Freyr - 01.09.1995, Blaðsíða 12

Framleiðnisjóður
er ekki hug-
myndabanki, en
efþú áttkœr-
ustuna, þá
eigum við
hringana.
Þá má nefna að staðsetning væntanlegs
rekstrar hefur sitt að segja. Viðfangsefni í
sveit gæti notið stuðnings en sama við-
fangsefni í þéttbýli ekki.
Hins vegar má segja að ýmsar óbeinar
aðgerðir sem sjóðurinn styrkir eiga að
nýtast flestum í greininni til að bæta stöðu
sína ef menn nota sér þær. Þannig gerir
Framleiðnisjóður mjög mörgum opið til-
boð um stuðning til að bæta við þekkingu
sína og færni, annað hvort með því að ná
betri tökum á eigin rekstri eða læra
eitthvað nýtt til að auka tekjur sínar.
Þá eru verkefni sem eiga beinlínis að
auka framleiðni í viðkomandi grein, t.d.
stuðningur við innflutningsbú fyrir ali-
fugla á Hvanneyri, þar sem allir ali-
fuglabændur hafa möguleika á að nýta sér
árangurinn. Sama á við um stuðning við
innflutning á svína- og nautgripakynjum
sem nú á sér stað.
Gœtir þú lýst því hvert þú telur
mikilvœgasta verkefni Fram-
leiðnisjóðs?
Ég tel, með hliðsjón af rekstri sjóðsins
allra síðustu ár, og hef þá einkum í huga
þær óbeinu aðgerðir sem sjóðurinn hefur
styrkt með langtímamarkmið að leiðar-
ljósi, að það sé afar mikilvægt fyrir at-
vinnuveg eins og landbúnað, þar sem
fyrirtækin eru lítil og mörg, að eiga
sameiginlegan sjóð sem beita má til átaka
við að laga atvinnuveginn að breyttum
aðstæðum. Ég held jafnvel að það sé
mikilvægara en stuðningur við ein-
staklinga til að takast á við eitthvað nýtt.
Ég held að það umhverfi sem landbún-
aður í hinum vestræna heimi býr við kalli
á sameiginlegt afl til að örva nýsköpun.
Ríkisstjómir eða fjárveitingavald í hverju
landi viðurkenna þetta með því að stofna
til sjóða eins og Framleiðnisjóðs eða
Byggðasjóðs. Með því eru þjóðimar að
viðurkenna að þessi starfsemi skili ávöxt-
un í meira öryggi í matvælaframleiðslu og
meiri stöðugleika í framleiðslu og búsetu í
heild.
Mó orða það þannig að
Framleiðsnisjóður sé að leitast
við að lóta hugsýnir fólks,
einkum í sveitum, rœtast?
Já, það rifast upp fyrir mér gömul
auglýsing frá gullsmið sem var þannig: Ef
þú átt kæmstuna þá eigum við hringana.
Þetta er nokkuð svipað. Stjórn Framleiðni-
sjóðs er enginn hugmyndabanki. Hún telur
það hins vegar skyldu sína að aðstoða fólk
sem á hugmynd við að hrinda henni í
framkvæmd, innan vissra marka. Við
höfum ákveðnar starfsreglur og skyldur,
en við höfum ekki ótakmarkaða peninga.
Við teljum það skyldu okkar að létta
undir með fólki við að gera hugmyndir að
veruleika, en megináhættan er eftir sem
áður hjá einstaklingunum sem ætla að
framkvæma.
M.E.
MOLfiR
Bandarískir naut-
gripabœndur
takast a um
viðskiptafrelsi
Nýir alþjóðlegir viðskiptasamn-
ingar hafa aukið bjartsýni banda-
rískra nautgriparæktenda um vax-
andi útflutning á nautakjöti frá
USA. Sumir óttast þó að breyttar
reglur um eftirlit með heilbrigði
búfjár muni leiða til þess að
dýrasjúkdómareigi auðveldara með
en áður að berast til landsins. Um
þetta er fjallað í bandaríska tíma-
ritinu „Farm Journal".
Bandarískir kúabændur eru á
varðbergi vegna nýs viðskipta-
bandalags N-Ameríkuríkja,
NAFTA, og vegna nýja GATT-
samningsins. Það eru einkum
ákvæði um svonefnda „svæða-
skiptingu“ sem valda áhyggjum.
Svæðaskiptingin gengur út á það
að innflutningur verður bannaður
frá ákveðnu svæði, ef sjúkdóms
verður vart, en ekki frá öllu landinu.
Ef t.d. gin- og klaufaveiki kemur
upp á Santa Fe héraðinu í Argentínu
þá verða viðskipti við það svæði
bönnuð. Utflutningur frá öðrum
héruðum í Argentínu verður
óbreyttur.
Heitar umræður fara nú fram um
þessi mál þar vestra. Þegar öllu er á
botnin hvolft þá snúast þær um
markaðshlutdeild þar sem gripið er
til þeirra raka sem henta mál-
staðnum. (Á e.t.v. víðar við!). Þeir
sem verja NAFTA og GATT sjá
möguleika á að áhrif Bandaríkjanna
í heimsviðskiptum aukist, en þeir
sem óttast dýrasjúkdóma óttast að
missa forskot sitt á heimamark-
aðnum.
(Unnið upp úr Bondevennen,
nr. 30/31, 1995).
Gjaldþrot meðal
sœnskra bœnda
Árið 1994 urðu 186 sænskir
bændur gjaldþrota, sem er 52 færri
en árið á undan. I Danmörku urðu
þetta ár 98 gjaldþrot, en að auki fóru
þar fram 550 nauðungaruppborð á
bújörðum. Nauðungaruppboð tíðk-
ast hins vegar ekki á bújörðum í
Svíþjóð.
364 FREYR-9’95