Freyr - 01.07.1999, Qupperneq 28

frá hundapestafaraldri þeim sem hér
geisaði árið 1966. Þessi faraldur
mun eftir því sem næst verður kom-
ist hafa hafist austur í Hvamms-
hreppi í V-Skaftafellssýslu í septem-
ber og má rekja upphafið til hunds
sem smyglað var til landsins. Strax
voru sóttir austur fjórir hundar og var
unnt að staðfesta sjúkdómsgreining-
una á þeim á Keldum.
Þar sem yfir stóðu smalanir og
réttir víða um Suðurland var erfitt
að fá menn til að einangra hunda
sína. Jafnframt voru aðvaranir
sendar út í útvarpi og blöðum til
hundaeiganda um að einangra
hunda sína svo sem frekast væri
unnt. Menn tóku þessu misvel og
áfram breiddist pestin út um austur
Rangárvallasýslu og Amessýslu.
Mest varð hennar vart í
lágsveitum sýslnanna. Þaðan barst
hún síðan vestur um Hellisheiði og
olli miklum usla í minkahundabúi
Karls Carlsens í Mosfellssveit en
þar drápust eða vora drepnir nær
80 hundar. Veikin stakk sér líka
niður á næstu bæjum við minka-
hundabúið. Um svipað leyti barst
veikin einnig suður til Hafnar-
íjarðar þegar eigi voru virt fyrir-
mæli stjórnvalda. Voru menn
gerðir út til að farga hundum sem
voru á flækingi á víðavangi.
Máttu eigendur þeirra kenna tjón
sitt eign óaðgæslu og kæruleysi.
Einna tilfinnanlegast var tjónið í
minkahundabúi Carlsens en marg-
ir hundanna sem drápust þar eða
var fargað voru góðir veiðihundar.
Eigendur reyndu að flytja hunda
sína burt úr búinu strax og veik-
innar varð vart en urðu of seinir.
Þegar leið fram í nóvember bar
minna á veikinni og um áramótin
1966-67 virtist veikinni lokið.
Hafði hún þá geisað á svæðinu ffá
Vík í Mýrdal að Hvalfirði og orðið
nær 200 hundum að fjörtjóni, auk
nokkurra sem var fargað vegna
ílækings. Einna verst tókst að ein-
angra tíkur sem voru lóða.
Ef hér verður tekin upp bólusetn-
ing á hundum með lifandi bóulefni
má búast við að hundapest verði
hér landlæg með allri þeirri fyrir-
höfn og kostnaði, sem því yrði sam-
fara, því að seint fáum við alla
hundaeigendur til að bólusetja
hunda sína, m.a. vegna kostnaðar,
fyrirhafnar og óhagræðis.
Þá má ekki gleyma því að hunda-
pest leggst á minka og refi og gæti
valdið miklu tjóni í refa- og minka-
búum ef illa tekst til.
Helstu heimildir:
Jón Hjaltalín: Lækningabók, Kaup-
mannahöfn 1837.
Magnús Einarsson: Dýralækninga-
bók, Reykjavík 1931.
Neal Nathanson og Páll A. Pálsson:
Multiple Sclerosis an canine Distemper
in Iceland. The Lancet 1976.
B. Riis: Nord. Vet. Med. 1962, 13.
Sigurður Einarsson: Alidýrasjúk-
dómar, stutt ágrip. Akureyri 1915.
Snorri Jónsson: Heilbrigðistíðindi,
Reykjavík 1871.
Þorvaldur Thoroddsen: Lýsing
íslands IV. Kaupmannahöfn 1922.
Kristleifur Þorsteinsson: Héraðssaga
Borgarfjarðar II. Reykjavík 1938.
The Merck Veterinary Manual, eight
edition, 1998.
IVlol
Frakkar krefjast
tafarlauss banns á
notkun kjötmjöls í fóður
Fátt hefur vakið meiri
athygli síðustu vikur í
Evrópu og víðar um heim en
díoxínmálið í Belgíu þar sem
í ljós kom að díoxín, sem er
hættulegt eitur fyrir búfé og
menn, hafði komist í fóður.
Mikið af belgískum mat-
vælum hefur verið eyðilagt í
kjölfar þess og önnur lönd,
nr.a. Bandaríkin og Japan,
hafa sett viðskiptabann á
belgísk matvæli sem og mat-
væli frá nálægum löndum.
Þetta mál hefur orðið til þess
að ríkisstjórn Frakklands,
undir forystu Bernards
Kouchners, heilbrigðisráð-
herra, hefur krafist tafarlauss
banns á notkun kjöt- og
beinamjöls í búfjárrækt. í
viðtali við franska dagblaðið
Le Monde kveðst hann vilja
binda sem fyrst enda á það
„matvælastríð“ sem ríki um
þessar mundir. Við viljum
ekki, segir hann, standa í
þeirri „villtu frjálshyggju“,
með skammtímahagnað að
leiðarljósi sem ógnar heilsu
evrópskra neytenda.
í Evrópu, segir hann, vatnar
skipulega og samræmda
stefnumörkun varðandi eftirlit
og rannsóknir á gæðum mat-
væla. Til að komast í fram-
tíðinni hjá því að tekin sé
áhætta með heilsu fólks krefst
franska ríkisstjórnin banns
við notkun á kjötmjöli í fóðri.
Krafan nýtur stuðnings bæði
fóðurframleiðenda og bænda-
samtaka í Frakklandi.
Heilbrigðisráðherrann telur
að allur framleiðsluferill mat-
vælanna frá býlinu til mat-
borðsins skuli vottaður.
Franska stjórnin leggur því til
að á vegum ESB verði kornið
á fót samræmdu opinberu
eftirliti með heilbrigði og
hollustu matvæla.
(Intemationella Perspektiv nr.
19/1999)
28 - FREYR 8/99