yfir góðum eiginleikum til að jafna
framboð næringarefna, þ.e. að losa
um og binda næringarefni í samræmi
við þarfir plantnanna. Slíkur jarð-
vegur býr einnig yfir þeim eiginleik-
um að bregðast á æskilegan hátt við
verðurfarsbreytingum, eins og t.d.
úrkomu og þurrki. Frjósamur jarð-
vegur gefur af sér plötnur fullar lífs-
þrótti og hollustu, sem standast
sjúkdóma vel.
Flestar greinar innan lífrænnar
ræktunar líta frekar á áburðargjöf-
ina sem jarðvegsbætur en sem bein-
an næringarauka fyrir plönturnar.
Þessi skoðun byggist á því að lifandi
jarðvegur gefur einnig heilbrigðar
og kröftugar plöntur. Með auknu
magni lífrænna efna eflist það líf sem
á sér stað í jarðveginum. Almennter
magn ummyndaðs lífræns efnis
(húmus) talið mælikvarði á frjósemi
jarðvegsins og þess vegna er lögð
mikil áhersla á að varðveita þau sem
allar best og helst að auka þau.
Lífræn efni jarðvegsins efla eigin-
leika hans til að tryggja plöntunum
nægilegt vatn, bæði vegna aukinnar
vatnsheldni og vegna bættrar jarð-
vegsbyggingar, sem bætir vatns-
streymið upp eftir jarðveginum frá
dýpri jarðlögum. Bætt jarðvegs-
bygging auðveldar líka plöntunum
að sækja sér vatn og næringu í stærra
jarðvegsrúmmál.
Jarðvegur sem er auðugur af líf-
rænum efnum er dökkur á litinn,
þannig að hann hitnar fyrr á vorin.
Jarðvinnslan er líka auðveldari í
slíkum jarðvegi í vætutíð. Úr lífræn-
um efnum jarðvegsins losna líka
næringarefni sem plönturnar geta
nýtt sér og þessi lífrænu efni búa
einnig yfir mikilli getu til að binda og
geyma í sér næringarefni, þannig að
útskolun verður minni.
Frh. á bls. 348.
Gluggakarmar og fög
^jj Þrýstifúavarðir og málaðir
Utihurðir - Svalahurðir
Rennihurðir úr timbri eða áli
Torco lyftihurðir
Fyrir iðnaðar- og íbúðarhúsnæði
Garðstofur og
svalayfirbyggingar
úr timbri og áli
Gluggasmiðjan hf.
VIÐARHOFÐA 3 - REYKJAVIK - SIMI681077 - TELEFAX 689363
9'94 - FREYR 347