Freyr - 01.09.1995, Blaðsíða 27

í dýrum hafa leitt í ljós breytingar á sykurþéttni í blóði
og einnig breytingar á insúlinþéttni.
Því eru margir sem ekki vilja taka í mál að leyfa
notkun BST fyn' en þessi mál hafa verið rannsökuð
gaumgæfilega m.t.t. manria.
í gögnum sem vinnuhópnum hefur borist frá banda-
rískum neytendasamtökuni er vitnað í gögn frá
Bandarísku læknasamtökunum (American Medical
Association). í grein sem fjallar um áhrif á heilsu manna
vegna notkunar BST er staðhæft eftirfarandi:
„Frekari rannsóknir eru nauðsynlegar til að taka
ákvörðun um hvort að neysla á IGF-1 í meira magni en
venjulega, geti talist öruggt fyrir böm, unglinga og
fullorðna. Þar til slíkar rannsóknir hafa verið fram-
kvæmdar, er ekki hægt að telja að hærri þéttni IGF-1 í
mjólk frá kúm sem meðhöndlaðar hafa verið með BST,
hafi engin áhrif á heilsu manna.“
2.23.2 Dýraverndunarsjónarmið
Til að ná fram aukningu í mjólkurframleiðslu kýrinnar
þarf að sprauta BST lyfinu undir húð á mánaðarfresti.
Bólgur hafa komið upp á stungustað. Aukin mjólkur-
myndun getur valdið hærri tíðni á júgurbólgu og aukinni
frumutölu. Þetta kallar á aukna notkun lyfja og meiri
hættu á að upp komi stofnar sem eru ónæmir fyrir lyfjum
og að lyfjaleifar finnist í neyslumjólkinni. Þessar kýr
þurfa meira fóður og betri umönnun til að geta framleitt
meiri mjólk og þær munu endast ver en aðrar kýr.
Ennfremur eru þeir til sem telja að mjólk úr
meðhöndluðum kúm sé af lakari gæðum en venjuleg
mjólk.
Það eru því margir sem telja að notkun BST sé bæði
ómannúðleg og ónauðsynleg út frá dýraverndunar-
sjónarmiðum, sérstaklega í þeim löndum, þar sem næg
mjólk er til, framleidd með hefðbundnum aðferðum.
Það eru þessi sjónarmið, sem hafa valdið því að víða
hafa risið upp mikil mótmæli gegn því að leyfa notkun
á BST. í þeim löndum sem hafa leyft BST, t.d. í
Bandaríkjunum þá hafa yfirvöld ekki krafist þess að
mjólk úr kúm sem hafa verið meðhöndlaðar með BST
skuli vera sérmerkt, en það mun vera vissum ann-
mörkum háð að greina slíka mjólk frá mjólk úr
ómeðhöndluðum kúm. Þetta hefur m.a. valdið því að
neytendasamtök hafa hvatt til þess að fólk dragi úr eða
hætti neyslu mjólkur. FDA stimplar ekki lengur mjólk í
Bandaríkjunum sem „eðlilega fæðu“ vegna þess að ekki
er unnt að ábyrgjast að í mjólkinni séu ekki hormónar
eða sýklalyfjaleifar.
2.2.33 Afleiðingar ojframleiðslu á mjólk, ef BST yrði
notað almennt
Margir hafa hins vegar haft mestar áhyggjur af þeim
vandamálum sem kunna að koma upp varðandi offram-
leiðslu á mjólk, þar sem talið er að auka megi mjólkur-
myndun kúnna um a.m.k. 20% með notkun lyfsins. Þetta
gæti valdið því að margir smábændur flosnuðu upp og
framleiðslan færðist á hendur enn færri bænda. Þetta
gæti þannig valdið umhverfisspjöllum þar sem meiri
hætta er á slíku frá stórbúum.
2.3 Eftirlit
Um öll þessi efni hér að framan gildir að eftirlit með
leyfðri notkun er mjög kostnaðarsamt. Það þarf að setja
upp öflugt eftirlitskerfi í sláturhúsunum og rannsóknir á
rannsóknastofum eru dýrar. Slíkum eftirlitsrannsóknum
með kjöti hefur aldrei verið komið upp hér á landi, þar
sem það hefur verið talið ónauðsynlegt vegna banns við
notkun þessara efna.
Það er aðeins í mjólkuriðnaðinum sem reglulega er
fylgst með sýklalyfjaleifum.
Þó hafa verið gerðar stikkprufur á kjöti hérlendis á
síðustu árum, til að fá kjöt okkar viðurkennt inn á ESB
og Bandaríkjamarkaði - (Sjá grein yfirdýralæknis í
Búnaðarblaðinu FEYR 17. tbl. 1992).
2.4 Heilsufarsleg áhrif þessara efna á menn
Það gildir bæði um efni sem tilgreind voru í köflum
2.2.1 og 2.2.2 hér að framan að mörg þeirra eru talin geta
verið hugsanlegir krabbameinsvaldar.
Það skal þó skýrt tekið fram að til þess að svo megi
verða þarf að vera um grófa misnotkun að ræða. Þau
lönd sem enn leyfa notkun þessara efna hafa fækkað
mjög leyfðum efnum og tekið út þau efni sem helst eru
talin skaðleg. Eftirlit með notkun og hugsanlegum
lyfjaleifum hefur einnig verið aukið.
Svartamarkaðsbrask er þó alltaf talið eitthvert víðast
hvar. Það hefur ekki verið talið að um slíkt væri að ræða
hér á landi og aldrei verið sannað.
Efnum blandað ífóður:
Efni í þessum flokki sem blandað er í fóður eru
yfirleitt bakteríuhemjandi, en í sumum tilfellum
bakteríudrepandi. Með því að ala dýr stöðugt með slíku
fóðri er hætta á að ýmsar bakteríutegundir í umhverfi
dýranna sem e.t.v. eru ekki sjúkdómsvaldandi lifi af
þessa meðhöndlun. I sumum tilfellum er það vegna þess
að þetta eru stofnar sem eru ónæmir gegn þessum
lyfjum.
Erfðaeiginleikinn sem stýrir þessu ónæmi getur síðan
borist yfir til annarra baktería í þarmaflórunni.
Ef svo vill til að hér væri um að ræða, t.d. Salmonellu-
bakteríur, þá koma upp stofnar af þeim sem eru ónæmir
gegn lyfjum og oft er um að ræða ónæmi gegn mörgum
lyfjum.
Ef þessar Salmonellubakteríur berast svo með kjöti í
gegnum slátrun til neytenda, getur komið upp sýking í
fólki, sem erfitt getur verið að lækna og dæmi era um að
þetta hafi gerst í Bandaríkjunum.
Önnur hætta af slíkri fóðrun er að í kjöti þessara dýra
geta verið leifar lyfja sem neytandinn getur verið með
ofnæmi fyrir (ofnæmið keinur fyrir vegna notkunar á
mannalyfjum). Fólk með slíkt ofnæmi getur orðið
fárveikt af að neyta matvæla með slíkar leifar.
Efnum dœlt eða komið fyrir í dýrum:
Hormónarnir, ef leifar þeirra finnast í matvælum, geta
líkt eftir verkun kynhormóna í mannslíkamanum og því
haft áhrif á æxlunarfæri og breytt útliti fólks. En eins og
áður sagði þá þarf að vera um grófa misnotkun að ræða.
Rétt er að hafa í huga að venjulega er gefið 10-25
9'95 - FREYR 379