Freyr - 01.09.1999, Blaðsíða 10

berra aðila til ijárbænda um að
draga úr framleiðslunni. Reyndar
hefur lengi legið það orð á meðal
fjárbænda að þeir sem væru hlýðnir
og þægir færu verst út úr samskipt-
um við stjómkerfíð.
Svo kemur sumarslátrunin inn
með enn nýjar reglur?
Já, það var til að leitast við að
dreifa slátruninni með því að und-
Arnarholt í Biskupstungum.
anþiggja innlegg fyrir 1. september
og eftir 31. október frá útflutnings-
skyldu. Það var gert bæði til að fá
lengur ferskt kjöt á markaðinn og
nýta betur sláturhúsin.
Þessi slátrun utan hefðbundins
sláturtíma hefur komist upp í 7-8 %
af framleiðslunni, og það hefur
dugað til þess að frá því í júlí og
fram í desember hefur verið ferskt
dilkakjöt á markaðnum.
Hefur markaðurinn þegið það?
Já, ekki verður sagt annað en að
hann hafi alltaf tekið vel við þessu.
Síðan hefur verið töluverð sala á
fersku kjöti á öðrum árstímum,
einkum um páskana og seinni hluta
vetrar.
Þetta er auðvitað dýrari fram-
leiðsla og það má segja að markað-
urinn hafi aldrei verið fús til að
greiða þann aukakostnað. Inn í það
kemur auðvitað grimm samkeppni
á kjötmarkaðnum.
Eg held að á þetta þurfi þó að
leggja mikla áherslu, útlits- og
gæðamunur er það mikill. í sauð-
fjárbændaferð til Skotlands í apnl
sl. litum við ferðafélagamir aðeins i
kjötborð í verslunum. Þar sást ekki
fryst eða uppþítt kjöt, en þar var
nýsjálenskt lambakjöt sem aldrei
hafði verið fryst og flutt í kæli og
lofttæmdum umbúðum um hálfan
hnöttinn.
Finnst þérþað tromp i sölunni að
lambakjöt sé náttúrleg afurð?
Já, ég tel ákaflega mikið leggj-
andi upp úr því. Nú er líka vottun-
in komin til sögunnar og ég tel
hana afar mikilvæga. Neytendum
duga engar fullyrðingar um að
þetta sé hrein afurð, nútíminn
krefst þess að það sé vottað af þar-
tilbærum aðilum. Þetta gildir sér-
staklega um útflutninginn en verð-
ur líka æ mikilvægara á innan-
landsmarkaði.
Vistvæn eða gæðastýrð fram-
leiðsla, þar sem hvert lamb er skráð
sem einstaklingur og fær engin lyf
eftir tveggja vikna aldur, og það er
vottað, er hið ákjósanlega.
En gerir þú mun á því sem kallað
er vistvænt og lífrænt?
Já, þar er grundvallarmunur á. í
lífrænni framleiðslu má ekki nota
tilbúinn áburð, en við verðum að
reikna með hér á landi að þurfa að
nota verksmiðjuáburð til að rækta
fóður móðurinnar meðan hún er á
gjöf. Stuttur vaxtartími gróðurs hér
á landi veldur þessu. Óhugsandi er
að notkun tilbúins áburðar, sem
framleiddur er samkvæmt ströng-
ustu gæðakröfum, til fóðurfram-
leiðslu, skaði afurðimar á nokkurn
hátt.
Þetta er allt annars eðlis en eitur-
efni í jarðvegi, hormónagjöf, lyfja-
gjöf eða það sem nýjast er, erfða-
breytingar á jurtum og dýmm í
rannsóknarstofum.
Þetta minnir á umrœður og jafn-
vel deilur um ástand afréttanna.
Já, síðan kemur það að sumir
hafa tilhneigingu til að blanda
landnotkun inn í gæðamál sauð-
fjárafurða. A þessu verður að gera
skýran mun, þ.e. á ástandi landsins
og kjötgæðum. Við vitum að það
em til neytendur sem vilja blanda
þessu saman og hafa áhrif á gróð-
urverndaraðgerðir með neyslu
sinni.
Sem betur fer er það einn sigur-
inn sem unnist hefur á síðasta ára-
tug að almennt er viðurkennt að hér
er fé ekki til skaða i landi vegna
beitar, nema í örfáum undantekn-
ingartilvikum. Ég hef t.d. verið að
skoða Kjöl upp á síðkastið og gert
þar alveg nýja uppgötvun í gróður-
farinu sem er sú að þar er bumirót
orðin algeng planta víða um mela.
Ég fann hana fyrst í hraunhóli á
Kjalhrauni, þar sem fé hafði ekki
komist að. Síðan hef ég rekist á
hana víða um melana, allt ffá 600
og upp undir 1000 m hæð uppi í
Þjófadalafjöllum.
Ég bar þetta undir Ingva Þor-
steinsson gróðurfræðing um dag-
inn. Honum kom þetta á óvart og
kvað það til merkis um hve beitar-
álagið væri orðið lítið, en féð sækir
víst mikið í þessa plöntu.
10 - FREYR 10/99